Westfries Genootschap » Publicaties » Vierkant » 2020 » Nummer 3 » Pagina 18-19

Erfstukken

In de rubriek Erfstukken wordt aandacht besteed aan oude elementen die zich op een erf bevinden. Dat kan een gebouwtje zijn, een walviskaak, een boom of een brievenbus – kortom ‘erfgoed’ dat een verhaal vertelt over vroeger. Tips over erfstukken zijn welkom bij het secretariaat.
Door Ina Broekhuizen-Slot

Slapen in een tbc-huisje

Een juweeltje is het, het naar schatting honderd jaar oude tbc-huisje achter de fraaie tuinderswoning aan de Koewijzend in Blokker. Pronkend in een mintgroene kleur met de woorden ‘Afdeeling Opperdoes’ op de gevel met daartussen een stevig wit kruis. Zo is direct duidelijk wie de eigenaar was.
Hoe komen Corrie en Bert Balk-Sijp aan dit erfstuk? „Ik ben geboren en getogen in Opperdoes”, vertelt Corrie, „mijn vaders oom Dirk Slagter was voorzitter van het Witte Kruis in het dorp. Toen de huisjes overbodig waren, werden ze gedemonteerd en zei hij tegen mijn vader: ‘Jaap, jij hebt wel plaats in de berg, die gebruik je toch voor opslag.’ Zo belandden de onderdelen bij ons, aan het Zuiderpad 5. In 1983 haalden we de boerderij leeg en kwam de vraag: wat doen we met de huisjes? Wij wilden ze wel hebben en namen ze mee naar Blokker.”

Na wat puzzelen bleek er één compleet huisje te zijn plus een aantal losse onderdelen. Het gebouwtje kreeg een plaats in de tuin en werd speel- en slaapplaats voor de kinderen.
Bert licht toe: „Het bestaat uit vier losse zijkanten die met haakjes aan elkaar gekoppeld zijn. Het dak heeft een nokbalk met schroeven voor en achter, er lag dakvilt op, dat is wol gedrenkt in teer. Dat hebben we later vervangen door bitumen. De kleur is origineel, aan beide kanten zit een raampje en de voorkant is open.” Het geheel kan gedraaid worden: uit de wind en in de zon. Het draaiplateau bestaat uit een gesmede ijzeren ring met in het midden een dikke bout waar het huisje omheen draait. Vooralsnog is niet bekend welke bekwame timmerman de maker is van dit kleinood.

Voor de Tweede Wereldoorlog was tuberculose (tbc) een gevaarlijke en zeer besmettelijke ziekte en bovendien slecht te behandelen. De enige remedie in die tijd bestond uit goed eten, frisse lucht en veel rust. De tbc-huisjes werden door een kruisvereniging uitgeleend of verhuurd.
Bijzonder is dat het Opperdoezer huisje nog volop in gebruik is. Vanaf de langste dag tot eind augustus slapen Corrie en Bert in hun ‘tiny house’.
„Prachtig! We horen de egels en de zwaluwen en worden wakker in de zon!”

Het mintgroene tbc-huisje in de tuin van Corrie en Bert Balk. (foto Ina Broekhuizen-Slot)

Andere afleveringen van 'Erfstukken':
'20/2 | '20/3 | '21/1 | '21/2 | '21/3 | '22/1 | '22/2 | '22/3

Weblog Uit en Thuis
16-9-2013: Een nieuwe naam voor de weblog en de Open Monumentendag

Westfries Biografisch Woordenboek
Boot Jr., Klaas
(1927-2003)

Vierkant 2014
Nummer 2 (Juli)

West-Frieslands
Oud & Nieuw (1995)
Het molenmakers- bedrijf Poland