Verslag van de Westfriezendag 2019

De Zuiderkerk.
(Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Dit jaar bestaat Vereniging Oud Enkhuizen 75 jaar. Het bestuur van deze vereniging had ons vorig jaar al uitgenodigd om ter gelegenheid daarvan in 2019 de Westfriezendag in Enkhuizen te houden. Het bestuur van het Westfries Genootschap heeft deze uitnodiging in dank aanvaard. De algemene ledenvergadering en de lunch werden gehouden in de Zuiderkerk, ook wel genoemd de Sint Pancraskerk. De bouw van de kerk begon in 1423/1424. De laatste restauratie vond in de periode 2000-2004 plaats.
Ondanks dat de weersvoorspellingen slecht waren, was het weer redelijk. Tijdens de wandeltocht en het varen bleef het niet helemaal droog, maar over het algemeen was het goed te doen.

De ontvangst
De leden en genodigden (bij elkaar ongeveer 120 mensen) werden bij de ingang begroet door voorzitter Jan Smit of een van de andere bestuursleden. Een aantal mensen werd gebracht door een pendelbusje dat heen en weer reed tussen de parkeerplaats bij het station en de Zuiderkerk.
In de kerk werden koffie en thee en gevulde koek gepresenteerd. Op het scherm in de kerk werd een door bestuurslid Netty Zander vervaardigde fotopresentatie met opnamen van Westfriesland en activiteiten van het Westfries Genootschap vertoond.

Ria en Jan Bouwes halen hun deelnemerskaarten op. Achter de tafel van links naar rechts Peter Koopman, Annet Staal en Anneke Helder. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

De vergadering
Na het welkomstwoord van voorzitter Jan Smit, kreeg burgemeester Eduard van Zuijlen van de gemeente Enkhuizen het woord. Hij verwelkomde de aanwezigen in zijn gemeente. De burgemeester wees ook op het belang van het behoud van cultureel erfgoed. Verenigingen als Oud Enkhuizen en het Westfries Genootschap spelen daarbij een grote rol. De burgemeester wees ook op de streektalen. Deze zijn belangrijk voor de eigen identiteit van het gebied waar ze gesproken worden. Om zijn woorden te onderstrepen meldde de burgemeester zich aan als vriend van het Westfries Genootschap.
Jan Smit bedankte de burgemeester met een doosje bonbons en een Westfries kwartetspel. De burgemeester is nog maar negen maanden in functie in Enkhuizen en het kwartetspel kan hem volgens de voorzitter helpen om vertrouwd te raken met een aantal Westfriese begrippen en tradities.

Koffiedrinken voorafgaande aan de vergadering. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Openingstoespraak
Nadat de burgemeester wegens andere verplichtingen de kerk had verlaten, hield de voorzitter in het Westfries zijn openingstoespraak. Hij begon met de aanwezigen te vragen een minuut stilte in acht te nemen voor de leden die in het afgelopen verenigingsjaar overleden waren. Hierna stelde hij de aanwezige bestuursleden en secretariaatsmedewerker Corina van Willegen voor aan de leden.
De voorzitter blikte terug op het afgelopen verenigingsjaar. Voor al het gewone maar belangrijke werk van de commissies en stichtingen en de Vereniging van Westfriese Monumentale Kerken verwees hij naar de jaarverslagen in het 86e jaarboek West-Friesland Oud & Nieuw.
Dit jaar bestaat het Westfries Genootschap 95 jaar. In 2018 was het 65 jaar geleden dat de klederdrachtcommissie, een van de voorlopers van de Commissie Kap en Dek, werd ingesteld en dit jaar viert Stichting Westfriese Families haar 65-jarig bestaan. De bij Stichting Creatief Westfries aangesloten skroiversgroep Hoogwoud bestaat dit jaar 25 jaar.
Het nieuwe beleidsplan dat betrekking heeft op de periode 2019 tot en met 2023 is op 14 november 2018 definitief vastgesteld door het Algemeen Bestuur. Elk jaar worden er een of meer punten uitgekozen die in dat jaar speciale aandacht krijgen. Dit jaar is dat het werven van Vrienden van het Westfries Genootschap.
Er wordt veel aandacht besteed aan de publiciteit. Onze activiteiten worden onder de aandacht gebracht door publicaties in de krant, de weekbladen, de website en Facebook.
Helaas is de in het voorbije verenigingsjaar begonnen samenwerking met de regionale omroep WEEFF al na acht televisie-uitzendingen al weer gestopt.
De voorzitter blikte ook kort terug op de najaarsstreekmiddag in Kolhorn en op de voorjaarsstreekmiddag in De Weere. Het waren geslaagde bijeenkomsten. Bijzondere activiteiten waren dit jaar twee bedrijfsbezoeken aan Dekker Chrysanten in Hensbroek en de beklimming van de toren van de Grote Kerk in Hoorn.
In samenwerking met anderen werden respectievelijk Toonbeeld Westfries in Zandwerven en de Zomeravondwandeling in Twisk georganiseerd. De zomeravondwandeling had dit jaar een record aantal betalende bezoekers.

