bron: particuliere collectie
Verzetsman
Cornelis Schuijt (roepnaam Kees) werd op 20 november 1915 geboren te Enkhuizen als zoon van Klaas Schuijt en Berendina Jacoba Bresser. Hij overleed in het ziekenhuis te Hoorn op 12 februari 1984 en werd op 15 februari te Enkhuizen begraven.
Kees Schuijt hanteerde in het dagelijks leven zelf de familienaam Schuyt, met een y, maar stond in het bevolkingsregister ingeschreven als Schuijt.
Vader Klaas was bakker en werd later één van de zestien oprichters van de N.V. Enkhuizer Brood- en Banketfabriek. Al ruim voor WO II was Kees als jongmaatje gaan werken op de afdeling 'banket' van deze fabriek. Hij was een opgewekte, hard werkende, grote (1.93 meter), gezonde, sterke vent van ongeveer 200 pond.
Kees Schuijt was in de Tweede Wereldoorlog de plaatselijke LO-leider (Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers) in Blokker en omgeving, plaatsvervangend leider van het LO-district Enkhuizen en lid van de KP (knokploeg) te Alkmaar.
Eind 1943 moest Schuijt onderduiken vanwege het feit dat hij niet meer verplicht in Duitsland tewerkgesteld wilde worden en vanwege zijn lidmaatschap van de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers. Zijn onderduikadres was ondermeer op de boerderij van veehouder Jacob Schouten aan de Lageweg 203 in Oosterblokker. Deze boerderij stond schuin tegenover de woning van fruitteler Remmet Snoeck uit Schellinkhout en was de plaats waar Kees Schuijt zijn op 19 juni 1912 geboren geliefde Anna Cornelia (Anny) Snoeck voor het eerst ontmoette. Met haar is hij na de oorlog, op 31 mei 1946, te Schellinkhout in het huwelijk getreden.
De schuilnaam van verzetsman Kees Schuijt was 'Schut' of 'Bob'. Hij maakte afspraken en had contacten met aspirant-onderduikers in café 'de Harmonie' van familie Weel in Blokker, Oosterblokker 38, in WO-II plaatselijk bekend Oosterblokker A 145.
Eén van de onderduikers die Kees Schuijt onderbracht, was Albertus van den Hoek (roepnaam Ab), geboren op 16 maart 1924. Van den Hoek werd 'geplaatst' bij manufacturier Piet Ruiter aan de Dorpsweg in Schellinkhout. Er ontstond een samenwerking tussen Kees Schuijt en Ab van den Hoek. Het verzetsduo werd 'de lange' (= Kees Schuijt) en 'de korte' genoemd.
Kees Schuijt heeft vele, ook Joodse, onderduikers 'geplaatst'. Hij nam ook deel aan de overval door de KP Alkmaar op het distributiekantoor van Venhuizen op 27 maart 1944. Verder was hij verantwoordelijk voor de ravitaillering van de 'KP oostelijk Westfriesland' van Flip Fluitman en was hij betrokken bij wapentransporten, koeriersdiensten, het rondbrengen van illegale lectuur, etc.
In de ochtend van maandag 19 juni 1944 werd Kees Schuijt door landwachter Frederik W., die evenals Kees Schuijt afkomstig was uit Enkhuizen en die hem (her-)kende, gearresteerd bij het spoorwegstation in Hoorn. Kees werd overgebracht naar het landwachtbureau aan de Rode Steen te Hoorn waar hij na een gewelddadig verhoor werd opgesloten in een ondiepe kelder, waar een laag water in stond. Schuijt wist het op zwarthandel en werkweigering voor de Duitse bezetter te gooien.
De volgende dag werd hij overgebracht naar de vestiging van de Sicherheitsdienst (SD) aan de Euterpestraat 99 (tegenwoordig Gerrit van der Veenstraat) in Amsterdam. Schuijt werd daar wreed verhoord, maar deed zijn mond niet open over zijn werk voor de KP en de LO. Ze geloofden zijn verklaringen over zwarthandel en werkweigering.
Inmiddels deden de leden van knokploegen Hoorn en Alkmaar verwoede pogingen om Schuijt te traceren om vervolgens een poging te doen hem te bevrijden, maar men kon zijn verblijfplaats niet achterhalen. Na afloop van de verhoren in Amsterdam door de SD werd Schuijt overgebracht naar Kamp Amersfoort met de status 'werkweigeraar/zwarthandelaar'.
Intussen werd op 25 juni 1944 een ander lid van de KP-Alkmaar gearresteerd en die noemde, na bruut verhoor door de Sicherheitsdienst, de namen van de andere leden van de KP Alkmaar. Kees Schuijt werd daarop nogmaals in Amsterdam verhoord door de SD, die inmiddels volledig op de hoogte bleek te zijn van zijn verzetsdaden. Schuijt werd vervolgens gedetineerd in kamp Vught.
Hij kreeg daar de status 'politiek gevangene' en die werden in die tijd normaal gesproken geëxecuteerd.....
Na afloop van de oorlog verklaarde Kees Schuijt in dit verband:
'Ik moest veroordeeld worden als terrorist volgens het protocol wat echter niet gebeurd is.'
Op dinsdag 5 september 1944, 'Dolle Dinsdag', werd Kees Schuijt samen met ruim 2750 andere gevangenen in overvolle veewagons op transport gesteld naar Sachsenhausen. Op 8 september 1944 arriveerde de trein in Sachsenhausen: drie dagen en nachten zonder eten, drinken en sanitair. Niet iedereen kwam levend aan....
Kees Schuijt was een politiek gevangene en werd als zodanig behandeld. Hij moest dwangarbeid verrichten in twee subkampen van concentratiekamp Sachsenhausen, genaamd Bad Saarow (barakkenbouw) en de Heinkel-vliegtuigfabrieken.
