Verenigingsnieuws

West-Fries op De Plaats

Wat klonken er in de maand maart veel West-Friese woorden en gezegdes op basisschool De Plaats in Abbekerk. Op verzoek van die school hadden bestuursleden Netty Zander en Ina Broekhuizen een programma samengesteld over het West-Fries dialect. Het schoolteam had een vier weken durend project opgezet over de cultuurhistorie van West-Friesland.

Knip- en plakwerk op basisschool De Plaatsin het kader van het project over West-Friesland. (foto Ina Broekhuizen)

Daarin kreeg, naast onder meer gebouwen en streekdracht en -dans, het dialect een plaats. We begonnen met alle groepen in de grote gemeenschapsruimte. Daar oefenden we samen de groet ‘Noh heui!’. Vervolgens leerden we een top tien van West-Friese woorden aan, bijvoorbeeld: skik, loof, plaas en joôs. Daarna vertelde Ina een verhaal en Netty zong met de kinderen een lied op de wijs van Vader Jacob. Dat ging zo: Joôs en moide (2x), 't is nou toid (2x) om West-Fries te leren (2x) doen maar mee (2x). Joôs en moide (2x), maak maar skik (2x) met die kuukse woorde (2x) bloid as blik (2x).
Na deze gezamenlijke sessie gingen alle groepen naar hun lokaal. Bij iedere groep kwam een ‘dialectkenner’ om les te geven en opdrachten uit te leggen. Die kenners waren, behalve Netty en Ina, Marijke en Jan Smit, Jaap en Martine Meester en Anja Zander. Er was een programma voor de onder- en bovenbouw. Dat bestond uit een gesprek, een verhaal en een serie werkbladen en opdrachten. Zo was ieder op zijn eigen niveau met veel plezier bezig met de streektaal. Voor herhaling vatbaar!

Legaat of erfstelling

Het werk van het Westfries Genootschap kan op meerdere manieren worden gesteund. Bijvoorbeeld door lid te zijn van onze vereniging, door op vrijwillige basis mee te helpen aan de realisering van onze doelstelling of door het opnemen van het genootschap in uw testament.
U kunt het Westfries Genootschap opnemen in uw testament in de vorm van een legaat of een erfstelling. In het eerste geval laat u een bepaald bedrag aan geld of bepaalde goederen na. In het tweede geval benoemt u het Westfries Genootschap tot erfgenaam. Voor het opmaken van een testament dient u zich te wenden tot uw notaris.
Het genootschap is aangemerkt als een sociaal belang behartigende instelling (SBBI). Dit houdt in dat onze vereniging geen erfbelasting hoeft te betalen.

Geocaching bij het boek ‘Geheimen van de dijk’

In 2012 heeft het Westfries Genootschap een kinderboek gerealiseerd: ‘Geheimen van de dijk’.
Als je de verhalen in het boek hebt gelezen, denk je misschien dat je alle geheimen weet. Maar nee… er zijn nog méér geheimen: schatten. Het Westfries Genootschap heeft ze verstopt op de Westfriese Omringdijk bij de plaatsen waar de verhalen spelen. Hoe je die vindt? Via geocaching! Bovendien kun je nog tien extra verhalen die bij de geocaching horen op onze website lezen.

Hoe werkt het?
Geocaching is een schattenjacht via GPS. Het gaat erom dat je via het exacte coördinaat bij een verstopte schat terechtkomt: de cache. Bij ieder verhaal in ‘Geheimen van de dijk’ hoort een schat. De schat is een doosje waar iets in zit.
Als je thuis een verhaal uit het boek ‘Geheimen van de dijk’ gelezen hebt kun je op speurtocht gaan naar de plek waar het verhaal zich afspeelde. Daar ligt de cache. Hiervoor heb je een GPS-apparaat nodig of een mobiele telefoon met GPS-functie. Als je de schat gevonden hebt, schrijf je in het logboekje dat in het doosje zit je naam en de datum. Dit heet loggen. Doe de spulletjes terug in het doosje, luchtdicht afsluiten en terugplaatsen. Zorg dat niemand je heeft gezien. Als je thuis bent, ga je via internet naar de pagina van de gevonden cache. Rechts zie je een kadertje. Klik op ‘log je bezoek’. Klik dan aan ‘found it’ en meld daar wanneer je de schat gevonden hebt en wat je ervan vindt.

