Een succesvolle doener in de dorpsgemeenschap Lutjebroek
Theo Broersen werd in 1923 in Grooteboek geboren en stierf in 2015 in Lutjebroek. Theo was de zoon van Gert Broersen (1881-1962) en Divera Koopman (1886-1978). Theo trouwde met Gonny Scheer (1924-1988). Zij kregen negen kinderen. Na het overlijden van Gonny hertrouwde Theo met Riek Noordeloos.
Bankdirecteur
Vanaf 1948 hielp Theo zijn schoonvader, schoolmeester B.J. Scheer, bij het kassierschap van de Boerenleenbank in Lutjebroek. In 1951 werd hij assistent-kassier. (Opmerkelijk genoeg werd door het plaatselijke bankbestuur Theo's loon afgetrokken van het loon van zijn schoonvader.)
Vier jaar later werd Theo de eerste directeur van deze Boerenleenbank.
Onder zijn leiding maakte de bank een omwenteling door. In 1962 werd de huiskamer in een burgerwoning aan de P.J. Jongstraat (no.121) verruild voor een modern bankgebouw aan de Fresialaan. Er was meer ruimte en veiligheid nodig voor de groeiende geldstroom. De opbrengst van de veilinggelden kwam voortaan via de bank naar de tuinders. Het aantal spaarrekeningen nam explosief toe. Voor de groeiende kredietverlening en nieuwe functies als de makelaardij werd de bank in 1979 vergroot. Hiervoor verhuisde de familie Broersen van de woning boven de bank naar een nieuw huis ernaast.
Werd in 1949 nog met veel moeite de eerste telmachine gekocht, tien jaar later kwam er een zeer moderne automatische boekhoudmachine. De bank in Lutjebroek trok hiermee landelijke aandacht en mocht de proefbank worden in het project ‘automatisering en kleine banken’. Theo had visionaire kwaliteiten, zo zag hij eerder dan anderen de betekenis van automatisering voor de de samenleving.
Hoe kreeg Theo dit alles voor elkaar? Als ‘Streker’ verstond hij de taal van de leden van de bank en van het bankbestuur goed. Zuinigheid was niet langer het enige criterium. Verantwoord investeren en uitbreiden werden minstens even belangrijk. Met trots volgden de leden deze groei. De Boerenleenbank, later opgegaan in de Rabobank, werd het symbool van de welvaart die zij in Lutjebroek en omgeving opbouwden. Ook Theo kon niet zonder ‘zijn’ bank, hij liet er een promotie binnen het Rabobankwezen voor liggen.
Patronaatswerk
In 1951 kwam Theo als financieel deskundige in de patronaatscommissie. Al snel begeleidde hij ook jeugdactiviteiten, van huis uit kende hij dit werk. Om het uit 1904 stammende patronaatsgebouw aan te passen aan de eisen van de tijd richtte hij samen met anderen een stichting op voor een vernieuwd verenigingsgebouw. In 1959 legde Theo de basis voor de nog steeds bestaande Lutjebroekse vakantiespelen onder leiding van ouders.
In 1960 verdronken in de gemeente Grootebroek zeven zeer jonge kinderen waarvan drie in Lutjebroek. Om jonge kinderen beter te beschermen moest er een peuterspeelzaal komen. Daartoe was ƒ 16.000 nodig, vanwege de aankoop en wederopbouw van een oud schoolgebouw uit Reuver. Door de gratis medewerking van vakmensen in Lutjebroek bleven de kosten van wederopbouw laag. Via collectes in de kerk, het ophalen van lompen en wol, en door de verkoop van 144 obligaties van ƒ 100,- werd dit bedrag bijna bereikt. Het R.K. Armbestuur en de Boerenleenbank leverden het laatste geld. Theo een van de initiatiefnemers zag van nabij hoe goed deze formule werkte. Hij zou haar nog een aantal keren met succes gebruiken.
Inzet voor de St. Nicolaaskerk
In 1961 kreeg Theo de belangrijke functie van secretaris-penningmeester in het parochiebestuur, een teken dat hij, Grootebroeker van geboorte, het vertrouwen in Lutjebroek had verworven. In 1966 was de kerk dringend aan restauratie toe, kosten ƒ 350.000. Om het geld bijeen te brengen werd de parochie Lutjebroek in wijken verdeeld. Theo lichtte per wijk de plannen toe en gaf vervolgens vanaf de preekstoel informatie over het plaatsen van een lening tegen 2%. En hij werd op zijn woord geloofd, de lening slaagde.
Tijdens een beperkte restauratie in 1982 bleek dat de toren bouwvallig werd. Met de andere leden van het parochiebestuur verzette Theo zich fel tegen het voorstel de kerk te slopen voor een nieuwe, kleinere kerk. Voor het plaatsen van een nieuwe lening ging Theo - met flinke twijfel - opnieuw de preekstoel op. Binnen 14 dagen werd ƒ 350.000 geleend en ƒ 50.000 geschonken. Zijn reactie: ‘Wat ben ik trots op deze gemeenschap. Altijd klaar staan, altijd helpen.’
