Bibliotheek » Ach Lieve Tijd - West-Friesland » Deel 13: Westfriezen en hun dagelijks leven » pagina 318

Twintig eeuwen West-Friesland, de Westfriezen en hun dagelijks leven

Ook de aanleg van het bovengrondse elektriciteitsnet zorgde voor een grote sprong voorwaarts. Een revolutionaire uitvinding op huishoudelijk gebied was uiteraard de elektrische stofzuiger. Het stoffer en blik aan de wand verloor zijn functie. De huisvrouw had haar handen vol aan het eindeloze huishoudelijk werk dat varieerde van zeil zwabberen tot schoenen poetsen. Voorts: schrobben, schuieren, afstoffen, dweilen, zemen en iedere dag dezelfde vraag: wat eten we vandaag? Properheid, zuinigheid en vlijt waren haar grootste deugden.

Jasper Vos uit Midwoud begon in 1924 in een herenhuis in Benningbroek een motoren- en fietsenhandel. Ook verkocht hij auto's. Op de foto van links naar rechts: Gerrit en Marie Vos, respectievelijk zoon en echtgenote van Jasper; op de motor zit Jaspers zus Trien met zijn dochter Annie; bij de auto staat Piet, broer en compagnon van Jasper. (B. Peper, Sijbekarspel)

Niet meer in de tobbe

De keuken werd stilaan gemoderniseerd: kastjes boven het granieten aanrecht, uitschuifbare broodplank, Sunlightzeephouder en achter het schuifgordijntje onder de gootsteen zaten de schoonmaakmiddelen opgeborgen. In de geëmailleerde bakjes ‘zand, zeep en soda’ werden de tandenborstels gedaan. Moeder kwam ook steeds beter in de Tomado- en Brabantiaspullen te zitten. De askuil achter het huis werd een zinken afvalemmer die wekelijks geleegd werd. In bijkeukens werden douches gebouwd voorzien van een straalkachel voor in de winter. Men ging 's zaterdags niet meer ‘omstebeurt’ in de tobbe. Wel liet men zomerdag goedkoop het kolenhok in de ‘boet’ met brandstof volgooien.
Steeds meer elektrische apparaten vergemakkelijkten en veraangenaamden het huishouden: wasmachine, centrifuge, snelkoker, koffiemolen, theelichtje, naaimachine, strijkbout, mixer en koelkast. De mechanisering leidde tot lastenverlichting. De gasoven deed zijn intrede, de stoffige kolenkachel maakte plaats voor een gerieflijke gashaard, boilers en geisers zorgden voor warm water. In de jaren zestig boekten sommige echtelieden zelfs een weekje vakantie in Valkenburg. Ze hadden ‘puur de biene onder 't gat kregen’. Menige bouwer of werkman lag alleen in de kerk nog ‘op kniese’; hij werkte voortaan in ploegendienst bij Hoogovens of Verkade.

Toverlantaarn

Wat voorlopig bleef was het schepje Buisman dat in de percolatiekoffie ging en de onvermijdelijke voorjaarsschoonmaak. Van zolder tot kelder werd het hele huis grondig onder handen genomen. Het beddegoed en huisraad werden naar buiten gesleept en werd je bed schoongemaakt, dan moest er volgens de oude traditie op gebak getrakteerd worden.
We voelden ons veilig en geborgen in de schoot van het huisgezin, waar gezelligheid heerste, 's zondags de sjoelbak van zolder gehaald werd en de met zelf ingemaakte bessensap overgoten custardpudding in visvorm op een broodbordje lag.
Soms bevestigde moeder 's avonds met knijpers een oud, wit laken aan de sluitgordijnen in de kamer en installeerde vader de elektrische toverlantaarn, waarna hij spannende verhalen bij de lichtbeelden vertelde. Een aangename onderbreking van het dagelijks leven.

Gebruikte afkortingen:

© 1999 Uitgeverij Waanders b.v., Zwolle
Druk: Waanders Drukkers, Zwolle
ISBN 90.400.1101.X

Deze aflevering is mede tot stand gekomen dankzij de financiële ondersteuning van Installatiebureau Rutgers BV in Oosterblokker.

West-Frieslands
Oud & Nieuw (1982)
De Breebaarts en de Waard- en Groetpolder

Westfries Biografisch Woordenboek
Overtoom, Jos
(1895-1980)

Westfries Biografisch Woordenboek
Boot Jr., Klaas
(1927-2003)

Kroniek van
West-Friesland
December 1962