Bibliotheek » Boeken » Verdwenen water, gewonnen melk » Pagina 27-31

Op Groenhoven

De eerste mei 1865. Johannes Ludovicus Theodorus Groneman beleefde zijn eerste dag als boer op 'Groenhoven' aan de Barsingerweg. De ex-opzichter-rentmeester uit de Anna-Paulownapolder, met het einddiploma van de 'landhuishoudkundige school' te Groningen in zijn zak, stond aan het begin van een nieuwe weg – een weg, die hem naar een grote carrière zou voeren.
Hij, de import-Noordhollander, overtuigd van de waarheid van het gezegde dat kennis macht is, was namelijk van oordeel, dat er op agrarisch gebied in de provincie nog wel het een en ander was te verbeteren. Joh. L. Th. Groneman liet het niet bij woorden, maar ging al spoedig tot daden over. Hij ontvouwde vele plannen, stimuleerde, activeerde.
In het nummer van donderdag 23 maart 1911 van het algemeen nieuws-, advertentie- en landbouwblad de 'Schager Courant' (55ste jaargang, nr. 4886) werd J. L. Th. Groneman ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag in een uitvoerig artikel met foto hulde gebracht.

'Den geachten jubilaris bij deze gelegenheid een woord van hulde en dank te brengen achten wij een duren plicht. Hoe hij hier gewerkt heeft? Met een helder inzicht begaafd, heeft hij door oordeelkundigen arbeid getracht, al wat tot zijn bedrijf behoort, te verbeteren, op te heffen tot datgene, wat hij zich als ideaal voor oogen had gesteld.
Als veefokker van schapen en vooral van runderen is hij al sinds jaren in het bezit van een veestapel, welke van elken deskundige, die dezen bezichtigde bewondering vroeg.
In zijn nauwgezetten arbeid voor dat doel, waarbij het aanleggen van melkstaten en afstammingsregisters als bewijzen moesten dienen: een arbeid waarin hij jaren lang zoogoed als alleen stond en (laten we ook hier maar der waarheid getrouw zijn) waarbij bespotting van menigen kant niet uitbleef, heeft hij zijn stalen volharding en zijn vast geloof in welslagen getoond. Ten volle gegund zij hem het voorrecht, dat thans algemeen het nut van dien arbeid wordt erkend en gewaardeerd!
Hiermede hebben we in korte trekken, en op verre na niet volledig, willen aangeven wat de jubilaris als landbouwer betekende.
Dat diezelfde geest van verbetering hem ook bezielde bij zijn bedrijf op de bouwhoeve, die hij in Anna Paulowna in gebruik heeft, worde hier slechts kortelijk aangestipt.
Moge veel van dien arbeid gericht zijn geweest op eigen voordeel – men vergete vooral niet, van hoe groote beteekenis voor de omgeving zulke op vooruitgang gerichte arbeid is, omdat deze ontegenzeggelijk anderen tot voorbeeld en tevens tot voordeel moet strekken.
Mocht dit laatste misschien niet dadelijk bij ieder instemming vinden – duidelijker zal uit het volgende blijken, het onbaatzuchtig arbeiden op landbouwgebied, en ook op ander terrein, ter wille van anderen.
Voor het vele goeds, dat hij heeft gedaan tijdens zijn ruim veertigjarig lidmaatschap van het bestuur van gemeente en polder Wieringerwaard, welken laatsten hij thans 20 jaar als dijkgraaf mocht dienen, verdient hij onze betooning van erkentelijkheid. Dat naar zijn adviezen daar met alle aandacht geluisterd is, dankt hij eveneens aan zijn helder inzicht, zijn juist oordeel, zijn toewijding voor beider belangen en zijn eerlijkheid...
Dat op plaatselijke vergaderingen en bij verschillende gelegenheden de krachtige hulp en goede raad van zulk een "bruikbaar man" werden gewaardeerd, spreekt vanzelf en gaan we met stilzwijgen voorbij. Alleen mag niet verzwegen worden, dat hij niet alleen oprichter, maar jaren lang ook de ziel is geweest van de rederijkerskamer "Philotechnie" te Wieringerwaard, die hij heeft helpen opvoeren (kon 't wel anders?) tot een in de omtrek algemeen beroemde vereeniging.
Om niet te uitgebreid te worden, willen we de minder beteekenende vereenigingen en lichamen, in welke hij zitting heeft gehad en nog heeft, verzwijgen en alleen de meer belangrijke noemen. Opdat het voor velen, die weinig van zijn uitgebreide werkzaamheden ten dienste van het algemeen op de hoogte zijn, duidelijk zij dat we alle reden hebben dezen man onzen openlijken gelukwensch aan te bieden.
Uit de opsomming blijkt meteen, dat hij er over 't algemeen verre van ondergeschikte diensten in bewezen heeft. En tevens, dat hij bij herhaling door onze regeering is benoemd ook in zaken, waar wetenschappelijk onderzoek op den voorgrond treedt.
De heer Groneman als Wieringerwaarder is of is geweest:
lid van het polderbestuur te Anna Paulowna (ruim 40 jaar);
mede-oprichter van de om haar praktisch werken bekende vereeniging "Hollands Noorderkwartier", waarvan hij bij herhaling voorzitter geweest is en onlangs werd hij tot eerelid benoemd;
voorzitter van de afdeling Noord-Holland van het Rundveestamboek;
secretaris van de commissie tot onderzoek der gronden voor drooglegging der Wieringer Meer;
secretaris van de commissie tot onderzoek van de gronden ten behoeve van een drinkwaterleiding voor Breda;
secretaris van de Pachtcommissie;
voorzitter van de Commissie van Toezicht op de rijksproefvelden in Noord-Holland;
voorzitter van de commissie voor het zuilvelconsulentschap;
voorzitter van de Proefzuivelboerderij te Hoorn;
voorzitter van de Commissie van Toezicht op de rijkslandbouwwinterschool te Schagen (als hoedanig hij is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Later ontving hij als dijkgraaf de onderscheiding van officier in dezelfde Orde);
lid van den Raad van Beroep te Alkmaar voor de vermogens- en bedrijfsbelasting;
lid van den Raad van Beroep te Alkmaar voor de personele belasting;
lid van de Commissie van Toezicht op de rijkslandbouwproefstations;
lid van het bestuur van het Vrije Ruilverkeer;
lid van het bestuur van het Nederlandsch Landbouwcomité.

