Westfries Genootschap » Publicaties » Vierkant » 2017 » Nummer 2 » Pagina 3

Aan de keukentafel

De keukentafel: de plaats waar allerlei zaken besproken worden, waar men nieuwtjes uitwisselt, waar gelachen en gehuild wordt.
De keukentafel in het Vierkant: een pagina met bondige informatie over initiatieven die betrekking hebben op de cultuurhistorie van Westfriesland.

Vierkant achter de stolp

Het is alweer tien jaar geleden dat Boerderijenstichting Noord-Holland Vrienden van de Stolp samen met Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland een brochure uitbracht onder de titel ‘Vierkant achter de stolp’. Met deze publicatie werd beoogd: ‘Het bijeenbrengen van alle nu erkende middelen om te komen tot een actief gemeentelijk beleid, gericht op het behoud van de stolp, zo mogelijk in relatie tot de landschappelijke omgeving’.

Anno 2017 is deze doelstelling nog steeds actueel. Dit voor Westfriesland en overig Noord-Holland belangrijke landschapselement wordt ernstig bedreigd. Van de ruim 5.000 stolpen die onze provincie nu nog telt, verdwijnen er jaarlijks ongeveer twintig door brand, wegenaanleg en dergelijke. Andere worden soms na een periode van onvoldoende onderhoud helaas gesloopt.
Geldgebrek speelt daarbij vaak een rol.

Op initiatief van Erfgoedvereniging Heemschut onderzoeken een aantal organisaties, waaronder het Westfries Genootschap, de mogelijkheden om een campagne te beginnen die voorlopig, net als de brochure uit 2007, als leus heeft meegekregen: ‘Vierkant achter de stolp’. Van bestuurders van provincie en gemeenten wordt actie gevraagd om het unieke boerderijtype te redden. Van alle stolpen heeft slechts tien procent de beschermde status van monument.

De rol van de overheid kan zich echter niet beperken tot het aanwijzen van stolpen als rijks-, provinciaal of gemeentelijk monument. Subsidies, alsmede fiscale en andere regelingen afgestemd op behoud van stolpen, ongeacht of deze monumenten zijn of niet, zijn van essentieel belang. Bovendien moet er beleid zijn gericht op het behoud van het bij de stolpen passende landschap.

Een sleutelrol vervullen de eigenaren en gebruikers van deze unieke gebouwen. Nu het agrarisch gebruik nagenoeg niet meer voorkomt, is instandhouding van de stolpen alleen mogelijk als deze een andere bestemming krijgen, zoals wonen of gebruik als niet-agrarische bedrijfsruimte. De regelgeving van de overheid moet bestemmingswijziging mogelijk maken, waarbij de specifieke kenmerken van de stolpen zo veel mogelijk behouden moeten blijven.
Wij mogen dankbaar zijn dat er nog steeds mensen zijn die veel tijd, energie en geld steken in het behoud van stolpen. Zonder hen zou er voor onze regionale trots geen toekomst zijn!

Jan Smit,
voorzitter

Stolp Dokter de Vriesstraat 12, Benningbroek. (foto Jan Smit)

Bibliografie van
West-Friesland
1999

Weblog Uit en Thuis
23-9-2014: Schagen, Open Monumentendag en Westfriese Naïeven

Vierkant 2017
Nummer 2 (Juli)

Weblog Uit en Thuis
23-4-2019: Delft, stad van graven