Voorzitter Jan Smit bedankt burgmeester Eduard van Zuijlen. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Met het Westfries Archief en de plaatselijke historische verenigingen uit oostelijk Westfriesland worden in 2020 te houden tentoonstellingen voorbereid met als thema ‘75 jaar Vrijheid in Westfriesland’.
Vanwege het 95-jarig bestaan van onze vereniging sponsorden we een paardenrubriek tijdens de Landbouwshow in Opmeer onder de naam Westfries Genootschap Prijs.
Het nieuwe jaarboek werd op 29 juni gepresenteerd in het Regionaal Archief Alkmaar.
De voorzitter benadrukte de belangrijke functie van het Westfries Genootschap als cultuurhistorische vereniging. In een wereld die alle dagen verandert is kennis van de eigen leefomgeving en de cultuur van het gebied waar men woont, van groot belang.
Bijna iedereen wil immers graag ergens bij horen en zich ergens thuis voelen.
Veel zorgen geeft het tempo waar in het landschap verandert. Landbouw, industrie, handel en vervoer zijn belangrijk, net als woningbouw, energievoorziening en toerisme. Maar bij alle plannen die er gemaakt worden mag het belang van het landschap en de monumenten niet uit het oog worden verloren. We moeten zuinig zijn op de mooie plekjes die er in ons gebied nog zijn.
Aan het eind van zijn toespraak wees de voorzitter op de Westfrieslanddag op 2 november 2019 in de Spartahal in Schagen. Met als doel leden en vrienden te werven laten het Westfries Genootschap en haar commissies en andere organisaties waar zij mee samenwerken aan het grote publiek zien wat zij allemaal doen. Er is van alles te doen en beleven. Op die dag zullen ook de prijswinnaars van de verkiezing van de mooiste vrijstaande woning van Westfriesland bekend gemaakt worden.

Het vervolg van de vergadering
Na de openingstoespraak volgden de gebruikelijke agendapunten. Meegedeeld werd dat er binnenkort een USB-stick komt met 99 Westfriese verhalen van Joop van Diepen. Na de ingekomen stukken (deze laatste waren er niet), de benoeming van de notulencommissie, verslag van de notulencommissie van vorig jaar, vaststellen van de notulen van de algemene ledenvergadering van vorig jaar, goedkeuring jaarverslag van de secretaris over 2018, verslag van de rekeningcommissie over 2018, goedkeuring van de rekening van de penningmeester over 2018, benoeming rekeningcommissie 2019, verkiezing bestuursleden volgde de rondvraag.

Bestuursverkiezingen
De bestuursverkiezingen werden geleid door secretatis Jan Wittink. De bestuursleden Hans van Kampen en Jan Smit waren volgens rooster aftredend en werden herkozen. Beiden bedankten de leden voor het in hen gestelde vertrouwen.
De bestuursleden Peter Koopman en Joop Schouten waren beiden ook statutair aftredend, maar zij waren niet herkiesbaar. Door het aftreden van Peter Koopman ontstond er een vacature voor de functie van penningmeester. In zijn plaats was door het bestuur Nico Braak voorgedragen aan de leden. Nadat hij de leden kort had toegesproken werd hij onder applaus door de leden benoemd.

