
Openingstoespraak door Ina Broekhuizen.
Beste mense, vriende en vriendinne van 't Westfries Genoôtskap
Zo mag ik jullie toch wel noeme, denk? Want alleman die hier zit, heb toch hart voor West-Friesland en voor de oigen dinge van deuze streek. Mooie plaatjes van ons gebied hewwe we net zo passies zien kend, ze benne allegaar maakt deur Netty Zander. Names 't bestuur van 't Westfries Genoôtskap zou ik zegge wulle:
welkom, van harte welkom allegaar op deuze gastdag, de Westfriezedag 2010!
Welkom an onze erelede, an onze lede van verdienste, an de mense die we speciaal noôd hewwe voor vedaag en an alle lede die in kostuum deuze dag luister bai zette. Een roik gezicht! 't Kostuum is een waardevol deêl van de cultuur van West-Friesland. Met veul liefde maakt, met zoveul zurg antrokken en nou lope jullie d'r terecht heêl groôsk mee te pronken! Mooi!
Ok dut jaar misse we mense. Bekende gezichte, trouwe lede. Ze benne d'r gien meer. Met name noem ik onze lede van verdienste, die dut jaar overlede. Twei skroivers benne 't, ieder met een oigen talent, de ien maakte roime en verhale, de aar op skreef heêl veul en goed over de geskiedenis, vooral van de Zijpe. 't Benne Gré de Reus, of wel Margreet van Hoorn, uit Hoorn en Piet Dekker uit Schipluiden, geboren in Sint Maartensbrug. We gedenke met eerbied en dankbaarhoid alle lede die dut jaar overleden benne.
D'r benne vedaag ok nuwe lede op onze jaarvergadering. Die hewwe we venochend ontvangen bai een amparte tafel in de hal. Die nuwe lede wul ik speciaal welkom hete. Ik hoop dat jullie je gauw thuisvoele binnen de vereniging. Welkom ok an wethouwer Roger Tonnaer van de gemeente Hoorn.
Beste mense, we hewwe een bedroivig jaar had. Niet enkeld 't genoôskap, maar ook de stichtinge en commissies. Twei wul ik hier ampart noeme.
In de eerste plaas de commissie Kap en Dek. In november vlede jaar kreeg deuze commissie de landelijk E. Bosch- van der Kolkprois. De uitroiking beurde in 't Openluchtmuseum in Arnhem. Met een bus vol West-Frieze, de meiste in kostuum, ginge we d'r op an. De prois is bedoeld as waardering voor de menier weerop 'de commissie werkt an 't behoud, de studie en de kennisoverdracht van streekdrachten'.
De prois bestond uit een geldbedrag en een mooi insigne. Dat loit op de tafel van oôs genoôskip in de hal. Voorzitter Barbara Donker heb vedaag 't draaginsigne opspolden. Bestuurslede van deuze commissie effies staan gaan: hulde!
Den is 'r ok een stichting die dut jaar feist viert! Dat is de stichting Creatief Westfries. Ze bestane 25 jaar! Dat viere ze met een nuw liedjesboek, met een mooie middeg vedaag in de voiling in Blokker en met Skroivendevort-loif in deuze skouwburg op 10-10-10: 10 oktober 2010. Deuze stichting doet een zoôt om ons dialect te bewaren en te gebruiken. Bestuurslede en redactielede van Skroivendevort, wulle jullie effies staan gaan? Van harte fielseteerd!
Wat 't genoôtskap anbelangt, deer wul ik een paar dinge over zegge. Eerst de West-Friese vlag. Je ziene 'm hier hangen! Samen met de gemeente Hoorn hewwe we 't plan maakt om deuze vlag en 't wapen van West-Friesland registrere te leiten bai de Hoge Raad van Adel. Alle rade van de gemeentes in West-Friesland moste eerst 'ja' zegge teugen dut plan. Want zai besture West-Friesland, want 'r d'r is vezelf gien ampart West-Fries bestuur. Ze hewwe nou zowat allegaar 'ja' zoid. Dat we hope van de herfst een kloin vlaggefeisie te vieren. Iederien ken vedaag een West-Friese vlag bestelle. As 'r een zoôt bestellings binnenkomme, den gane we 'm make leite in Dokkum. Bai onze tafel in de hal legge pepiere weer je je bestelling opskroive kenne. Trouwes: hè-je al keken bai die tafels? Deer is heêl wat te zien en te koop!
Ok wul ik 't effies hewwe over onze website. Dat is vezelf een pracht! En zowat alle weke worre d'r nuwe dinge op plaast. Artikele uit boeke en jaarboeke, nuws, Binnendoiks. Vlede week is 'r een nuwe rubriek kommen, die hiet Omringdoik met nuws over de Westfriese doik. Voor die rubriek ken iederien verhale en foto's over de doik insture. Alle maande plase we een verhaal en de mooiste doikfoto.
Alle dage stane d'r op de site zes vrage uit 't mooie Westfrieslandspel. Je kenne 't goeie antwoord anklikke en den zien je drekt of je goed kôzen heb.
D'r komme een zoôt mense koike op onze soit. In augustus ware dat 'r dik 13.000!
Ik koik vooruit!
D'r komt een nuwe boekeserie onder de naam: Westfriese Historische Reeks. De commissie Geskiedskroiving zet 'm deer voor in en 't genoôtskap geeft de reeks uit in samenwerking met uitgeverai Waanders uit Zwolle. De eerste drie dêle gane over de agrarische geskiedenis van oôstelijk West-Friesland. 't Eerste deêl, dat gaat over de bolleteêlt, zal deuze herfst presenteerd worre. Jare leden al was duidelijk dat 'r nag woinig skreven is over de historie van boere en tuinders rond die toid. We benne bloid dat deer met 't verskoinen van deuze wetenskappelijke boeke verandering in komt.
Ok hewwe we planne voor een kinderboek met verhale rond de Westfriese Omringdoik. Dat boek kroigt de naam 'Gehoime van de doik'. 't Benne gebeurtenisse uit vroeger toid, die deur kinderoge bekeken worre. We hope dat dat boek 't kommend jaar verskoine zal!
In oktober doet 't genoôskap weer mee an de week van de geskiedenis. Dut jaar is 't thema 'Land en water', een mooi West-Fries onderwerp! D'r benne twei lezinge: op zundegmiddeg 17 oktober vertelt archeoloog Michiel Bartels in Wadway over 't onderzoek an de Zuierdoik tussen Venhuizen en Hoorn, en op 24 oktober houdt historicus Diederik Aten in Skagen een lezing over de Hondsbossche Zeewering. Deuze lezinge benne gratis!
Jullie wete vast wel dat we altemet een cursus geve over ons gebied. Die cursus hiet 'Kennismaken met West-Friesland'. Nou hadde we bedocht dat we die 'rs geve moste an mense die heêl wat te maken hewwe met West-Frieland. Zou je bedenke kenne wie dat benne? Juist, raadslede en wethouwers en burries. We nôde hullie om deuze cursus, maar den heêl in 't kort, te volgen. Op een zaterdegochend in oktober. En we komme nei ze toe! We geve dut kloine cursussie in Eenigenburg, Zandwerven en Andoik. Ik hoop dat 'r een zoôt bestuurders op an komme!
