Bibliotheek » Boeken » West-Friesland... het land waar wij wonen » Pagina 56-58

2.11 Oud en nieuw land

De havens

Wat de handel, scheepvaart en visserij voor West-Friesland betekenden, kunt u het beste bekijken in de steden Medemblik Enkhuizen en Hoorn. Hier herinneren pakhuizen, grachtenhuizen, statencollege, regentenkamers en tal van prachtige monumentale gebouwen aan de rijke 17e en 18e eeuw.
Door de huidige toeristische activiteiten rond de havens zijn de steden bepaald geen ‘dode stadjes’ gebleven. De pakhuizen, koopmanshuizen en de verdedigingstorens, de Hoofdtoren in Hoorn en de Drommedaris in Enkhuizen, zijn bijvoorbeeld een prachtig decor voor de traditionele zeil- en visserschepen.
Medemblik, Enkhuizen en Hoorn hebben daarbij uitstekend uitgeruste jachthavens waar honderden watersportliefhebbers een plaats kunnen vinden. Ook Andijk heeft een goed geouttileerde jachthaven aan het IJsselmeer.
Binnen de omringdijk zijn verschillende aanlegplaatsen, bijvoorbeeld in Schagen en Winkel, waar schepen kunnen aanleggen die in de binnenwateren varen.

Zuiderzeemuseum

Om een goede indruk te krijgen van het leven rond de laatste eeuwwisseling kunt u een bezoek brengen aan het in 1983 geopende Buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.
In dit openluchtmuseum vormen 130 huizen een compleet dorp. De huizen, de kerk, het postkantoor, werkplaatsen en andere gebouwen komen vrijwel allemaal uit één van de plaatsen rond het IJsselmeer. Bij de aanleg van het dorp, er is ongeveer 20 jaar aan gewerkt, heeft men bijzonder veel aandacht besteed aan de detaillering van de straten, erven en hekjes. Zelfs de planten in de tuinen passen in het tijdsbeeld 1880-1932.
Een aantal gebouwen is te bezichtigen, waaronder de kerk, het postkantoor, werkmanshuisjes en de werkplaatsen van een visser en een schuitenmaker. Uiteraard heeft de visserij veel aandacht gekregen. Zo is er een taanhuis, een rokerij, een zeilmakerij en andere aan de visserij verwante bedrijven. De huisjes en werkplaatsen zijn zo ingericht dat de bezoeker het idee krijgt dat bewoners of werklieden net even weg zijn. Zelfs de geur die zo typerend is voor een oude scheepswerf kunt u hier opsnuiven.

Van de vele molens die het polderwater rechtstreeks op de Zuiderzee uitmaalden is slechts die bij Schellinkhout overgebleven. De molenmeesters van de stichting ‘de Westfriese molens’ hebben het werktuig fraai laten restaureren en als noodhulp weer in werking gesteld.

Molens

De watermolens die ervoor zorgden dat West-Friesland bewoonbaar werd en bleef, hebben voor een groot deel hun eigenlijke functie verloren. De bemaling van het land is overgenomen door diesel- of elektrische gemalen, maar ruim 20 van de omstreeks 180 watermolens zijn bewaard gebleven. Op de kaart vindt u de plaats van de nog bestaande molens die West-Friesland rijk is, waaronder ook de nog werkende meelmolen bij Wervershoof en de andere 5 zogenaamde industriemolens.
De molens zijn te bezichtigen tijdens de landelijke molendag, begin mei. Aan de molendijk even buiten Schermerhorn is een museummolen waarin u ziet hoe de molenaar vroeger werkte en leefde.

Na het (te) vroeg overlijden van hun ouders kwamen veel kinderen in een weeshuis terecht. Ze droegen dan speciale kleren. Behalve in de steden waren er o.a. weeshuizen in Grootebroek, Niedorp, Winkel en Schagen.