De Westfrieslandprijs
Op voordracht van de daarvoor bestaande adviescommissie van drie personen heeft het dagelijks bestuur besloten de Westfrieslandprijs 2019 toe te kennen aan een kandidaat in de categorie ‘Regionale musea, tentoonstellingen en platforms’. De voorzitter mocht de prijs overhandigen aan de vertegenwoordigers van Stichting Nederlands Stoommachine Museum.
Het waren voorzitter Johan Bommerson, penningmeester Kees Kruyer en directeur Harry de Bles. De prijs is een waardering voor de cultuurhistorische, educatieve en recreatieve activiteiten van het museum. Niet alleen draagt het bij aan de vergroting van de kennis over de toepassing van stoomkracht, maar het laat ook zien dat stoombemaling vroeger van groot belang was voor de waterhuishouding in oostelijk Westfriesland. Het museum is niet alleen interessant voor de liefhebbers van techniek, maar ook voor het grote publiek.
Dat blijkt ook wel uit de grote belangstelling voor de vele activiteiten.
De prijs bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag van € 1.000. In zijn dankwoord gaf directeur Harry de Bles aan dat het geld vermoedelijk zal worden gebruikt voor het realiseren van een nieuwe exposite onder de naam Nederland op Stoom.

Vertegenwoordigers van het Nederlands Stoommachine Museum na de uitreiking van de Westfrieslandprijs. Van links naar rechts Harry de Bles, Johan Bommerson en Kees Kruyer. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Rondvraag
Ina Broekhuizen-Slot, de voorzitter van de Bouwhistorische Commissie wees op het nieuwe project van deze commissie. Na de projecten over koolboeten en voersilo's buigt de commissie zich de komende tijd over hooivijzels. De commissie is op zoek naar hooivijzels binnen de Westfriese Omringdijk die nog zoveel mogelijk in de originele staat verkeren.

Afscheid bestuursleden
Speciale aandacht was er voor de beide aftredende bestuursleden. Peter Koopman is acht jaar penningmeester geweest en maakte als zodanig deel uit van het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur. Daarnaast heeft hij de nodige andere taken vervuld. De laatste tijd was hij lid van de bouwhistorische commissie. Jarenlang was hij het aanspreekpunt voor het onderhoud van de gebouwen. Vooral in de tijd dat de woning Dal 3 werd verbouwd heeft dit veel tijd en aandacht van hem gevraagd.
De voorzitter bedankte hem voor zijn grote inzet en het zorgvuldige financiële beheer. Hij laat onze vereniging met een solide eigen vermogen achter.
Bestuurslid Anneke Helder gaf Peter als aandenken aan zijn bestuursperiode een door haar zelf vervaardigd zilveren sieraad in de vorm van het logo van onze vereniging. Bestuurslid Petra Tromp overhandigde hem een bos bloemen voor zijn vrouw Ineke. Vervolgens bedankte Peter de leden voor de blijken van waardering en voor het in hem gestelde vertrouwen.

Anneke Helder overhandigt het afscheidscadeau aan Peter Koopman. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Joop Schouten heeft twintig jaar deel uitgemaakt van het bestuur. Als lid van de Commissie Organisatie en Educatie was hij samen met anderen verantwoordelijk voor de organisatie van de Westfriezendag, de streekdagen en van talloze excursies. Bij de cursus ‘Kennismaken met Westfriesland’ verzorgde hij het dialectdeel.
Tijdens de diners op de Westfriezendagen was hij heel wat keren actief als ceremoniemeester.
Hij zat onder andere een tijdje in de bouwhistorische commissie en hij was afgevaardigde van het Westfries Genootschap in het bestuur van Stichting Westfriese Molens.
Op de Westfriezendag van 4 september 1993 is Joop Schouten benoemd tot lid van verdienste van het Westfries Genootschap. Dit als blijk van waardering voor de manier waarop hij gedurende 18 jaar als programmaleider van de Stichting ter Bevordering van de Westfriese Folklore mede vorm heeft gegeven aan de promotie van Westfriesland.
De aanwezige leden stemden onder applaus in met het voorstel van het bestuur om hem te benoemen tot erelid. Hij is de eerste die zowel lid van verdienste als erelid van onze vereniging is. Bij de benoeming tot erelid hoort een zilveren erepenning die hem door de voorzitter overhandigd werd. Bestuurslid Petra Tromp overhandigde vervolgens een bos bloemen aan Gré, de vrouw van Joop. In zijn dankwoord blikte Joop Schouten nog even terug op de afgelopen twintig jaar.
De huldiging werd gevolgd door een muzikale ode, gemaakt en gezongen door bestuurslid Netty Zander. Telkens als de leden het refrein zongen, overhandigde een bestuurslid aan Joop een streekproduct. Ten slotte kreeg hij nog een map waarin de herinneringen van de andere bestuursleden aan zijn bestuursperiode waren gebundeld.

