Bouwhistorische Commissie » Hooivijzels
In het najaar van 2019 en het voorjaar van 2020 inventariseerde de Bouwhistorische commissie ruim zestig
hooivijzels binnen de Omringdijk.
Deze vijzels zijn vastgelegd middels foto's en soms middels tekst en staan op alfabetische volgorde van
plaatsnaam op deze site.
Een artikel over de hooivijzels, geschreven door Ina Broekhuizen-Slot, is te lezen in het jaarboek 2020
van het Westfries Genootschap.
Een hooivijzel dient voor hooiopslag, in het begin betrof dit los hooi, later werden er hooibalen in bewaard.
Tijdens de inventarisatie bleek dat de meeste hooivijzels anno 2020 een andere functie kregen, van bergruimte
tot bed and breakfast.
Dit agrarische erfgoed dateert merendeels uit de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw. Meerdere namen worden
gebruikt: hooivijzel, vijzelberg, kaakberg en hooiberg. Bij deze inventarisatie is gekozen voor de betiteling
hooivijzel.
Veel hooivijzels in Westfriesland zijn gezet door de firma Haring uit Boskoop en de firma Vis uit Waddinxveen.
Beiden plaatsten een windvaan op het dak: Vis maakte een windwijzer in de vorm van een vis, Haring een pijl
waarin het jaartal van de bouw was gestanst.
In de
Nieuwsbrief van de Boerderijenstichting Noord-Holland
uit december 2003 staat een artikel van Jan Deckwitz over hooivijzels. ‘Vijzelbergen zijn typisch
Nederlandse bouwwerken, sober en doelmatig. De roeden of stijlen zijn stalen H-balken of betonnen palen
(22x22cm²). Het dak, ofwel de kap, heeft een houten constructie die met ijzeren golfplaten is bedekt.
Aan de onderkant van elke roede zit een lier waarmee de kap omhoog of omlaag gedraaid kan worden, afhankelijk
van de hoeveelheid hooi die eronder opgeslagen wordt.’
NB In de betonnen palen werden een aantal keren drie woorden aangetroffen die moeilijk leesbaar waren.
Alleen de plaatsnaam Bodegraven was te ontcijferen.
Navraag bij de Historische Kring Bodegraven leverde het antwoord op. Het zijn de namen van de twee
aannemersbedrijven Mulckhuyzen en Bierhorst.
Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.