Bibliotheek » De Speelwagen » 1946 » No. 1 » pagina 11-12

Wie met Gods koper schiet, die wint de oorlog niet

Eerder verschenen in 'De Speelwagen', 1e jaargang, 1946, No. 1, pagina 11-12.
Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier.
Auteur: T. P. van Houwelingen.

De Rijp - Evenals in de meeste plaatsen van ons land zijn ook in ons dorp de twee klokken uit de toren der Ned. Herv. Kerk en de klok der R. K. Kerk door onze overheersers weggehaald.
Tot grote vreugde onzer dorpsgenoten werd begin Sept. vernomen, dat bovengenoemde klokken in Groningen zijn teruggevonden. Wij wachten nu op hun thuiskomst, welke stellig niet „onopgemerkt” zal geschieden.

Van de twee klokken uit de toren op de „Dam” kunnen we nog een en ander meedelen.
Op Woensdag 24 Maart 1943, 's middags omstreeks half drie, is de „grote” klok door het bovenste sierraam van de toren buiten langs naar beneden gelaten. Daartoe hadden de handlangers van de moffen het sierraam gedeeltelijk vernield. Op Donderdag 25 Maart 's morgens te half elf volgde langs dezelfde weg de „kleine” klok. Ruim een maand hebben de klokken voor de toren gestaan (ze waren te zwaar, om in de Tuingracht te laten „onderduiken”). De 30ste April zijn ze op een vrachtauto geladen en vervoerd.
De grote klok heeft een diameter van 1,33 m en een hoogte van 1,05 m. Het zeldzame hengsel met koppen is 37 cm hoog. Zij heeft tot randschrift:

Antoni Wilkes Me Fecit. Enchusae Anno 1663.

Daaronder is een prachtige sierrand met jachttaferelen. Lager staat het wapen van De Rijp (twee haringen), aan weerszijden gesteund door een leeuw. Onder het wapen staat in drie regels het volgende rijmpje:

Als de klock gaat, klept, luyd if slaet en
als gij 't hoordt, denckt om brandsnood of om
de dood en om Gods woordt. Anno 1663.

Op de andere kleinere klok met een diameter van 1,10 m en een hoogte van 0,84 m staat hetzelfde randschrift. Daaronder een andere prachtige sierrand, hetzelfde Rijper wapen en vervolgens het tweeregelig rijmpje:

Tot Rijp plaijsant smolt door de brant de klock als loodt. 1654 1/7 (7 Jan.)
Na negen jaer men mij, voor haer t'Enckhuysen goot. Anno 1663.

Ter vervanging van de klokken - met het oog op de aankondiging der hele en halve uren - heeft men een veel kleinere klok opgehangen. Deze stond in het Rijper Museum en heeft voorheen dienst gedaan als schoolbel en werd later geluid op de vertrekuren van de „Alkmaar Packet”, die haar aanlegplaats had aan het Oosteinde van ons dorp. Dat dit klokje weer spoedig zijn plaats in het museum moge hernemen en weldra de klanken onzer oude klokken over De Rijp mogen galmen.

T. P. van Houwelingen

De Zaende en de Speelwagen

Twee kinderen uit hetzelfde ouderhuis, - een zusje en een broertje, maar ondanks hun uiterlijke gelijkenis toch verschillend van karakter.
Hoewel het broertje eerder verwacht werd, is het zusje „De Zaende”... zes weken ouder.
Zij is, zoals een dochter betaamt, meer ingesteld op het eigen home, zij wijdt zich met liefde en toewijding aan het huishouden van de grote Zaanse familie, terwijl de zoon er gaarne opuittrekt, de wijde omgeving verkent en zoals u weet het paard voor de wagen heeft gespannen.
Bent u een Zaankanter en tevreden in huis, welnu kies de dochter; bent u geen Zaankanter en houdt u van rijden, kies den zoon, maar wie tevreden is en toch op z'n tijd wat avonturieren wil, die kieze beiden.
„De Zaende” en „De Speelwagen” samen zullen de huisvrede bij u aan tafel niet verstoren, wat de één niet weet, vertelt u de ander en dat is leerzaam en gezellig.

Weblog Uit en Thuis
21-9-2021: Molen De Lastdrager feestelijk heropend

Weblog Uit en Thuis
22-10-2013: Almersdorp, de archieven en Pittige Moide

Westfrieslandspel
Aardrijkskundevraag

Stukkies uit Skroivendevort
2011 (nummer 4)