In november houwe we de najaarsstreekmiddeg in De Skalm in Westwoud. Den zurgt de stichting Projector voor een mooi program. De West-Friese troubadour Bert van Baar zal die middeg ok voor ons optrede!
Op 21 november is 'r een mooi middegie voor de nuwe lede in 't Brakenkerkie van Obdam.
Ja, die nuwe lede. Die hewwe we hard nôdig en deervedaan gane we, nag meer, an de weg timmere! Met een artikel in de weekkrante bevoorbeêld. Ok gane we een nuwe folder make.
Ik zou ok an jullie vrage wulle: vertel an iederien met hart voor West-Friesland wat 't genoôtskap doet, leit 't jaarboek en 't Vierkant zien! Alvast bedankt!
D'r is veul belangstelling voor geskiedenis. Ik denk an de mooie uitgaves van de serie West-Friesland toen en nu, an de andacht die d'r is voor de Westfriese Omringdoik en voor opgravings in de roike West-Friese grond.
Nuwskierig - dat benne West-Frieze deurgaans. Wie bè- je, van wie bè-je d'r ientje, weer kom je vedaan, wat doen je voor de kost. Nou skat ik dat jullie dat ok wel wete wulle van onze bestuurslede. Ik stel ze effies an u voor.
Onze nestor Joop van Diepen uit Oosterblokker, in 't bestuur sinds 1973!
Bestuursafgevaardigde in de stichting voor Landelijk Schoon.
Gerianne Helder-Dekker uit Berkhout, vice-voorzitter en BA Kap en Dek en in het museumoverleg textielmedewerkers
Jan Smit uit Opperdoes, penningmeester,
Stan Nuveen uit Obdam, secretaris, bestuursafgevaardigde in de reiscommissie en contactpersoon voor de redactiecommissie,
Harold Bos uit Alkmaar, redactielid 't Vierkant, en voorzitter van de stichting Westfriese Femilies,
Jaap Schaper uit Hoorn, speciaal voor onze Hoornse contacte,
Joop Schouten uit Schagen, bestuurslid van de stichting de Westfriese Molens, Hans van Kampen uit Schagen, BA Kap en Dek,
Netty Zander uit Hoogwoud, BA in de stichting Projector en in de Adriaan Donker Stichting,
Maarten Timmer uit Hoorn, secretaris van de commissie Geschiedschrijving.
En den vezelf onze spin in 't web in 't Timmermansgildehuis: Corina van Willegen uit Zwaag. U hoort heur stem an de têlefoôn, u ziet 'r as u de deur van 't gildehuis opendoet.
Voor deuze dag heb ze weer een hêle zoôt werk verzet. Dank deervoor!
Dank ok an de bestuurslede en an alle mense die hêlegaar voor niks zoveul doene en hullies beste krachte geve voor de cultuur en de historie van West-Friesland. Hulde!
Hiermee open ik de vergadering.
Dank u wel.
Westfrieslandprijs 2010
Toespraak voorzitter tijdens ledenvergadering op zaterdag 4 september 2010.
Dan wil ik overgaan tot de uitreiking van de Westfrieslandprijs 2010. Deze prijs wordt gegeven aan een persoon, een groep of een instelling die zich bijzonder inzet gedurende een reeks van jaren voor cultuurbehoud, historisch besef dan wel het ontwikkelen van beleid en/of initiatieven binnen het werkgebied en passend bij de doelstellingen van het Westfries Genootschap. Een onafhankelijke adviescommissie doet een voorstel aan het algemeen bestuur. Bij dezen dank ik de leden van dit orgaan voor hun werk en hun goed onderbouwde advies.
Dit jaar is het geen persoon of instelling die zich al een reeks van jaren inzet, nee, we spreken deze keer onze waardering uit voor een initiatief dat pas sinds kort vorm gekregen heeft.
In mijn openingswoord refereerde ik aan de toenemende belangstelling voor geschiedenis. En die belangstelling betreft niet alleen de bovengrondse historie, maar er is ook interesse in datgene wat zich in de bodem bevindt. Ik citeer Michiel Bartels, archeoloog bij de gemeente Hoorn. Hij stelt: West-Friesland is de schatkamer voor de Nederlandse archeologie en het doen van archeologisch-cultuurhistorisch onderzoek.
Daarom is het verheugend dat de gemeentes in oostelijk West-Friesland een samenwerkingsverband aangegaan zijn met als doel het opgravingsbeleid te coördineren, het letterlijk en figuurlijk 'uit de grond te stampen' en een regio-archeoloog te benoemen.
Archeologie in West-Friesland wordt weer op de kaart gezet, de betrokkenheid van gemeentes wordt vergroot en de plaatselijke historische verenigingen krijgen daarin een gedegen plaats. Vrijwilligers en belangstellenden wordt op deze manier een platform geboden, waarbinnen zij hun activiteiten en kennis kunnen vergroten. Dat is een goede ontwikkeling. Maar voor het opzetten van onderzoeksprojecten en gedegen archivering is geld nodig. Om die gelden bijeen te krijgen is de stichting Archeologie West-Friesland opgericht. Deze stichting heeft als doelstelling: het ondersteunen van de activiteiten van Archeologie West-Friesland en de georganiseerde amateur-archeologie in het realiseren van hun projecten. En het ondersteunen van op de toekomst gerichte projecten en uitwerking van projecten uit het verleden.
De Westfrieslandprijs 2010 gaat naar de stichting Archeologie West-Friesland.
Mag ik vragen of de bestuursleden van deze stichting op het toneel willen komen?
Dat zijn: Carla Soonius, Michiel Bartels, Peter Swart en Jan Willem Loots.
Overhandiging oorkonde en cheque.
Toelichting op het archeologisch werk door Michiel Bartels, voorzitter van de stichting.
Afscheid van drie bestuursleden
Graag wil ik eerst het woord richten tot Maarten Timmer.
Maarten, we hebben je leren kennen als een kundig mens. Iemand met veel kennis van zaken, zeker van agrarische zaken, met name op het gebied van land- en tuinbouw. In april 2009 presenteerde je het omvangrijke werk 'Bloembollen in Holland 1860-1919. De ontwikkeling van de bloembollensector met een doorkijk naar de 21e eeuw'. Het eerste exemplaar reikte je uit aan minister Gerda Verburg.
Ook binnen het genootschap gaat je interesse uit naar het onderzoeken en vastleggen van de historie. Je werd al snel lid van de commissie geschiedschrijving, waar ben je nu secretaris van bent.
Je zet je vanuit die functie ook in voor de totstandkoming van de Westfriese Historische reeks.
Je was een kritisch bestuurslid, je zei weloverwogen en duidelijk wat je dacht van bepaalde zaken.
Je houdt van gedichten, ik herinner me dat je zelf een gedicht gemaakt had, toen je aantrad als bestuurslid.
Daarom bied ik je als persoonlijk cadeau mijn bundeltje Binnendoiks aan.
Ik dank je voor je inbreng en ik hoop dat jij je specifieke talenten nog lang in wilt zetten voor de geschiedschrijving in West-Friesland.
