Met de HN 1 vissen, met staande netten

Westflinge
De rubriek Westflinge richt de schijnwerper op het verleden van West-Friesland met een actuele aanleiding. Vandaag aandacht voor drie generaties Blokkers uit Hoorn als vissers op de HN 1.
(Eerder verschenen in het Noordhollands Dagblad, woensdag 28 juni 2006.)

Door Ed Dekker

HOORN – Jan Blokker (60) uit Hoorn doet elk jaar met de HN 1 de vissersplaatsen langs het IJsselmeer aan. Blokker vaart recreatief met deze schouw. Hij en zijn vader Klaas hebben lange tijd om den brode gevist met de HN 1. Ook grootvader Klaas haalde vis binnen met een HN 1.

Drie generaties Blokker en het nummer HN 1. Onder deze kop heeft de vereniging Oud Hoorn in haar jongste kwartaalblad een artikel gepubliceerd over een Hoornse vissersfamilie. Het verhaal is geschreven door Jan Blokker (de derde generatie) en Peter Dorleijn. Het artikel geeft een indruk van de plaatselijke ontwikkelingen in de visserij in de afgelopen honderd jaar. Als eerste viste grootvader Klaas Blokker (1881-1965) met de HN 1. Aanvankelijk verdiende hij de kost met een kleine botter, maar hij verloor dit schip in november 1910 in de Hoornse haven tijdens een stormnacht.

Vissen op bot

Klaas Blokker nam daarna een houten bottertje over van zijn schoonvader Jan Rinses. Dat werd de HN 1. Hij viste meestal op bot, met staande netten. Grootmoeder Aaltje Blokker-Rinses ventte de gevangen bot en schar met een handwagen in de stad uit, om nog wat te verdienen. De visserij bracht die tijd heel weinig op. Om verlost te worden van veel onderhoud, stapte Klaas Blokker over op een schouw. Hij liet in 1916 een ijzeren schouw bouwen bij Jaap Heijman in Enkhuizen. Zo'n klein en handig scheepje was bijzonder geschikt voor het staandewantvissen.
Opa Klaas kreeg later hulp van zijn zoon Klaas (1915-1993). Deze jonge Klaas, de vader van Jan, heeft nog gevist op haring en ansjovis. „In zijn jonge tijd heeft vader”, aldus Jan in het artikel, „nog alles op zeilen gevist. In 1931 kwam er een motortje in de schouw.”

Minder haring

Zoon Klaas begon na het vervullen van de militaire dienstplicht voor zichzelf, in 1936. Met een Wieringeraak van Westerland viste hij buiten de Afsluitdijk, met haringkamers. Zoon Klaas kampte met veel tegenvallers. De teruglopende haringvangsten deden hem de das om. Biologen hadden deze terugloop al voorspeld. De traditionele paaiplaatsen van de Zuiderzeeharing waren vervallen door de aanleg van de Afsluitdijk. Hij verkocht in 1937 al zijn spullen op een openbare verkoping.
Vader Klaas bleef vissen. Hij behoorde in Hoorn tot de grootste bedrijven. Rond het begin van de Tweede Wereldoorlog verkocht hij echter zijn grote vaartuig en ging met een kleine schouw alleen onder de wal vissen. Enkele jaren nadat zoon Klaas was gestopt als zelfstandig visser, ging hij weer bij vader werken.
Wat gebeurde er met de HN 1, de schouw uit 1916 die Klaas Blokker sr. had verkocht. Een Friese visser werd de nieuwe eigenaar. Via via belandde dit schip onder een ander nummer rond 1970 in de recreatievaart.

Kleine fuikenboot

Opa en vader Klaas visten gedurende de Tweede Wereldoorlog met de kleine houten fuikenboot. Ze hadden hun fuiken staan op de hoek van De Haai, op het Zeehoofd (een blinde strekdam, in zee lopende vanaf het Grote Havenlicht) en in de Westerhaven. De vangst werd grotendeels geruild voor andere etenswaren zoals aardappelen, groenten, fruit en melk. Zo bleef de familie in leven.
Vader Klaas nam na de oorlog de visvergunning over. Hij kocht een botter en die kreeg weer het nummer HN 1.
De botter werd in 1948 vervangen door een schouw, gebouwd door – wederom – Jaap Heijman te Enkhuizen. De schouw werd volledig getuigd.
Klaas van Hinte kwam bij vader aan boord als knecht. „Mijn vader was een goede snoekbaarsvisser, met staande netten. Met Van Hinte viste hij over het gehele IJsselmeer. In 1956 kocht vader een schouw met een zwaardere motor. Dit vaartuig, gebouwd in 1936, kreeg weer het nummer HN 1.”

Hoeken

Jan Blokker (geboren in 1945) begon in de jaren zestig bij zijn vader te vissen op de HN 1. „In het voorjaar hoeken en in de zomer en winter snoekbaars vissen.” Jan stopte in het najaar van 1965 met vissen. Hij moest in dienst. Daarna heeft hij jaren gewerkt als kok in De Krententuin in Hoorn, het voormalige huis van bewaring op het Oostereiland. Vader bleef vissen, samen met Klaas van Hinte, tot zijn zeventigste. In 1985 werd zijn verguning niet verlengd.
Als derde generatie vaart Jan Blokker nog steeds met de HN 1, zij het zuiver recreatief. „De schouw ziet er nog net zo uit als vijftig jaar geleden. Het is een visserschip van de naoorlogse vernieuwing, toen de zeilvisserij overging naar meer motorvermogen. Als je een vergunning hebt, kun je zo weer vissen, als je de netten of het hoekwant aan boord brengt.”

Andere artikelen op deze website:

Hé, is dat Westfries?

361. Hoe ver ben je heen met je was?
't Loupt op 't lessie ('t loopt naar 't einde, 't is gauw klaar).

Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.

© 1924-2023 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring

West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.