Naar een middelbare school in oostelijk West-Friesland
Bijna onvermijdelijk raakte Theo ook betrokken bij het onderwijs. De vergaderingen van het parochiebestuur en van het lagere schoolbestuur in Lutjebroek vielen namelijk altijd samen. Al gauw kwam ook het secretaris-penningmeesterschap in het bestuur van de Odulphus Mulo, later de Mavo, erbij. Vanaf 1963 zette Theo zich krachtig in voor een middelbare school voor leerlingen uit de dorpen in oostelijk West-Friesland. De tegenwerking vanuit scholen in Hoorn en Enkhuizen was groot. Om de bezwaren weg te nemen werd met goedkeuring van Nederlandse bisschoppen de eerste Oecumenische School, het Marcus College, opgericht. De school startte in 1974 in Grootebroek, Theo zat in de bouwcommissie. In 1980 ging de Odulphus Mavo in deze school op.
De Wurf en De Woid, voor het algemeen belang
In 1976 was het parochiële verenigingsgebouw echt versleten. Men wilde een nieuw, multifunctioneel gebouw voor alle leeftijden en alle verenigingen, geschatte kosten ƒ 1.000.000. Door slim te handelen wist Theo, nog steeds penningmeester van het parochiebestuur, de kosten sterk te verlagen. De inrichting van het gebouw werd in handen gelegd van vrijwilligers. Het meubilair kon voor weinig geld worden gekocht in de opslagplaats voor teruggehaalde goederen van de Centrale Rabobank.
Theo ontfutselde de gemeente de toezegging dat het bedrag dat het parochiebestuur zelf wist op te halen zou worden verdubbeld. Dankzij zijn goede contacten lukte het Theo om ruim ƒ 300.000 op te halen. In 1978 verkochten de zusters Augustinessen het verpleegtehuis St. Nicolaas aan een regionale stichting. ‘Onverwachts’ schonk deze zusterorde ƒ 175.000 voor het nieuwe verenigingsgebouw. Ruim ƒ 30.000 werd door dorpelingen geschonken. De nieuwe eigenaar van het verpleeghuis wilde uitbreiden en was bereid het aangrenzende patronaatsterrein voor een hoog bedrag, ƒ 100.000 te kopen. In 1981 werd het nieuwe gebouw ‘De Wurf’ geopend.
Theo's laatste grote klus werd de stichting van het park ‘De Woid’ achter de Kerksloot, een beoogd ontspanningsgebied voor inwoners van het nabije verpleeghuis en voor de hele bevolking van Lutjebroek. In het dorp kreeg dit plan afkomstig van de Rabobank, van ‘die aardige man met zijn zwarte bril’, veel steun maar de financiering leek eerst onhaalbaar. Nadat Theo burgemeester Haanstra persoonlijk had overtuigd dat het project zou gaan drijven op de inzet en bijdragen van vele vrijwilligers gaf de gemeenteraad geld voor de startkosten. Andere subsidiegevers kwamen toen ook over de brug. Tussen 1985 en 2010 groeide ‘De Woid’ uit tot een waar volkspark met vele voorzieningen en activiteiten. Een van de talloze vrijwilligers werd Theo Broersen.
Na zijn pensionering
In 1985 ging Theo met pensioen. Onverminderd bleef zijn aandacht voor de dorpsgemeenschap. Zo kreeg hij via een dorpsactie voor elkaar dat het terrein van de vroegere Mavo-school niet met woningen werd volgebouwd. Het voorstuk (nu ‘Beursplein’ genoemd) kon worden gekocht om het open te houden voor de kermis en andere dorpsactiviteiten. Voor de kwetsbaren werd ‘Hulpnet’, een burenhulp-project, opgericht. Theo wist precies bij wie hij aan de bel moest trekken en wat er moest worden geregeld. Tot op hoge leeftijd had Theo aandacht voor mensen die het moeilijk hadden, vooral in het verpleeghuis St. Nicolaas. Daar sloot hij ook zijn eigen leven af.
Bronnen:
Biografie van Theo Broersen, samengesteld door zijn schoonzoon Frans Ligthart.
Martin Menger, Een aardige doener die van zijn Lutjebroek hield. In: Het Noordhollands Dagblad 16 september 2015.
Henkie Fax, De man met de zwarte bril. In: De Cirkel parochieblad Lutjebroek september-oktober 2015.
Al deze Stenen voor Sparen en Lenen. Samensteller Hans Molenbel, Hoorn 1998.
Broersen Gerard (1882-1962), tuinder, gemeenteontvanger en gemeenschapsmens. In: Westfries Biografisch Woordenboek.
Gegevens samengesteld en aangeleverd door: Peter Wester te Beuningen Ov 2016.