Spannende verzamelopdracht
Als je op pad gaat, neem je je boek ‘Geheimen van de dijk’ mee. In iedere cache zal je een letter vinden. Zet de letter op de juiste plaats op de kaart van West-Friesland in het boek. Verzamel ze alle tien. Ze vormen een West-Fries woord. Wat betekent het? Je mag natuurlijk hulp vragen.
Bij elke cache hoort ook een vraag. Deze vragen zijn verzameld op een aparte bladzijde die je kunt printen via onze website. Je kunt de antwoorden erop schrijven. Als je alle letters en antwoorden verzameld hebt, laat je dit in het Timmermansgildehuis van het Westfries Genootschap, Dal 3-achter in Hoorn zien (poortje door tussen Dal 2 en Dal 3). Je bent welkom van dinsdag tot en met vrijdag van 9 tot 12 uur. Daar krijg je een bijzondere verrassing. Voor kinderen die 's ochtends naar school zijn, is het Timmermansgildehuis af en toe 's middags
van half vijf tot half zes open. Dit is op de volgende dagen: donderdag 4 juli, vrijdag 6 september, vrijdag 4 oktober, vrijdag 1 november en vrijdag 6 december. Hoe vind je de coördinaten, de tien extra verhalen en de bijbehorende vragen? De coördinaten, de tien extra verhalen en de vragen kun je vinden op onze website: www.westfriesgenootschap.nl. Klik op de knop ‘Geheimen van de dijk’ en daarna op ‘intro Geocaching’. Lees de informatie en de vragen die erbij horen. Neem de coördinaten over op je GPS-apparaat of telefoon met zo'n functie en ga op pad! Veel plezier!

Een dagje Texel

Dat Texel de meeste zonuren van het land heeft, werd maar weer eens bewezen op 23 april. Toen de reisgroep van het Genootschap aanmeerde in de haven van Texel, scheen een heerlijke lentezon. Onze eerste stop was het Kaap Skil Museum van Jutters en Zeelui in Oudeschild waar we koffie dronken. Daarna werden we bijgepraat door een jutter die aan de hand van strandvondsten prachtige verhalen vertelde. We weten nu dat per week gemiddeld 2000 kilo aan materialen van het strand wordt gehaald en dat tegenwoordig 90 procent daarvan bestaat uit plastics. Dat is geen vrolijke boodschap want een groot deel van dat plastic blijft op zee en zorgt voor steeds meer problemen bij flora en fauna.
We wisten natuurlijk al dat jutten verboden is. Juist om die reden begeven de jutters zich in de late avond- en vroege ochtenduren te voet op het strand om controle door de strandvonders – die het officiële toezicht uitoefenen op de stranden – te ontlopen. Het was jammer dat er te weinig tijd was om het museum daarna goed te bekijken. Alleen al de Reede van Texel, een enorme maquette met uitvoerige toelichting, is zeer de moeite waard om goed te bestuderen. Na de lunch in restaurant De Pelikaan met kroket en soep volgde een rondrit.

(foto Stan Nuveen)

We zijn op mooie plekken geweest, zoals langs het water van de Waddenzee, waarvan we niet wisten dat je daar ook met de bus kon komen. De Reiscommissie en de chauffeur besloten een koffiepauze in te lassen op het noordelijkste puntje van het eiland, vrijwel onder de vuurtoren. Daar konden we op het terras uit de wind genieten van de zon, de omgeving en onze consumpties. Een perfecte locatie om te zitten, maar ook om nog even het strand op te gaan of de vuurtoren te beklimmen. Aan het einde van onze trip voerde de chauffeur ons via allerlei binnenwegen door het deel van Texel dat we nog niet hadden gezien en uiteindelijk bereikten we vijf minuten voor vijf de boot, precies op tijd dus.
Al met al kunnen we terugzien op een mooie en interessante excursie die mede door het prachtige weer bijzonder geslaagd was. Voor menigeen wellicht een reden om toch weer eens snel op eigen gelegenheid Texel aan te doen. De Reiscommissie

Creatief Westfries

Skroivendevort 25 jaar
Dut kwartaalblad van stichting Creatief Westfries staat al jare op 'n hougtepunt met ruim 3000 vaste lezers. De voif skroifgroepe levere hullie werk voor 't blad in. 't Is as ';n kroôn op hullie werk dat de verhale en roime zô merakels in de smaak valle. Niet enkeld bai de Westfrieze, maar ok in are dêle van 't land en zelfs in 't buitenland.