Voorzitter Jan Smit (links) en erelid Joop Schouten (rechts). (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Orgelconcert
Het ochtendprogramma wordt besloten met een orgelconcert op het monumentale orgel van de Zuiderkerk. De basis hiervan dateert vermoedelijk uit de zestiende eeuw. In 1992 is het gerestaureerd en teruggebracht naar de situatie van 1799. Organist Piet Spoelstra gaf voorafgaand aan de bespeling een korte beschrijving van het orgel en de te spelen werken.

Organist Piet Spoelstra. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Sluiting van de vergadering
De voorzitter bedankte alle aanwezigen voor hun inbreng en sloot af met een uitleg over het programma voor de rest van de dag.

De lunch
Na de vergadering was het tijd voor de lunch. Deze keer moesten de leden de soep, de broodjes en het drinken ophalen bij het buffet. Het fruit werd naderhand uitgedeeld.
Bijna iedereen die bij de vergadering was, nam ook deel aan de lunch.

De excursies
Er was een viertal excursies waar de leden aan deel kon nemen. Hier deden ongeveer 115 mensen aan mee.

Stadswandeling Enkhuizen
Onder leiding van gidsen van Vereniging Oud Enkhuizen maakten twee groepen een wandeling door de stad. Enkhuizen telt veel monumenten. Er werd onder andere een bezoek gebracht aan De Waag, het pand waar Vereniging Oud Enkhuizen sinds kort gevestigd is.

Wandelaars bij de Bocht. (Foto Kees Kreuk)

Project Musicq Enchuysen met een concert van De Zoete Inval in het Roode Hert in Bovenkarspel
In 2010 deed de Nederlandse volksmuzikant Cor van Sliedrecht een opmerkelijke ontdekking.
In het Westfries Archief vond hij in een ‘verslag van reizigers, handwerkslui en bevoorraders van schepen’ een flinke hoeveelheid instrumentale muziek uit het midden van de zeventiende eeuw, afkomstig uit Enkhuizen.
Cor van Sliedrecht vertelde over zijn ontdekking en het project en Klaas Koeman, voorzitter van Vereniging Oud Enkhuizen, vertelde over Enkhuizen in de zeventiende eeuw.
Het gezelschap De Zoete Inval speelde een aantal van de recent ontdekte melodieën.

Muziekgezelschap De Zoete Inval. (Foto Jan Smit)

Bezoek aan en rondleiding in Sow tot Grow Enkhuizen
Sow tot Grow Experience is de opvolger van het vroegere museum Saet en Cruyt in Andijk, maar dan in een geheel nieuwe opzet. Het museum is gevestigd in het vroegere weeshuis aan de Westerstraat. De leden kregen hier na de introductie een uitleg over het gebouw en het doel van de experience. De geschiedenis van de zaadteelt kwam aan de orde, er werd een film vertoond en er was een rondleiding door het gebouw.

Uitleg over de zaadteelt bij Sow tot Grow. (Foto Pieter van de Berge)

Rondvaart van Enkhuizen naar het Streekbos in Bovenkarspel en bezichtiging IVN-gebouw
Met twee open schuiten werd er vanuit Enkhuizen naar het Streekbos in Bovenkarspel gevaren. Daar was gelegenheid om het onderkomen van het IVN te bekijken.

Een van de schuiten met deelnemers aan de rondvaart. (Foto Margreet de Reus)

Afsluitende bijeenkomst en buffet
De dag werd afgesloten in Het Roode Hert in Bovenkarspel.
Allereerst was er gelegenheid om met elkaar onder het genot van een drankje even na te praten. De dag werd afgesloten werd met een warm en koud buffet. Hier deden 52 mensen aan mee. Bestuurslid Anneke Helder was ceremoniemeester. Tijdens het eten was er een aantal leden dat een voordracht hield.