Aan de keukentafel

De keukentafel: de plaats waar allerlei zaken besproken worden, waar men nieuwtjes uitwisselt, waar gelachen en gehuild wordt.
De keukentafel in het Vierkant: een pagina met bondige informatie over initiatieven die betrekking hebben op de cultuurhistorie van Westfriesland.

Wat doene we met oôs Westfries?

Onder deze titel is in het seizoen 1979/1980 in Schagen een cursus gegeven. Deze heeft onder andere tot gevolg gehad dat er ‘skroifgroepe’ ontstonden en dat Stichting Creatief Westfries werd opgericht. Initiatieven van de stichting zijn bijvoorbeeld de boeken ‘Zuks moet je opskroive’ en het kwartaalblad Skroivendevort. Leden van de skroifgroepe treden geregeld op. Ook buiten de stichting om zijn er allerhande mooie dingen tot stand gekomen. Met het creatief gebruik van het Westfries zit het wel goed.
Geldt dat ook voor het dagelijks gebruik van het Westfries? Op scholen is het gebruik van het Westfries taboe. Generaties Westfriezen hebben het aan de stok gehad met het onderwijzend personeel over de Westfriese uitspraak van het Nederlands. In jonge gezinnen wordt nu echter nauwelijks meer Westfries gesproken. Leerlingen op de bassischool herkennen hooguit een paar Westfriese woorden die zij van hun grootouders hebben gehoord. Maar het lukt ze veelal niet meer om ze op de goede manier uit te spreken. Ook het dagelijks gebruik van het Westfries door volwassenen neemt af.
Het is twee jaar geleden dat Simon Keizer van het Volendammer duo Nick en Simon zijn hart luchtte over het verengelsen van het Nederlands en het vernederlandsen van het Volendams. Hij constateerde dat het dialect thuis steeds minder gesproken wordt. Vorig jaar brachten Ina Broekhuizen, Henk Kok, Jaap Meester en Sjaak Steltenpool het programma ‘Westfries over en uit?’. Een van de conclusies was dat het Westfries zoals we dat nu nog kunnen horen over twintig jaar vrijwel verdwenen zal zijn. Vermoedelijk zal je dan aan veel mensen nog steeds kunnen horen dat ze uit Westfriesland komen, bijvoorbeeld door hun accent en de woordvolgorde. Uitdrukkingen als ‘Ik ga(an) te voetballen’ zijn in ons spraakgebruik verankerd, ook bij jongeren. Naar verwachting zullen ook het Westfriese accent en het zangerige van onze taal blijven. Er zal dus nog iets overblijven, maar er gaat helaas ook veel verloren.

Jan Smit,
voorzitter

Westfriese weersteen bij een schuur aan de Elbaweg in Hem. (foto Willem Zwier)

Andere artikelen op deze website:

Hé, is dat Westfries?

265. Voor de kerstdagen kochten we 'n pondje volvette meshanger (jonge, vette kaas, die aan 't mes blijft hangen).

Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.

© 1924-2023 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring

West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.