Geschiedschrijving
Geschiedschrijving » Westfries Biografisch Woordenboek (WBW)
Graaf de, Adrie (1902-1945)
bron: J. Zwaan, A.C. de Graaf
Verzetsman en naamgever A.C. de Graafweg
A.C. - Adrie - de Graaf werd geboren op 28 april 1902 in de gemeente Haarlemmermeer. Overleden op 17
april 1945 in de toenmalige gemeente Sijbekarspel, neergeschoten door een landwachter. Verzetsstrijder,
bekend onder de schuilnamen A3, Cor en Ome Cor. De provinciale weg tussen Wognum en het Verlaat is naar
hem vernoemd. Zijn overlijden werd aangegeven op 18 april bij de ambtenaar van de Burgerlijke Stand te
Sijbekarspel door Albertus Glas, 53 jaar, van beroep huisschilder, wonende te Sijbekarspel, die verklaarde
dat op zeventien april te negentien uur in deze gemeente is overleden De Graaf, Adriaan Cornelis, oud twee
en veertig jaren.
De Graaf kwam in 1930 als karteerder in dienst van de Directie Wieringermeer. Hij trouwde op 21 oktober
1931 met Lena Jannetje Reym (1906-1981). Het paar ging wonen in Opperdoes. In 1933 werd Adrie de Graaf
bedrijfsboer (in dienst van de Landbouwcultuurmaatschappij). Per november 1935 begon hij als pachter aan
de Koggenrandweg, Middenmeer.
Wethouder
De Graaf was een verenigingsman, hij was actief in onder andere het gereformeerd kerkelijk leven en vele
landbouworganisaties en commissies. Op 1 januari 1938 vond zijn installatie plaats als lid van de
Bestuurscommissie Openbaar Lichaam Wieringermeer. Op 1 juli 1941 werd de Wieringermeer een zelfstandige
gemeente, de Graaf werd wethouder.
Na het uitbreken van de oorlog was hij in 1941 betrokken bij de organisatie van een Engelandvaardersroute.
Vanaf 1943 betrokken bij vele verzetsactiviteiten. Na een inval van landwachters in zijn boerderij in
augustus 1944 dook hij onder. Een van zijn schuilplaatsen was de zolder van café De Roode Leeuw te Benningbroek.
Wapentransporten
Vanaf oktober 1944 werd Adrie de Graaf laadmeester van de B.S. (Binnenlandse Strijdkrachten) en verantwoordelijk
voor het transport van wapens naar de Wieringermeer. Deze wapens werden gedropt op afwerpterreinen in Westfriesland,
bij: Zwaagdijk, Zomerdijk/Wognum, Venhuizen, Hem, Wijdenes, de Wogmeer, Spierdijk. In de Wieringermeer waren
schepen in gebruik als tijdelijke opslagplaats. Vanuit de polder werden wapens per schip en andere transportmiddelen
naar verzetsgroepen in heel Noord-Holland vervoerd.
Op 17 april 1945, de dag dat de Wieringermeer door de Duitsers onder water werd gezet, kwam Adrie de Graaf
vanuit zijn onderduikadres terug naar zijn boerderij om o.a. de evacuatie van zijn gezin te regelen en
materialen veilig te stellen. De Duitsers die alle uitgangen bewaakten, arresteerden hem en Adrie werd,
eveneens als 28 andere jonge mannen, op transport gesteld naar Hoorn. Tussen Benningbroek en Wognum werd
De Graaf gesommeerd om achteraan te gaan rijden, waar twee landwachters, Pieter Mayer uit Medemblik (toen
37 jaar) en G.J. Alders uit Amsterdam (toen 47 jaar) samen schoten op de Graaf. De A.C. de Graafweg, naar
hem vernoemd, is een blijvende herinnering aan hem en aan het verzet in West-Friesland.
Literatuur:
Verslag van de wapentransportgroep Wieringermeer, juli 1945, Jan Blijdorp en anderen.
Alkmaarsche Courant, 12 juni 1947, pagina 1 en 4. Rechtbankverslag, uitspraak in de zaak moorden
gepleegd door landwachters Alders, Jonker en Mayer.
De mannen van overste Wastenecker. De geschiedenis van de B.S. in Noord-Hollands Noorderkwartier.
N.V. (Drukkerij v/h C. de Boer Jr., Den Helder, 1947).
J. Zwaan, ‘A.C. de Graaf, een bezielde verzetsman uit de Wieringermeer’, in: Verzet in
West-Friesland. De illegaliteit in westelijk West-Friesland en in de Wieringermeer in de jaren 1940-'45
(Uitg. Pirola, Schoorl, 1990).
Herziene en uitgebreide versie, m.m.v. Anita Blijdorp en persoonlijke informatie van mevr. Irene Biesheuvel-de Graaf (2020)
Andere artikelen op deze website:
Hé, is dat Westfries?
804. 't Hele hussie (de hele boel, alles bij elkaar) was geen cent waard.Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.
© 1924-2023 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring
West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.