Dat nou heb de redactie van Skroivendevort 'n kedootje bedocht as dank voor alle vaste lezers. 't Bloift nag effies gehoim, maar 't heb vezelf met 't mooie Westfriesland te maken.
En voor wie 't Westfries wat moeilijker leze kenne: d'r komt ok dut jaar weer 'n cd bai. Den kè je de skroivers zelf hullie stukkie hore vertelle.
Creatief Westfries fileseteert de redactie voor alle inzet van de leste 25 jare!

Effies klesse
Dat doene d'r ok nag veul: klesse in 't Westfries. 'n Groepie van 'n man of acht komt twei keer in 't jaar zo'n acht ochende bai mekaar in Hoorn om effies met mekaar in 't Westfriese dialect allerhande onderwerpe an te halen. Enkeld om 't Westfries op 'n goeie menier te zeggen. As je twoifele of je 't wel goed zegge, den kè je anwoizings kregge. Weer je vedaan komme is belangroik: dat stukkie dialect moet juist bestaan bloive. D'r kenne komende herfst weer nuwe mense bai! Begin oktober komt de groep op woensdegochende in 't Timmermansgildehuis bai mekaar, van tien tot twaalven. Wul je d'r ok bai? Bel den effies nei Dilly Koetsier, Essenlaan 4, Hoogkarspel: 0228-561712. En maile ken ok: bonsol@quicknet.nl

Effies Klesse in het Timmermansgildehuis. Bovenste rij vlnr. Greet, Dirk Jan, Wil, Cobi, Tineke en Dilly. Onderste rij Bettha, Kees, Margie, Bregtje en Antje. (foto Jaap Meester)

Planne
Die hewwe we ok nag. We wulle weer 'n muzikale Westfriese middeg houwe van de herfst.
We wete nou enkeld nag niet van wie en wat. Dat hou alle nuws in dut blad of in de plaselijke krante in de gate. Mettertoid lees je d'r meer over van wanneer en weer 't beure moet.

Diny Kreuk-Breed, bestuurslid

Stichting Projector

Van Lau Komen uit Warmenhuizen mocht het Westfries Genootschap beeldmateriaal ontvangen, bestaande uit het boek ‘De Kazerne, de geschiedenis van een boerderij’. Daarbij een fotoboek met foto's van Warmenhuizen anno 1930 of eerder en foto's van de situatie anno 1980 en 2012. Mooi is te zien hoe het dorp is veranderd. Dat fotoboek is op dvd gezet met als titel: ‘Warmenhuizen, een tijdreis’. Het Westfries Genootschap heeft, zoals gewoonlijk, het beheer van dit beeldmateriaal overgedragen aan Stichting Projector. Een mooie aanwinst.

Kostuumnaaien bij Kap en Dek

Ieder jaar organiseert de commissie Kap en Dek een cursus kostuum naaien. Tijdens deze cursus wordt een historisch verantwoord West-Fries kostuum gemaakt
De cursus wordt gegeven door coupeuse Dirkje Snijders, die gespecialiseerd is in het naaien van kleding uit voorgaande eeuwen. In overleg met de cursist tekent zij het patroon op maat. De patroonkeuze wordt gemaakt aan de hand van oude familieportretten of voorbeelden uit naslagwerken over historische kleding. Bij voorkeur begint men met het naaien van de onderkleding. Want een bijpassend korset, hemd en lange onderbroek maken het kostuum compleet.
Goed advies en begeleiding bij de aanschaf van de juiste stof is belangrijk. Het is van belang de japonnen zo authentiek mogelijk te maken.
De kostuumcursus begint op dinsdag 3 september, aanvang 14.00 uur. Duur: 7 dagdelen om de week.

