Bibliotheek » De Speelwagen » 1951 » No. 9 » pagina 257-259

Handjes samen

Eerder verschenen in 'De Speelwagen', 6e jaargang, 1951, No. 9, pagina 257-259.
Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier.

Samenvoeging van Gemeenten

Onze wagen heeft tijdens de laatste ritten meer gekraakt en geschommeld dan wij gewoon zijn. De reisgenoten uit de noordelijke contreien van ons gewest waren wat heen-en-werig en onderling werd er met bijna zuidelijk temperament gediscussieerd over de tussen de wolken hangende samenvoeging van de gemeenten.
We hebben op ons kret, ondanks extra-gespannen aandacht voor paard en wagen, toch met plezier geluisterd naar de levendige gedachtenwisseling achter onze ruggen. Dat de plannen tot samenvoeging der gemeenten in ons gewest beroering hebben gewekt, getuigt van gezond leven tussen de oude dijken.
Het is maar geen kleinigheid wat daar uit de lucht dreigt te vallen. Onze tekenaar heeft er zelfs zeer zonderling van gedroomd en deze kalme jongen zag de samenvoeging van steen en vlees, gelijk u op zijn prentje kunt aanschouwen.
Dromen mogen bedrog zijn, toch zijn ze soms een napraatje waard. Wij geven u gaarne hiervoor een bescheiden gelegenheid en openen het gesprek met een paar vragen. Indien de samenvoeging van de gemeenten inderdaad geschiedt, zullen dan de oorspronkelijke dorpsgemeenschappen tot een zuivere instelling komen op het aangewezen centrum? Zullen de om dit centrum gelegen dorpen, zonder de bindende en zo dikwijls opwekkende kracht van in eigen midden gevestigde hoogste gezagdragers ook cultureel niet vermageren? Hoe voorkomt men de droeve stemming onderhorig te zijn aan een ander dorp, ook al is er bij de samenvoeging der gemeenten van onderhorigheid geen sprake in de oude zin van het woord? Wanneer men deel uitmaakt van een gemeenschap, dan staat men niet in de rij, maar in een kring. Men vormt een kring rondom een kerk, een school, een vereniging, en als dorpsgemeenschap rondom het gemeentehuis. Aanstonds staat het gemeentehuis te huur en zal een bescheiden voorziening kunnen zijn in de woningnood. Zal de grote kring echter niet uiteenvallen in evenzoveel kleine kringetjes als er kerken, scholen en verenigingen zijn? Of zullen alle handen ineengeslagen worden tot de veel grotere kring van een streek-gemeenschap.
Dit moet toch het doel zijn van de voorgestelde samenvoegingen der gemeenten en niet een bezuiniging of centralisatie zonder meer.
De voornaamste vraag, welke wij u ter overdenking en beantwoording willen stellen is deze:
Hoe kan zonder de bindende kracht van een ter plaatse gevestigd bestuur de dorpsgemeenschap een eigen weg omhoog banen en de ruimte vinden om met de samengevoegde dorpen een sterke eenheid te vormen? Peinst U eens.

Droombeeld Anno 1951