Bouwhistorische Commissie » Hooivijzels

Project 2020-02 Inventarisatie hooivijzels

In het najaar van 2019 en het voorjaar van 2020 inventariseerde de Bouwhistorische commissie ruim zestig hooivijzels binnen de Omringdijk.
Deze vijzels zijn vastgelegd middels foto's en soms middels tekst en staan op alfabetische volgorde van plaatsnaam op deze site.
Een artikel over de hooivijzels, geschreven door Ina Broekhuizen-Slot, is te lezen in het jaarboek 2020 van het Westfries Genootschap.

Een hooivijzel dient voor hooiopslag, in het begin betrof dit los hooi, later werden er hooibalen in bewaard. Tijdens de inventarisatie bleek dat de meeste hooivijzels anno 2020 een andere functie kregen, van bergruimte tot bed and breakfast.
Dit agrarische erfgoed dateert merendeels uit de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw. Meerdere namen worden gebruikt: hooivijzel, vijzelberg, kaakberg en hooiberg. Bij deze inventarisatie is gekozen voor de betiteling hooivijzel.

Veel hooivijzels in Westfriesland zijn gezet door de firma Haring uit Boskoop en de firma Vis uit Waddinxveen. Beiden plaatsten een windvaan op het dak: Vis maakte een windwijzer in de vorm van een vis, Haring een pijl waarin het jaartal van de bouw was gestanst.
In de Nieuwsbrief van de Boerderijenstichting Noord-Holland uit december 2003 staat een artikel van Jan Deckwitz over hooivijzels. ‘Vijzelbergen zijn typisch Nederlandse bouwwerken, sober en doelmatig. De roeden of stijlen zijn stalen H-balken of betonnen palen (22x22cm²). Het dak, ofwel de kap, heeft een houten constructie die met ijzeren golfplaten is bedekt. Aan de onderkant van elke roede zit een lier waarmee de kap omhoog of omlaag gedraaid kan worden, afhankelijk van de hoeveelheid hooi die eronder opgeslagen wordt.’

NB In de betonnen palen werden een aantal keren drie woorden aangetroffen die moeilijk leesbaar waren. Alleen de plaatsnaam Bodegraven was te ontcijferen.
Navraag bij de Historische Kring Bodegraven leverde het antwoord op. Het zijn de namen van de twee aannemersbedrijven Mulckhuyzen en Bierhorst.

1. Aartswoud, Weelkade 4.
2. Aartswoud, Westfriese dijk 1.
3. Aartswoud, Westfriesedijk 3.
4. Aartswoud, Zuiderzeestraat 55A.
5. Aartswoud, Zuiderzeestraat 59.
6. Andijk, Dijkweg 336.
7. Avenhorn, Julianastraat 25A.
8. Avenhorn, West 25.
9. Barsingerhorn, Hemmerweg 3.
10. Barsingerhorn, Hemmerweg 12.
11. Barsingerhorn, Herenweg 61.
12. Benningbroek Oosterstraat 53.
13. Berkhout, Kerkebuurt 186.
14. Bobeldijk, Grootweg.
15. Burgerbrug, Grote Sloot 161.
16. De Weere Driestedenweg 4.
17. De Weere, Driestedenweg 94.
18. De Weere, Oosterboekelweg 27.
19. Grosthuizen, Grosthuizen 9a.
20. Grosthuizen, Grosthuizen 28.
21. Grosthuizen, Grosthuizen 30.
22. Grosthuizen, Grosthuizen 35.
23. Grosthuizen, Grosthuizen 99.
24. Grosthuizen, Grosthuizen 101.
25. Grosthuizen, Grosthuizen 122.
26. Heerhugowaard, Jan Glijnisweg 3A.
27. Heerhugowaard, Jan Glijnisweg 16A.
28. Hoogwoud, Herenweg 78.
29. Hoogwoud, Koningspade 27.
30. Hoogwoud, Langereis 18.
31. Hoogwoud, Westerboekelweg 6.
32. Lambertschaag, Noordeinde 40.
33. Moerbeek, Moerbeekerweg 5.
34. Nieuwe Niedorp, Langereis 22A.
35. Nieuwe Niedorp, Langereis 28.
36. Nieuwe Niedorp, Leijerdijk 2.
37. Noordermeer, Noordermeer 2.
38. Noordermeer, Noordermeer 5A.
39. Obdam, Berkmeer.
40. Obdam, Obdammerdijk 19.
41. Oostwoud, Oostwouderdorpsstraat 72.
42. Opmeer, Lage Hoek 3.
43. Oude Niedorp, Hanedoes 11.
44. Oude Niedorp, Zuiderweg 19.
45. Oudendijk, Oudendijk 77.
46. Schagen, Nes 13.
47. Schagen, Nes 40.
48. Scharwoude, Zesstedenweg 20.
49. Schellinkhout, Dorpsstraat 52A.
50. Schoorldam, Westfriesedijk.
51. Spanbroek, Toevlucht.
52. Spanbroek. Spanbroekerweg 145.
53. Spierdijk, Zuidspierdijkerweg 89.
54. Spierdijk, Zuidspierdijkerweg 94.
55. 't Veld, Rijdersstraat 121.
56. 't Veld, Rijdersstraat 125.
57. Warmenhuizen, Trambaan 3.
58. Wognum, Lekermeer.
59. Zuidermeer, Koggeweg 3.
60. Zwaagdijk-Oost, Zwaagdijk 153.
61. Zwaagdijk-Oost, Zwaagdijk 237.
62. Zwaagdijk-West, Zwaagdijk 325.
63. Zwaagdijk-West, Zwaagdijk 350.
64. Abbekerk, Zuideinde 22.
65. Opperdoes, Westeinde 4.
66. Schagen, Westfriesedijk 4.
67. Schellinkhout, Dorpsweg 143.

Bibliografie van
West-Friesland
1973

Vierkant 2013
West-Fries talent - Ilse Koppes-Reus

Weblog Uit en Thuis
15-1-2016: Herdenking bange januarinacht 1916 in Andijk

De Speelwagen (1951, no. 7)
Rond Schagen