Dan Jaap Schaper, onze Hoornse West-Fries of onze West-Friese Horinees. Acht jaar geleden kwam je in ons bestuur als opvolger van Jaap Raat. Je bent een ervaren en bekwaam bestuurder met veel contacten. Je kunt goed luisteren en op de juiste momenten reageerde je rustig en soms wat onderkoeld. Wat je zei maakte indruk en zette mij altijd aan het denken. Je gaf me soms wijze raad en ook een andere kijk op de zaken.
Je hebt je sterk gemaakt voor een aantal zaken, met name met het oog op de toekomst van het genootschap. Je hecht aan samenwerking met andere organisaties die West-Friesland als werkgebied hebben. Dat gaf je ons ook mee bij je afscheidswoorden de afgelopen week. Wat mij vaak opviel was dat je graag koffie en wijn drinkt en vooral ook koek lust. Daarom als extra cadeautje een zak verse gevulde koeken. Ik dank je van harte voor je betrokkenheid en je inzet.
Dan nemen we ook afscheid van onze vice-voorzitter Gerian Helder.
Gerian, ik herinner me de dag dat je aantrad als bestuurslid nog goed. Dat was op de najaarsstreekmiddag in 1998 in Blokker. Je werd benoemd samen met Netty Zander.
In 2002 volgde je Jaap Raat op als vice-voorzitter, de eerste in de geschiedenis van het Westfries Genootschap. In 2005 werd ik voorzitter en we gingen nog nauwer samenwerken. We overlegden samen en er was zeer regelmatig telefonisch en mailcontact. Hoe het in huize Helder toegaat, blijkt uit dit recente mailtje.
Ina, ik vind het een mooie brief en Arie ook. (Even terzijde: het gaat hier om de brief aan de raadsleden en Arie is raadslid, dus die werd ook om zijn mening gevraagd).
Citaat:
Ik vroeg me af of de onderste zin op blad één...
Stop... er lag een schaap te water. Arie en ik ieder aan een kant van sloot en hij zwom heen en weer. Uiteindelijk lag ik op knieën in de wal en had ik hem zij zijn oren. Toen kon Arie hem eruit trekken en nu loopt hij weer bij het koppel.
Kordaat ben je, niet alleen met schapen, maar ook met besturen. Je greep ons soms bij de oren, je zei duidelijk je mening en je ging de confrontatie niet uit de weg. Je kon en wilde vechten voor de dingen die jij als goed en rechtvaardig zag. Je bent vriendelijk en belangstellend en je hebt aandacht en zorg voor anderen. Betrokken ben je en je wilt alles tot in de puntjes regelen. Ook ben je een groot voorstander van 'overleggen'.
Maar ho - ik stop met deze waslijst.
Er zijn nog meer mensen die iets tegen je willen zeggen.
En ze komen niet met lege handen.
Mag ik de bestuursleden en Corina uitnodigen?
De bestuursleden en Corina dragen allen een tekst voor en geven Gerian een klein cadeau.
Een klein deel van de sporen die je achterliet zijn te zien in dit fotoboek. Dat geef ik je als afscheidscadeau. Daarnaast nog een presentje. Al bijna twee jaar lang zijn we bezig met de West-Friese vlag. Ook jij hebt je daar sterk voor gemaakt. Ja, je wilde wel een vlag kopen. Maar dan niet zo'n kleine. Nee, bij jullie boerderij was een grote oude mast en daar past een echte mastvlag bij. We hebben hem nog niet, maar je krijgt er te zijner tijd één als afscheidscadeau van ons genootschap. Ik hoop dat hij fier en vrij mag waaien aan de Grootweg.
Gerian, onze waardering voor jou is al verschillende keren onder woorden gebracht. Je hebt gedurende twaalf jaar heel veel gedaan voor het genootschap. Je nam je verantwoordelijkheid en dat deed je met grote inzet en met veel enthousiasme. Dit is de unanieme mening van het algemeen bestuur. Daarom vraagt het bestuur aan u als leden of u instemt met de benoeming van mevrouw Gerian Helder-Dekker tot erelid van het Westfries Genootschap.
Graag overhandig ik je de zilveren penning die verbonden is aan dit erelidmaatschap. Van harte gefeliciteerd.

Bedrijvige najaarsstreekmiddag in Westwoud
Wie vanaf de Westfrisiaweg naar Westwoud rijdt, ziet aan zijn rechterhand fraaie stolpboerderijen aan de Ouwedik en komt vervolgens langs het Heidens kerkhof het dorp binnen. Als je langzaam de bocht neemt, kun je nog net de meer dan 200 jaar oude plataan zien staat op datzelfde kerkhof.
Rij rechtdoor en sla linksaf. Tegenover het voormalige raadhuis is dorpshuis De Schalm. In een zijzaal van dit dorpshuis werd onze najaarstreekmiddag gehouden. De opkomst op deze zesde november was hoog en de zaal niet al te groot, het was dus wat passen en meten, maar het ging.
Leden op de Najaarsstreekmiddag.
Bert van Baar, de West-Friese troubadoer.
Rob van der Riet, burgemeester van Drechterland, heette ons welkom in zijn gemeente. Op een humoristische manier vertelde hij over de groeiende 'band' met het gebied onder meer door het meezingen in een West-Friese dienst en door de inspanningen van zijn vrouw die een West-Fries kostuum en een kralentas aan het vervaardigen is.
Henri Bleeker vertelde vervolgens over het ontstaan en de activiteiten van de nu vijf jaar jonge historische stichting Hoogkarspel-Westwoud en Sipke de Vriese verhaalde over de Westwouder begrafenisvereniging De Laatste Eer.
Cees Langedijk, Piet Roele (quiz winnaar) en Joke Terra.
Daarna was het podium voor de stichting Projector. Voor de pauze presenteerden zij een caleidoscoop aan foto's en filmbeelden van mooie plekjes in West-Friesland en historische momenten uit het bestaan van het genootschap. Veel herkenning en waardering voor deze boeiende presentatie. In de pauze werden de nieuwe pennen van het WFG uitgedeeld plus een blad om de quizvragen op te beantwoorden.
Twintig vragen kregen de aanwezigen voorgeschoteld, die steeds ingeleid werden door een filmpje. Alle blaadjes werden ingeleverd en terwijl de leden van Projector de antwoorden nakeken, was er voor iedereen een glaasje en een hapje.
De tien personen met de meeste goede antwoorden kregen nog eens tien vragen voorgeschoteld. Dus: weer opletten en nadenken.
Als ontspanning volgde een enthousiast optreden van Bert van Baar uit Groet. Bert zong West-Friese liederen waarbij hij zichzelf begeleidde op gitaar, trekzak en hommel. Zijn luchtige en puntige conferences en de gevarieerde liedkeus maakten dit optreden tot een hoogtepunt van de middag.
Cees Langedijk, Ina Broekhuizen, Joke Terra.
Intussen waren de vragen nagekeken. Cees Langedijk maakte drie winnaars bekend: 3. Margie Schilder, 2. Klaas Bant en 1. Piet Roele! De prijzen voor deze kenners van West-Friesland werden uitgereikt door Joke Terra. Het was inmiddels ver na vijven. Einde van een zeer afwisselende middag in Westwoud.