Het doel van de Duitsers was uitbuiting (dwangarbeid) en vervolgens vernietiging van de politiek gevangenen. Dat doel moest bereikt worden door: te dunne kampkleding, te krappe kampschoenen, kaalscheren, ontluizing, uithongering, vervuiling, vernedering, mishandeling, onzekerheid, uitputting, zware arbeid, slechte huisvesting en urenlange appèls in de ijzige buitenlucht.
Op 20 januari 1945 werd Kees Schuijt weer teruggebracht naar het, als gevolg van uit het oosten oprukkende Russische troepen, inmiddels overbevolkte hoofdkamp in Sachsenhausen. Daar verbleven op dat moment ongeveer 36.000 gevangenen onder erbarmelijke omstandigheden.
Kees Schuijt was te zwak om deel te nemen aan de zogenaamde 'dodenmars', het SS-plan om de gevangenen in te schepen naar Denemarken en deze schepen vervolgens te laten zinken. Hij bleef achter in een ziekenbarak en werd op 22 april 1945 bevrijd door Russische troepen.
Op 8 juni 1945 werd er een levensteken van Cornelis Schuijt verzonden vanuit Duitsland door de krijgsmacht te velde. Kees Schuijt bevond zich op die datum op het vliegveld Halle (bij Leipzig) vanwaar hij de volgende dag zou worden overgevlogen naar vliegveld 'Welschap' in Eindhoven. Korte tijd later werd hij met zijn familie herenigd. Bij zijn arrestatie een jaar eerder, op 19 juni 1944, woog de 1.93 meter lange Kees Schuijt bijna 100 kg. Bij zijn thuiskomst nog slechts 40 kg.
Kees Schuijt kwam na de oorlog geheel verzwakt, ziek (zwaar ondervoed, hongeroedeem) en getraumatiseerd terug op de N.V. Enkhuizer Brood- en Banketfabriek. Hij werkte er tot medio 1969 en was een aantal jaren chef van de banketbakkerij. Vijfentwintig jaar na afloop van de Tweede Wereldoorlog belemmerde zijn oorlogsverleden hem echter om verder goed te functioneren en moest hij stoppen met zijn geliefde werk.
Als deelnemer aan het verzet ontving hij vanaf 1973 een buitengewoon pensioen ingevolge de Wet Buitengewoon Pensioen 1940-1945 (Staatsblad 1947, H 313).
Verzetsman Cornelis Schuijt overleed op 12 februari 1984 in het Streekziekenhuis te Hoorn. Er waren bloemen en toespraken van zijn vrienden uit het verzet. Kees Schuijt werd op woensdag 15 februari 1984 begraven op de Algemene Begraafplaats te Enkhuizen. De echtgenote van Kees Schuijt, Anny Snoeck, overleed op 14 april 1995 in Nicolaas Verpleeghuis te Lutjebroek. Zij werd bij haar man begraven.
Op 4 mei 1995 werd in Enkhuizen het verzetsmonument 'Schaduwcorrectie mei 1995' onthuld en in april 2008 zijn de initialen van Cornelis Schuijt met zijn geboorte- en overlijdensdatum, naast die van acht andere verzetsstrijders, op de sokkel van het monument bijgeschreven.
Kees Schuijt koesterde geen wrok tegen zijn verrader en op de vraag van één van zijn kinderen hoe hij over de vrijlating dacht van de 'Drie van Breda', gaf hij heel duidelijk aan, dat hij daar geen moeite mee had, “ze hebben hun straf wel gehad”. Kees Schuijt was een vergevingsgezind man.
Literatuur:
'Bij onze thuiskomst bleken wij woordarme reizigers...'
Verzetsman Cornelis Schuijt, 1915-1984, 175 pag.
B.J. van Tongeren-Schuijt en G. Kazimier
Opm.: Het boekje is in juni 2010 in beperkte oplage uitgegeven aan familieleden van Cornelis Schuijt.
Bronnen:
Boek 'Het Grote Gebod - gedenkboek voor het verzet in LO en LKP' (1951)
Boek 'Isolement en bevrijding' door professor doctor J. Bastiaans (1986)
Boek '40 maanden Oraniënburg' door doctor Flor. Peeters (1946)
Boek 'Memoires van Yvo Pannekoek' (1982)
Boek 'Kamp Vught' door Jan van de Mortel (1949 / 1990)
Boekje 'Sachsenhausen' door L.H. van Deene (2e druk 2003)
Boekje 'Vrijheid is niet vanzelfsprekend' uitgave van het 4 en 5 mei / anti-discriminatiecomité Enkhuizen (2005)
Boek 'Sachsenhausen concentration camp' door Günter Morsch en Astrid Ley (2007)
Bulletin van de Nederlandse vriendenkring Sachsenhausen - oud-gevangenen KZ (2008)
CD-ROM 'Gegen das Vergessen', Häftlingsalltag im KZ Sachsenhausen 1936-1945 (2004)
CD-ROM 'Gegen das Vergessen', eine Dokumentation des Holocaust (2006)
Archief van de Vrije Universiteit te Amsterdam
Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD)
Gedenkstätte und Museum te Sachsenhausen
Westfries Archief te Hoorn
Nationaal Archief te Den Haag
Internationaler Suchdienst te Arolsen (Duitsland)
Nederlandse Rode Kruis
Stichting 1940-1945
Diverse familieleden en andere particulieren
Diverse websites, waaronder de website van de kampen Amersfoort, Vught en Sachsenhausen
Gegevens aangeleverd door: Gerben Kazimier te Schellinkhout (2010).