Kap naaien, boerenhoedjes herstellen en hullen plooien
Naast het naaien van een kostuum worden dit najaar ook cursussen in kap naaien, boerenhoedjes herstellen en hullen plooien gehouden. Deze cursussen worden geleid door Barbara Donker.
De kappencursus begint op maandag 7 oktober van 10.00 tot 12.00 uur. Na zeven dagdelen is uw kant weer hagelwit en mooi geplooid.
Boerenhoedjes opknappen start maandag 21 oktober. Deze cursus duurt vijf dagdelen van 14.00 tot 16.00 uur.
De cursus hullen plooien vindt eveneens op de maandag plaats, 2 en 9 december van 14.00 tot 16.00 uur.
Alle lessen worden gegeven in het Timmermansgildehuis in Hoorn.
De cursisten showen hun prachtige kostuums en opgeknapte kappen, boerenhoedjes en hullen voor aanvang van de jaarlijkse antiek- en curiosaveiling van Kap en Dek. Deze veiling wordt gehouden op de eerste zaterdag van februari in café De Ridder in Berkhout. Voor meer informatie: www.westfriesgenootschap.nl, link Kap en Dek. Aanmelden: Lies Smit (0229-571909) of via e-mail: kap-en-dek@quicknet.nl.

Zoveel moois

Cursus geven
Cultuur beleven
Rok en jak
Man in ‘t pak
Stippeltjesband
Plooi in ‘t kant
Hul en hoed
Alles goed
Schatten prijken
Kenners kijken
Veiling erbij
Koopjes op rij
Zoveel moois bij elkaar
Kap en Dek 60 jaar

Gerian Helder-Dekker

Kappekant en lakdoos. (foto Anneke Helder)

Westfriese Families

Verhalen over de familie Roos
De 21-jarige Maarten Roos uit Veldhoven is de spreker op de komende Najaarsfamiliemiddag van de Stichting Westfriese Families op zondag 22 september. De openbare bijeenkomst is in dorpshuis De Brink te Obdam, van 14 tot 16 uur.
De wortels van Maarten liggen in West-Friesland. Hij vertelt over de zoektocht naar de geschiedenis van zijn familie. Maarten Roos studeert geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. In zijn vrije tijd doet hij onderzoek naar de genealogie en de verhalen van de familie Roos. Hij heeft al veel informatie verzameld over zijn voorouders en kreeg bijzondere documenten zoals paspoorten, dagboeken, brieven, loonafschriften, trouwboekje, ontslagbrief van de gevangenis en spaarloonboekje van zijn overgrootouders.
Maarten is een achterkleinkind van Klaas Roos en Reintje Ploeg. Pieter Roos en Ida Wiebes vestigden zich in de laatste helft van de achttiende eeuw vanuit Hoorn in Oosterleek. Daaruit groeide een aanzienlijke tak. Een eerste aanzet voor het beschrijven van deze oorspronkelijk Lutherse familie – met in het dorp aan de Zuiderzee veel dijkwerkers en dijkbazen – is in 1969 en 1970 gegeven in ons kwartaalblad. Maarten behoort tot deze familie Roos.
Over het leven van zijn overgrootvader en grootvader heeft hij een boekje van 68 pagina's gemaakt, waarin ook ervaringen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog worden beschreven. Ook daar vertelt hij over.
De Najaarsfamiliemiddag staat open voor iedereen die geïnteresseerd is in genealogie, ook niet-donateurs van Stichting Westfriese Families. Maarten en ook bestuursleden van Westfriese Families kunnen vragen worden gesteld. De toegang is vrij.

Gezocht: depothouder
Wie wil zich inzetten voor Stichting Westfriese Families? Wij zoeken een nieuwe depothouder. Evert Grooteman uit Hoogkarspel stopt namelijk. Evert is 74 jaar en heeft heel wat jaren de verschenen delen in onze boekenserie Westfriese Geslachten én de nummers van ons tijdschrift beheerd. Hij vindt het tijd worden voor een opvolger
. Wie wil zijn waardevolle werk voortzetten? Als depotbeheerder verzorg je ook de bestellingen van onze bladen en boeken. Geen heel tijdrovende klus, maar zo af en toe komt er een bestelling binnen. Ook ben je betrokken bij het verzenden van ons kwartaaltijdschrift. Kortom: leuk en nuttig om te doen!

Voor vragen en reacties: mail of bel de secretaris: secretaris@westfriesefamilies.nl, 06-13777445.