Tekst Ina Broekhuizen-Slot
Foto's Netty Zander

In een tijdsbestek van ruim een halve eeuw is West-Friesland door ruilverkavelaars omgevormd tot een modern landbouwgebied. Eeuwenoude sloten werden gedempt en nieuwe waterlopen gegraven. Het polderpeil ging omlaag. Langs nieuw aangelegde wegen bouwden boeren en tuinders hun moderne bedrijfsgebouwen.
Voor de agrariërs betekende dit alles een aanmerkelijke verbetering van hun leef- en werkomstandigheden, maar natuur en landschap ogen sindsdien een stuk eentoniger. In dit deeltje van de reeks 'West-Friesland toen en nu' gaat het vooral over landinrichting en ruilverkavelingen, die vaarpolders in rijpolders veranderden.
Het begon op 1 juli 1940, toen de eigenaren van gronden in de Zuid-Scharwouderpolder vóór een ruilverkaveling in hun gebied stemden. Het zou de eerste zijn in een reeks van 21 West-Friese ruilverkavelingsprojecten. Het piepkleine poldertje lag aan de Hasselaarsweg binnen de bedijking van de Heerhugowaard, maar eigenlijk behoorde het tot het Geestmerambacht. Vóór de drooglegging van de Heerhugowaard in 1631 strekte de Zuid-Scharwouderpolder zich als een landtong uit in de watermassa's van dit enorme meer.
Op 13 december 1990 werd besloten tot uitvoering van de laatste ruilverkaveling: die van De Gouw. Met de afronding van dit project kwam in 2010 een einde aan het proces van ruilverkavelingen en landinrichtingen in West-Friesland. Ruim vijftigduizend hectare was op de schop gegaan en de vaarpolders van weleer waren moderne en rationeel ingerichte rijpolders geworden. De kloetende boeren en tuinders waren voorgoed verdwenen uit het West-Friese land.
Inhoud
- Een versteende tuinder in Obdam
- Recreëren rond zandwinput in Geestmerambacht
- Het Oosterdel in Broek op Langedijk
- Watermolen Westuit nr. 7 bij Aartswoud
- Camping Veerhof in het Oostwouderveld
- De Middelbraak in Obdam
- De Rijndijk onder Wognum
- Het Weeltje aan de Zwaagdijk
- Natuurgebied De Weelen bij Lutjebroek
- Een dijkmagazijn bij Scharwoude
- Verdwenen overhaal aan de Obdammerdijk
- Het Radje in Venhuizen
- Museale schuitenhelling in Broek op Langedijk

bron: particuliere collectie
Verzetsman
Cornelis Schuijt (roepnaam Kees) werd op 20 november 1915 geboren te Enkhuizen als zoon van Klaas Schuijt en Berendina Jacoba Bresser. Hij overleed in het ziekenhuis te Hoorn op 12 februari 1984 en werd op 15 februari te Enkhuizen begraven.
Kees Schuijt hanteerde in het dagelijks leven zelf de familienaam Schuyt, met een y, maar stond in het bevolkingsregister ingeschreven als Schuijt.
Vader Klaas was bakker en werd later één van de zestien oprichters van de N.V. Enkhuizer Brood- en Banketfabriek. Al ruim voor WO II was Kees als jongmaatje gaan werken op de afdeling 'banket' van deze fabriek. Hij was een opgewekte, hard werkende, grote (1.93 meter), gezonde, sterke vent van ongeveer 200 pond.
Kees Schuijt was in de Tweede Wereldoorlog de plaatselijke LO-leider (Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers) in Blokker en omgeving, plaatsvervangend leider van het LO-district Enkhuizen en lid van de KP (knokploeg) te Alkmaar.
Eind 1943 moest Schuijt onderduiken vanwege het feit dat hij niet meer verplicht in Duitsland tewerkgesteld wilde worden en vanwege zijn lidmaatschap van de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers. Zijn onderduikadres was ondermeer op de boerderij van veehouder Jacob Schouten aan de Lageweg 203 in Oosterblokker. Deze boerderij stond schuin tegenover de woning van fruitteler Remmet Snoeck uit Schellinkhout en was de plaats waar Kees Schuijt zijn op 19 juni 1912 geboren geliefde Anna Cornelia (Anny) Snoeck voor het eerst ontmoette. Met haar is hij na de oorlog, op 31 mei 1946, te Schellinkhout in het huwelijk getreden.
De schuilnaam van verzetsman Kees Schuijt was 'Schut' of 'Bob'. Hij maakte afspraken en had contacten met aspirant-onderduikers in café 'de Harmonie' van familie Weel in Blokker, Oosterblokker 38, in WO-II plaatselijk bekend Oosterblokker A 145.
Eén van de onderduikers die Kees Schuijt onderbracht, was Albertus van den Hoek (roepnaam Ab), geboren op 16 maart 1924. Van den Hoek werd 'geplaatst' bij manufacturier Piet Ruiter aan de Dorpsweg in Schellinkhout. Er ontstond een samenwerking tussen Kees Schuijt en Ab van den Hoek. Het verzetsduo werd 'de lange' (= Kees Schuijt) en 'de korte' genoemd.
Kees Schuijt heeft vele, ook Joodse, onderduikers 'geplaatst'. Hij nam ook deel aan de overval door de KP Alkmaar op het distributiekantoor van Venhuizen op 27 maart 1944. Verder was hij verantwoordelijk voor de ravitaillering van de 'KP oostelijk Westfriesland' van Flip Fluitman en was hij betrokken bij wapentransporten, koeriersdiensten, het rondbrengen van illegale lectuur, etc.
In de ochtend van maandag 19 juni 1944 werd Kees Schuijt door landwachter Frederik W., die evenals Kees Schuijt afkomstig was uit Enkhuizen en die hem (her-)kende, gearresteerd bij het spoorwegstation in Hoorn. Kees werd overgebracht naar het landwachtbureau aan de Rode Steen te Hoorn waar hij na een gewelddadig verhoor werd opgesloten in een ondiepe kelder, waar een laag water in stond. Schuijt wist het op zwarthandel en werkweigering voor de Duitse bezetter te gooien.
De volgende dag werd hij overgebracht naar de vestiging van de Sicherheitsdienst (SD) aan de Euterpestraat 99 (tegenwoordig Gerrit van der Veenstraat) in Amsterdam. Schuijt werd daar wreed verhoord, maar deed zijn mond niet open over zijn werk voor de KP en de LO. Ze geloofden zijn verklaringen over zwarthandel en werkweigering.
Inmiddels deden de leden van knokploegen Hoorn en Alkmaar verwoede pogingen om Schuijt te traceren om vervolgens een poging te doen hem te bevrijden, maar men kon zijn verblijfplaats niet achterhalen. Na afloop van de verhoren in Amsterdam door de SD werd Schuijt overgebracht naar Kamp Amersfoort met de status 'werkweigeraar/zwarthandelaar'.
Intussen werd op 25 juni 1944 een ander lid van de KP-Alkmaar gearresteerd en die noemde, na bruut verhoor door de Sicherheitsdienst, de namen van de andere leden van de KP Alkmaar. Kees Schuijt werd daarop nogmaals in Amsterdam verhoord door de SD, die inmiddels volledig op de hoogte bleek te zijn van zijn verzetsdaden. Schuijt werd vervolgens gedetineerd in kamp Vught.
