Westfries Genootschap » Educatie » Geheimen van de dijk » Hoofdstuk 7 Eenigenburg (2012): Hello, I'm Jannetje Eenigenburg

Hoofdstuk 7 Eenigenburg (2012): Hello, I'm Jannetje Eenigenburg

Samenvatting verhaal
Jannetje mailt vanuit Amerika naar Eenigenburg. Klopt dat familieverhaal over die dodelijke wielen?
Vanuit Chicago mailt Jannetje Eenigenburg in 2012 naar een school in de buurt van het dorp waar haar voorouders vandaan komen. Ze vertelt over de overtocht van haar voorouders en dat de cholera drie van de kinderen uit het migrantengezin doodde, nog voor ze in Amerika aankwamen.
Ze denkt vaak aan Eenigenburg. Ze vertelt over dwangburcht Nuwendoorn die bij Eenigenburg gebouwd moet zijn. Ging Floris V daar echt wonen, zoals grandma vertelt? Ook wil Jannetje weten of het gruwelijke verhaal van de diepe wielen klopt, waar rooie Dirk in dook, toen hij stemmen hoorde zingen over de Westfriese vrijheid. Hij kwam nooit meer thuis.
Even later in het verhaal heeft Jannetje antwoord gekregen van een scholiere. Nu weet ze de waarheid achter al die oude verhalen van oma. Leuk om zo te corresponderen via mail. Jannetje spaart om ooit de grond van haar voorvaderen te kunnen betreden. Ze wil de wielen ook zien en de Omringdijk en de resten van Nuwendoorn.

Extra informatie
Familie Eenigenburg
Op 14 april 1849 verhuisden inderdaad vijftien families uit de buurt van Schoorl en Eenigenburg naar Amerika, waaronder Jannetje en Gerrit Eenigenburg met hun vier kinderen. Eerst met de trekschuit naar Rotterdam, vandaar per stoomschip naar Le Havre en toen met de driemaster Massachusetts of Boston naar New York.
De website van de uitgebreide familie Eenigenburg is www.eenigenburg.org.
Westfriezen migreerden wel meer naar andere streken of landen. Omgekeerd kwamen er ook regelmatig mensen van buiten de Omringdijk Westfriesland binnen, op zoek naar werk of een plek om mooi te wonen.

Westfriese vrijheid
Heel lang waren de Westfriezen zo vrij als een vogeltje. Maar de machtige graaf van Holland en Rooms-koning van het Duitse Rijk wilde Westfriesland er bij nemen. Willem II probeerde dat in 1256. Hij wachtte tot er ijs lag. In de zomer had een leger teveel last van al die slootjes, vaarten en meren. Maar hij zakte bij Hoogwoud door het ijs en werd gedood door de Westfriese verdedigers. Het leger trok zich terug en Willem II werd op een geheime plek begraven. Zoon Floris V volgde zijn vader op, hij wilde zijn vader wreken. In 1272 mislukte dat. In 1282 sloeg hij terug. Hij landde bij Wijdenes, rukte op naar Hoogwoud en vond daar het graf van zijn vader. Hij liet het stoffelijk overschot naar Middelburg vervoeren en bijzetten in de abdijkerk.
Floris liet bij Medemblik, Wijdenes, Eenigenburg (Nuwendoorn) en Alkmaar (twee zelfs: Middelburg en Nieuwburg) kastelen bouwen. Geen echte woonkastelen voor ridders en jonkvrouwen, maar ‘dwangburchten’, legerplaatsen voor zijn bezettingslegers. Floris bestuurde Westfriesland vanuit 's-Gravenhage. Hij liet wat betreft Westfriesland oost veel over aan zijn baljuw in Medemblik en in Westfriesland west aan de baljuw van Kennemerland. Later werd er een speciale dijkgraaf aangesteld die toezicht hield op de Omringdijk. In 1296 werd Floris vermoord door edelen nabij het Muiderslot. Meteen kwamen de Westfriezen weer in opstand en vielen ook de dwangburchten Wijdenes en de Nuwendoorn bij Eenigenburg aan.
De burcht van Wijdenes is meteen verwoest en later buitengedijkt en verdwenen in de Zuiderzee. Van de Nuwendoorn werd sinds de 14e eeuw niets meer vernomen in de geschriften. In de 20e eeuw werden de fundamenten gevonden en uitgegraven. Mede dankzij het Westfries Genootschap zijn de muren weer voor een stukje opgebouwd. Ook de gracht is terug. Op de plek van de woontoren voor de soldaten, de donjon, is een uitkijktoren van staal gebouwd. Als je daarop staat, kijk je tot aan Abbekerk. Vanaf hun hoge uitkijkposten op de vijf dwangburchten hielden de soldaten van de graaf dus heel Westfriesland letterlijk in de gaten.

Excursie met historische vereniging
Historische vereniging Harenkarspel
Kalverdijk 63
1747 GJ Tuitjenhorn

* Boven Krabbendam, richting Eenigenburg ligt de ruïne van dwangburcht Nuwendoorn. De resten van muren en grachten zijn zichtbaar gemaakt en er is een monument van gemaakt. Met tekstborden etc. U kunt dit ook zelfstandig met uw leerlingen bezoeken.

Westfries Genootschap
Timmermansgildehuis
Dal 3
1621 HP Hoorn
www.westfriesgenootschap.nl

Museumbezoek
Museum Surmerhuizen
Kerkweg 15
1744 JD Eenigenburg
www.eenigenburg.nl
Met alle gegevens over de familie Eenigenburg en de Nuwendoorn.

Museum Kasteel Radboud
Oudevaartsgat 8
1671 HM Medemblik
www.kasteelradboud.nl

* Kasteel Radboud is wel niet Nuwendoorn, maar het is de enige dwangburcht van Floris V die over is. Het kasteel heeft leuke educatieve programma's.

Website familie Eenigenburg uit Amerika
www.eenigenburg.org

Het verhaal is geïnspireerd door de familiewebsite van de Amerikaanse (immigranten-)familie Eenigenburg, met als voornaamste woonplaats Chicago. Het verhaal van de immigratie in de 19e eeuw wordt hierop verteld.
Leuk om via digibord naar toe te gaan.

Voorouderonderzoek
www.genlias.nl

Met de klas kunt u via digibord op voorouderonderzoek gaan. Ga naar de website www.genlias.nl en type een achternaam in. Op deze website met eenvoudig zoeksysteem hebben steeds meer archieven hun gegevens van Doop, Trouw en Begraven en de Burgerlijke Stand ondergebracht.

Vierkant 2011
West-Fries talent
Marianne Zwaan

De Westfriese Molens
De Grote Molen
Schellinkhout

Vierkant 2012
Nieuwe Uitgaven

Kroniek van
West-Friesland
Mei 1993