Hierbij willen wij het laten. We zijn er evenwel zeker van, hiermee niet volledig te zijn geweest. 't Geeft echter een voldoende beeld van uitgebreide en veelomvattende werkzaamheden. Het zal dan ook niemand bevreemden, dat hij een twintig jaar geleden en eerder herhaaldelijk is aangezocht, zich beschikbaar te stellen voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer; ook door de Centrale Liberale Kiesvereeniging te Alkmaar. Dat zijn verkiezing in dat geval vaststond, weet ieder, die destijds maar even het politieke leven meemaakte. Hiervoor heeft hij evenwel steeds bedankt. Evenals voor de candidatuur van lid van het hoofdbestuur der Hollandsche Maatschappij van Landbouw.

Om te besluiten willen wij nog zijn betrekking van voorzitter van het 'Comité voor de Tram(spoor)weg Wieringen-Schagen noemen. Moge hij spoedig de inwijding ervan meevieren en moge de "tram" den voor zijn leeftijd nog krachtigen grijsaard met zijn helder hoofd nog heel veel malen van dienst wezen bij het bezoeken der vergaderingen, die voor het vervullen zijner verschillende functiën nodig zijn!

Hulde, Jubilaris, heden!
Hulde en dank voor al hetgeen
vaak uw hoofd en harte deden
in t belang van ''t algemeen.
Ruimschoots gold uw nuttig werken
al wat landbouw in zich sluit.
Duid'lijk was uw doel te merken:
Landbouw, veeteelt – steeds vooruit!

Polder en gemeente beide
weten, dat een kracht'ge geest
in ,t besturen u mocht leiden,
hun ten zegen is geweest.
Niet alleen het goede en wijze,
ook aan het schoone schonkt ge uw kracht.
't Klinkt dus thans en ook na jaren:
Groneman zij eer gebracht!

'Groenhoven' anno 1967. De ten dele in groene klimop verpakte boerderij aan de Barsingerweg te Wieringerwaard staat de tijd nog steeds dapper te weerstaan. Een deel van de iepen, die de stolphoeve vroeger bijna aan het oog onttrokken, is echter al ten prooi gevallen aan de zo gevreesde iepziekte (Foto Niestadt).

Weblog Uit en Thuis
1-10-2013: Kennis van de geschiedenis is de moeite waard

Weblog Uit en Thuis
25-12-2016: Beleidsplan 2014-2018 en plannen voor het nieuwe jaar

Stukkies uit Skroivendevort
2017 (nummer 1)

West-Frieslands
Oud & Nieuw (1981)
‘Meister’ Hammes uit Andijk