Hij kreeg daar de status 'politiek gevangene' en die werden in die tijd normaal gesproken geëxecuteerd.....
Na afloop van de oorlog verklaarde Kees Schuijt in dit verband:
'Ik moest veroordeeld worden als terrorist volgens het protocol wat echter niet gebeurd is.'
Op dinsdag 5 september 1944, 'Dolle Dinsdag', werd Kees Schuijt samen met ruim 2750 andere gevangenen in overvolle veewagons op transport gesteld naar Sachsenhausen. Op 8 september 1944 arriveerde de trein in Sachsenhausen: drie dagen en nachten zonder eten, drinken en sanitair. Niet iedereen kwam levend aan....
Kees Schuijt was een politiek gevangene en werd als zodanig behandeld. Hij moest dwangarbeid verrichten in twee subkampen van concentratiekamp Sachsenhausen, genaamd Bad Saarow (barakkenbouw) en de Heinkel-vliegtuigfabrieken.
Het doel van de Duitsers was uitbuiting (dwangarbeid) en vervolgens vernietiging van de politiek gevangenen. Dat doel moest bereikt worden door: te dunne kampkleding, te krappe kampschoenen, kaalscheren, ontluizing, uithongering, vervuiling, vernedering, mishandeling, onzekerheid, uitputting, zware arbeid, slechte huisvesting en urenlange appèls in de ijzige buitenlucht.
Op 20 januari 1945 werd Kees Schuijt weer teruggebracht naar het, als gevolg van uit het oosten oprukkende Russische troepen, inmiddels overbevolkte hoofdkamp in Sachsenhausen. Daar verbleven op dat moment ongeveer 36.000 gevangenen onder erbarmelijke omstandigheden.
Kees Schuijt was te zwak om deel te nemen aan de zogenaamde 'dodenmars', het SS-plan om de gevangenen in te schepen naar Denemarken en deze schepen vervolgens te laten zinken. Hij bleef achter in een ziekenbarak en werd op 22 april 1945 bevrijd door Russische troepen.
Op 8 juni 1945 werd er een levensteken van Cornelis Schuijt verzonden vanuit Duitsland door de krijgsmacht te velde. Kees Schuijt bevond zich op die datum op het vliegveld Halle (bij Leipzig) vanwaar hij de volgende dag zou worden overgevlogen naar vliegveld 'Welschap' in Eindhoven. Korte tijd later werd hij met zijn familie herenigd. Bij zijn arrestatie een jaar eerder, op 19 juni 1944, woog de 1.93 meter lange Kees Schuijt bijna 100 kg. Bij zijn thuiskomst nog slechts 40 kg.
Kees Schuijt kwam na de oorlog geheel verzwakt, ziek (zwaar ondervoed, hongeroedeem) en getraumatiseerd terug op de N.V. Enkhuizer Brood- en Banketfabriek. Hij werkte er tot medio 1969 en was een aantal jaren chef van de banketbakkerij. Vijfentwintig jaar na afloop van de Tweede Wereldoorlog belemmerde zijn oorlogsverleden hem echter om verder goed te functioneren en moest hij stoppen met zijn geliefde werk.
Als deelnemer aan het verzet ontving hij vanaf 1973 een buitengewoon pensioen ingevolge de Wet Buitengewoon Pensioen 1940-1945 (Staatsblad 1947, H 313).
Verzetsman Cornelis Schuijt overleed op 12 februari 1984 in het Streekziekenhuis te Hoorn. Er waren bloemen en toespraken van zijn vrienden uit het verzet. Kees Schuijt werd op woensdag 15 februari 1984 begraven op de Algemene Begraafplaats te Enkhuizen. De echtgenote van Kees Schuijt, Anny Snoeck, overleed op 14 april 1995 in Nicolaas Verpleeghuis te Lutjebroek. Zij werd bij haar man begraven.
Op 4 mei 1995 werd in Enkhuizen het verzetsmonument 'Schaduwcorrectie mei 1995' onthuld en in april 2008 zijn de initialen van Cornelis Schuijt met zijn geboorte- en overlijdensdatum, naast die van acht andere verzetsstrijders, op de sokkel van het monument bijgeschreven.
Kees Schuijt koesterde geen wrok tegen zijn verrader en op de vraag van één van zijn kinderen hoe hij over de vrijlating dacht van de 'Drie van Breda', gaf hij heel duidelijk aan, dat hij daar geen moeite mee had, “ze hebben hun straf wel gehad”. Kees Schuijt was een vergevingsgezind man.
Literatuur:
'Bij onze thuiskomst bleken wij woordarme reizigers...'
Verzetsman Cornelis Schuijt, 1915-1984, 175 pag.
B.J. van Tongeren-Schuijt en G. Kazimier
Opm.: Het boekje is in juni 2010 in beperkte oplage uitgegeven aan familieleden van Cornelis Schuijt.
Bronnen:
Boek 'Het Grote Gebod - gedenkboek voor het verzet in LO en LKP' (1951)
Boek 'Isolement en bevrijding' door professor doctor J. Bastiaans (1986)
Boek '40 maanden Oraniënburg' door doctor Flor. Peeters (1946)
Boek 'Memoires van Yvo Pannekoek' (1982)
Boek 'Kamp Vught' door Jan van de Mortel (1949 / 1990)
Boekje 'Sachsenhausen' door L.H. van Deene (2e druk 2003)
Boekje 'Vrijheid is niet vanzelfsprekend' uitgave van het 4 en 5 mei / anti-discriminatiecomité Enkhuizen (2005)
Boek 'Sachsenhausen concentration camp' door Günter Morsch en Astrid Ley (2007)
Bulletin van de Nederlandse vriendenkring Sachsenhausen - oud-gevangenen KZ (2008)
CD-ROM 'Gegen das Vergessen', Häftlingsalltag im KZ Sachsenhausen 1936-1945 (2004)
CD-ROM 'Gegen das Vergessen', eine Dokumentation des Holocaust (2006)
Archief van de Vrije Universiteit te Amsterdam
Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD)
Gedenkstätte und Museum te Sachsenhausen
Westfries Archief te Hoorn
Nationaal Archief te Den Haag
Internationaler Suchdienst te Arolsen (Duitsland)
Nederlandse Rode Kruis
Stichting 1940-1945
Diverse familieleden en andere particulieren
Diverse websites, waaronder de website van de kampen Amersfoort, Vught en Sachsenhausen
Gegevens aangeleverd door: Gerben Kazimier te Schellinkhout (2010).

De Westfriese vlag is officieel opgenomen in het vlaggenregister van de Hoge Raad van Adel. Dit heuglijke feit is gevierd door de West-Friese burgemeesters en het Westfries Genootschap in samenwerking met het programmabureau Westfriese Omringdijk tijdens een feestelijke bijeenkomst. Deze vond plaats op vrijdag 26 november in de Bonifaciuskerk in Medemblik, de oudste stad van middeleeuws West-Friesland.
De leden van de Friese Raad voor de Wapenkunde met hun tabberds in de kleuren blauw en goud.
Die komen overeen met de kleuren van de Westfriese vlag.
Ina Broekhuizen, voorzitter van het Westfries Genootschap, is erg verheugd. 'Het is een mooike, die Westfriese vlag, zeggen we in West-Friesland. Heldere kleuren, azuurblauw en goud, en duidelijke afbeeldingen: twee leeuwen en vijf blokjes: twee boven de leeuwen, twee daaronder en één midden onder. De vlag komt overeen met het wapen van West-Friesland.'
Al verschillende keren is haar gevraagd wanneer de vlag kan worden uitgestoken. 'Als West-Friese vlaggendag kies ik voor de eerste zaterdag van september: de Westfriezendag. Ook kan worden gevlagd wanneer er een nieuw Westfriesie geboren is! Wanneer een stel trouwen gaat of er een huwelijksjubileum is te vieren. Ook als iemand 50 wordt en er een Abraham of Sara in de tuin staat. Kortom, gelegenheden te over. En laten we ons niet beperken tot woningen, want de vlag staat ook prachtig bij molens, gemeentehuizen, kastelen, stolpboerderijen, dijken, bedrijven, tentoonstellingen en musea,' vertelt Ina Broekhuizen.
Eind 2009 zijn het Westfries Genootschap en de gemeente Hoorn met het vastleggen en registreren van de Westfriese vlag een bijzonder initiatief gestart. Alle gemeenten binnen de Omringdijk - die van oudsher West-Friesland vormen - hebben hiervoor hetzelfde besluit genomen. De raden van de gemeenten Alkmaar, Andijk, Drechterland, Enkhuizen, Harenkarspel, Heerhugowaard, Hoorn, Langedijk, Koggenland, Medemblik, Niedorp, Opmeer, Schagen, Stede Broec en Wervershoof hebben hierop positief gereageerd en het besluit genomen om de West-Friese vlag vast te leggen. De Hoge Raad van Adel heeft de Westfriese vlag deze maand geregistreerd.
Officiële overhandiging
De vlag kwam bij de Bonifaciuskerk door een rijtuig met daarin Marijke en Jan Smit in West-Fries kostuum (zij verbeeldden het verleden) en de kinderen Pearl Snip en Dirk Braakman (zij symboliseerden de toekomst). Alle burgemeesters en andere belangstellenden wachtten het rijtuig buiten de kerk op. De vier personen stapten uit en overhandigden de vlag aan burgemeester Onno van Veldhuizen van Hoorn en Ina Broekhuizen, voorzitter van het Westfries Genootschap. Samen met de andere West-Friese burgemeesters werd de vlag getoond. Vanuit de kerktoren werd de Westfriese vlag vervolgens uitgestoken. Leden van het Noord-Hollands Ouderen Orkest speelden ondertussen een feestelijk muziekwerk. Nadat alle aanwezigen weer in de kerk plaatsgenomen hadden, lazen Dirk en Pearl ieder een paar West-Friese rijmpjes voor over de vlag en over de Westfriese Omringdijk. De schrijver van deze rijmpjes is bestuurslid Joop van Diepen uit Blokker. Ook over alle 15 gemeenten maakte hij een passend rijm. Die gedichtjes las hij voor, waarna de betreffende burgemeester naar voren kwam. Netty Zander overhandigde hem vervolgens namens het genootschap een vlag.
West-Friesland: eigen karakter, eigen wapen en vlag
West-Friesland kent als gebied een eigen karakter met dialect, munt, strijd, volksgebruiken èn een eigen wapen en vlag. Nu de vlag officieel is geregistreerd in het vlaggenregister van de Hoge Raad van Adel mag deze officieel gebruikt worden. Dat is gebeurd op verzoek van burgemeester Onno van Veldhuizen van de gemeente Hoorn die het Westfries Genootschap had gevraagd dit te onderzoeken. De registratie werd mogelijk doordat de raden van alle gemeenten binnen de West-Friese Omringdijk hetzelfde besluit namen.
De presentatie van de vlag vond plaats in de monumentale Bonifaciuskerk in Medemblik.
Toespraak Ina Broekhuizen bij de presentatie van de Westfriese vlag
't Is een mooike, zouwe we in West-Friesland zegge.
't Is een mooike!
Die West-Friese vlag.
Heldere kleuren, azuurblauw en goud, en duidelijke afbeeldingen: twee leeuwen en vijf blokjes: twee boven de leeuwen, twee daaronder tussen de leeuwen en één midden onder.
De vlag komt overeen met het wapen van West-Friesland.
Dat wapen is afgeleid van het Friese wapen.
Voor iedereen was er krentenbrood met een toepasselijke versiering.
We schrijven 1580.
Na de afzwering van Filips II wilden de staten van West-Friesland een eigen provincie vormen.
Daarom werd het Friese wapen aangepast. De leeuwen werden overgenomen, de zeven gouden blokjes die erop staan bracht men terug naar vijf en ze werden van zilver. In de loop van de 18e eeuw werden de vijf blokjes weer goudkleurig.
Waarom vijf blokjes?
Historici zijn geraadpleegd, zowel in West-Friesland en Friesland als ook daarbuiten.
Van de heer Terluin, lid van de Friese Raad voor de Wapenkunde, kreeg ik twee door hem getekende vlaggen. Zo zou het moeten worden, schreef hij.
Eerst stuurde hij een vlag zonder kleur, daarna één die hij zelf had geverfd.
Ook mailde hij twee foto's van de Friese Raad met hun tabberds aan.
Statieportret van de burgemeesters en loco-burgemeesters bij de presentatie van de Westfriese vlag.
Bovenste rij, v.l.n.r.: mevr. G. Kroezen (Andijk), J. Bouwens (Schagen), Th. van Eijk (Medemblik),
E. Brommet (Harenkarspel), N. Alsemgeest (Alkmaar) en J. Wijnker (Koggenland).
Onderste rij, v.l.n.r.: F. Vletter (Wervershoof), G.J. Nijpels (Opmeer), J. Cornelisse ( Langedijk),
P. Zwaan (Stede Broec), O. van Veldhuizen (Hoorn). R. van der Riet (Drechterland)
en E. Bijlsma (Niedorp). Afwezig: vertegenwoordigers van Enkhuizen en Heerhugowaard.
Ik noem u nog enkele onderzoeksfeiten, die ons toegestuurd werden:
In het boek 'Wapens van de Nederlanden' wordt verhaald van een afbeelding van het vaandel van Friesland in de Brabantse kroniek uit de 14e eeuw.
Op die afbeelding is de dood van graaf Willem II bij Hoogwoud te zien. Het Friese vaandel is blauw, bezaaid met zilveren penningen en twee gaande en aanziende leeuwen.
Toespraak van Onno van Veldhuizen, burgemeester van Hoorn.
Hij beklimt hiertoe de hoge preekstoel.
Dat geeft hem een goed gevoel, zoals hij zelf zegt.
In het boek 'Wapens, vlaggen en zegels van Nederland' uit 1913 staat de West-Friese vlag afgebeeld zoals wij die vandaag presenteren.
In het boek 'De gemeentewapens van Nederland' uit 1960 staat: bij de Friese vlag worden de zeven blokjes gezien als dezelfde symbolen als de meerbladen, de pompeblêdden.
In datzelfde boek staat bij het Noord-Hollandse wapen: de linkerhelft (de helft die identiek is aan het West-Friese wapen) stoelt op de oud-Friese traditie en heeft zelfs twee elementen van ouder datum dan het wapen van de provincie Friesland: de aanziende leeuwen die eertijds in het Friese wapen stonden en de beschrijving dat het wapenschild bezaaid is met blokjes. In de praktijk gebruikt men al enkele eeuwen vijf blokken, waarin men een symbool voor de vijf West-Friese steden is gaan zien.
Ook Ina Broekhuizen, de voorzitter van het Westfries Genootschap, houdt een toespraak.
Op de website van het Westfries Genootschap staat al ongeveer een jaar de rubriek:
Het raadsel van de vijf blokjes.
Een afdoende antwoord op dat raadsel is er nog niet gekomen.
De visie van de vijf steden wijs ik af. Voor West-Friesland waren eertijds ook Edam en Monnickendam belangrijke steden waar goede banden mee bestonden.
De aanwezigen gaan naar buiten, waar onder klokgelui de koets
van Andries Smit uit Opperdoes komt aanrijden.
Ik zou zeggen: laat het rusten. Er staan vijf blokjes op - dat is een feit.
In onze huidige maatschappij willen we alles verklaren, overal een oplossing en een antwoord op vinden.
Is het niet goed om ook geheimen te koesteren, mysteries en raadselen omgeven door een floers van historie, zwevend op de vleug'len van de tijd...
De kinderen Pearl Snip en Dirk Braakman overhandigen de vlag
aan Ina Broekhuizen en Onno van Veldhuizen.
Voor 'vlag' is geen West-Fries woord.
Het blijft gewoon 'vlag'.
Wel kennen we de uitdrukking: je vlagge.
Weet u wat dat betekent?
Onderjurk onder de rok uit of een korte onderbroek die uitsteekt onder een korte bovenbroek.
Gejuich rond de vlag!
Je vlagge!
Maar ook wij kunnen vlaggen. Volop en van harte!
Vlaggen worden vandaag uitgedeeld en ze zijn ook te koop bij ons genootschap.
Een gevelvlag, voor aan een woonhuis.
Een mastvlag voor aan een vlaggenstok.
En een wimpel, drie meter lang, om permanent aan de vlaggenstok te laten wapperen.
Bij onze pr-tafel kunt u ze bekijken en bestellen.
De musici van het Noordhollands Ouderen Orkest spelen feestmuziek.
Al verschillende keren is me gevraagd: maar wanneer kunnen we de vlag dan uitsteken? Als West-Friese vlaggendag kies ik voor de eerste zaterdag van september: dan wordt onze jaarvergadering gehouden, al jaren onder de naam: de Westfriezendag. Dat wordt dan de Westfriezenvlagdag!
Dan kunt u vlaggen wanneer er weer een nuw Westfriesie geboren is.
Wanneer een stel trouwen gaat of er een huwelijksjubileum te vieren is. Misschien ook als iemand 50 wordt en er een Abraham of Sarah in de tuin staat. Kortom: gelegenheden te over.
De vlag is uitgestoken uit de toren van de Bonifaciuskerk.
En laten we ons niet beperken tot huizen, maar deze vlag staat ook prachtig bij molens, gemeentehuizen, kastelen, stolpboerderijen, dijken, bedrijven, tentoonstellingen en musea. De leeuwen en de blokjes zullen hun weg vinden in heel West-Friesland en niet alleen als vlag.
Deze week kreeg ons genootschap al het verzoek van wielervereniging Westfrisia of zij de afbeelding mochten gebruiken op hun shirt. En de Westfriese Golfclub in Westwoud nodigde me uit om de Westfriese vlag te hijsen bij het begin van het wedstrijdseizoen. Die vlag zal dan wapperen halverwege 't Zittend.
Pearl en Dirk lezen ieder twee West-Friese rijmen voor over de vlag en over de dijk (zie hierna).
De vlag is dus een prachtig middel om West-Friesland onder de aandacht te brengen. Dit krachtige gebied binnen de historische Westfriese Omringdijk, waar we met z'n allen trots op zijn.
Joop van Diepen leest de rijmen voor die hij over iedere gemeente gemaakt heeft (zie hierna).
Mogen daar honderden vlaggen gaan wapperen in de wind die hier altijd zal waaien.
Lieve mensen, steek de vlag uit en laat weten dat u hart hebt voor West-Friesland!
Netty Zander overhandigt alle vertegenwoordigers van de gemeenten
namens het genootschap een mastvlag.
Tekst Ina Broekhuizen-Slot
Foto's Theo Mes
Hieronder op alfabetische volgorde de teksten van de rijmen van Joop van Diepen en van de vier gedichtjes, die uitgesproken werden door Pearl Snip en Dirk Braakman, beiden uit Hoogkarspel.
ALKMAAR
De Spanjoôl kreeg 'n pak slaag
'n Plaas van keis, AZ en Waag
In Westfriesland? Noh, niet hillegaar
We hewwen 't hier over ALKMAAR
ANDOIK
Bangert, Knokkel, haven, zeid
'n Durp bar lang maar niet zo breid*
't Is demie beurd, u denkt geloik
Dat durp dat is vezzelf ANDOIK
*Andijk gold lange tijd als een van de grootste gemeentes wat oppervlakte betreft
DRECHTERLAND
Heb Elba en Sudetenland*
'n Haven en 'n skelpestrand
'n Zuierdoik, met trammelant**
Haalt met de deursteek vul de krant***
't Ken niet aars, da's DRECHTERLAND
*bewoners tussen de Tolweg en Westwoud hoorden bij de toenmalige gemeente Hoogkarspel, maar kerkten in Westwoud; voor de Oorlog werd de vergelijking gemaakt met de onzekere situatie van Sudetenland dat een speelbal was tussen Duitsland en Tsjecho-Slowakije
**door mismanagement heeft de versterking van de Omringdijk bij Venhuizen ernstige vertraging opgelopen
***de verlenging van Westfrisiaweg dwars door Hoogkarspel - de zuidvariant - roept veel verzet op.
ENKHUIZEN
U wul spore
Nei Stavoren
Wat 'n gemedder
Troin gaat niet vedder
Stad van hering, Zalm en zeide
'n Roik verleden, d'r is gien tweide
Haven met z'n bark en buize
Die iene stad die hiet ENKHUIZEN
HARENKARSPEL
't Roipie en de Nuwendoorn
Dr. Kuiper werd er geboren*
'n Dieretuin, ok die is deer
En speketers en de Diepsmeer
En aas je Tuitjetuut of Warmetuut verhaspel
Nou den zit je vast in HARENKARSPEL
*vermaard astronoom (1905-1973)voornamelijk in Amerika werkzaam
HEERHUGOWAARD
Ja, dut durp was enkel water
Was 'n groôt, gevaarluk meer
En heêl vul jare later
Ben'ze puur deer in de weer
't Durp is groeit, je staan versteld
Want koik je op de kaart
Zien je 'Stad van de Zon' vermeld
De trots van heêl DE WAARD
HOORN
Gouwe Eêuw en V.O.C.
Stad ok van 't Groôt Diktee
Bangert, Hop en Krentetuin
Benne op hun haven kuin
Carnaval zo mooi op Zwaag
Zit' met nuwbouw in de maag
Duzend huize staan te koop
Maar d'r is gien bioskoop
J.P. Coen is deer geboren
Die gemeente dat is HOORN
KOGGENLAND
Aas u ooit 'ns zocht
Nei de Kathoek of Benanebocht*
Ok de Uitgang klinkt intressant
Wul u nei 't Hoog of Moizen
Zal ik u de weg wel woize
Zuks loit allegaar in KOGGENLAND
*bocht in Noord-Spierdijk
LANGEDIJK
Pisuisse* die bezong ooit 'n heêl mooie vrouw
Die weunde destoids dero op Noord-Skarwou
De klok van de voiling die draait weer op Broek
't Is 'n museum, krogt bar veul bezoek
Die leui hewwe geld deer, dat zien je geloik
'n Duzendtal oilande benne ze roik**
Dat kom maar 'ns koike deer op LANGEDOIK
*Pisuisse(1880-1927) zette dit dorp op de kaart met het beroemde lied van Dirk Witte: jij mooie vrouw van Noord-Scharwou. Pisuisse kwam om in een drievoudige moord op het Rembrandtsplein.
**verwijst naar de aanduiding: het rijk der duizend eilanden
MEDEMBLIK
Keern, Bangert en de Breestreit en 't Geldelozepad
Ok 't Achterom dat vind je in deuz' eêuwenouwe stad*
Met 'n haven, maar vergloik je, ja, den is er 'n verskil
Want dut stadje dat heb Radboud 'n verlegen oud kesteêl
De gemeente is vul grôter, grens loit heêl deer in Wadway
Twisk en Opperdoes en Hauwert, Nibbik, Wognum hoort er baai
Hullie benne goed in hand'le, want ze kochte voor 'n prik
Alle DSB-gebouwe, da's goed skôte, MEDEMBLIK
*frappant, deze straatnamen komen ook in Hoorn voor
NIEDORP
Demie is 't hiero beurd
Gemeente stopt, dat wordt betreurd
Skarpet*, Winkel en ok Klorn
Morrebok**, 't Veld, Barghorn***
Verlegen kuin ben' hun hièrop
Rustig weune ken je op NIEREP
*Scharpet, eigenlijk een put/uitgraving haaks ten opzichte van de weg, gelegen in Oude Niedorp, naam van het zwembad aldaar.
**Moerbeek
***Barsingerhorn
OPMEER
'n Kôlosaal febriek* werd sloopt en later
Ja, toen beurde d'r wat geks
'n jerubels groôt museum staat er
En heb de gemeente 'n complex**
Tentoônstelling is 'n bekende klank
Ok Dirk, Willem II en Oislandbank
De Weere, Ierswoud, Westerveer
Dut hoort allegaar baai OPMEER
*zuivel fabriek Aurora
**met een knipoog naar de betekenissen van 'complex' o.a. groot gebouw en geestelijk probleem
SCHAGEN
Ja, Noord-Holland had drie plagen
Men vocht toen veul op kermisdagen
Dat was De Roip en Heemskerk, en de derd zo wul u vragen
Nou de derde in de raai was SKAGEN
gedicht is gebaseerd op een oude zegswijze: De Rijp, Heemskerk en Schagen zijn Noord-Hollands grootste plagen en had betrekking op de vaak gewelddadige kermissen
STEDE BROEC
Wordt er zoid van ientje; noh die komt van Groôtebroek
Wul dat zegge, 't is 'n zwesser, zwessers komme uit die hoek
In de Streek deer benne bouwers, gonge vroeger met de skuit
't hêle Groôtslag werd verkaveld, dat die skuit die raakte uit
De gemeente heb 'n haven, P.J. Jong en Strekerbos
Met de kermis werd/wordt vul dronken en den sloeg/slaat men er op los*
De gemeente is wat kloinig en meskien valt ooit 't doek
Maar zuks is toch ver te halen voor hun deer in STEDE BROEC
*medegedeeld werd dat de zin ook in de tegenwoordige tijd kan worden gezet!
WERVERSHOOF
Bulledik en Theo Turf*
Keut en Nes en Berewurf
Grôte en de Kloine Vliet
Jaarrond weune mag deer niet**
Kathedraal, voor ien gelouf***
't Is demie beurd met WERVERSHOUF
*bijnaam van Theo Koomen
**verwijzing naar het gekrakeel over de Vlietlanden: wordt permanent wonen toegestaan op dit recreatiepark?
***enkele generaties geleden was het dorp praktisch geheel katholiek
Hieronder de vier gedichtjes die uitgesproken werden door Pearl Snip en Dirk Braakman, beiden uit Hoogkarspel:
Baai doike dink ik alle keer
Al zien ik deer die skeipe
Ze rolle vast nag nei beneer
Al legge ze te skeipe
Al zeg je teugen d'ien of aar
Weet jij wel dat je vlagge!
Betekent dat je inkeld maar
Wat zien wat je niet magge
De doik die teugde ooit 't water
Haai dee z'n best, de noôd was groôt
Gien zei te zien*, nou eêuwe later
De doik verveult z'n oigen doôd
*het grootste gedeelte van de Omringdijk heeft zijn waterkerende functie verloren
Je ziene hier meist elke dag
Wel peerde, skeipe, toete (varkens)
Al zien je nou die nuwe vlag
Den vraag je wat die leêuwe deerop moete.
Gedichten Joop van Diepen
RTV Noord-Holland besteedde ook aandacht aan de presentatie van de Westfriese vlag.
Als u het filmpje van RTV Noord-Holland wilt zien, klik dan op de volgende link:
Filmpje RTV Noord-Holland.
(bron: You Tube)

De Westfriese vlag is officieel opgenomen in het vlaggenregister van de Hoge Raad van Adel. Dit heuglijke feit is gevierd door de West-Friese burgemeesters en het Westfries Genootschap in samenwerking met het programmabureau Westfriese Omringdijk tijdens een feestelijke bijeenkomst. Deze vond plaats op vrijdag 26 november in de Bonifaciuskerk in Medemblik, de oudste stad van middeleeuws West-Friesland.
De leden van de Friese Raad voor de Wapenkunde met hun tabberds in de kleuren blauw en goud.
Die komen overeen met de kleuren van de Westfriese vlag.
Ina Broekhuizen, voorzitter van het Westfries Genootschap, is erg verheugd. 'Het is een mooike, die Westfriese vlag, zeggen we in West-Friesland. Heldere kleuren, azuurblauw en goud, en duidelijke afbeeldingen: twee leeuwen en vijf blokjes: twee boven de leeuwen, twee daaronder en één midden onder. De vlag komt overeen met het wapen van West-Friesland.'
Al verschillende keren is haar gevraagd wanneer de vlag kan worden uitgestoken. 'Als West-Friese vlaggendag kies ik voor de eerste zaterdag van september: de Westfriezendag. Ook kan worden gevlagd wanneer er een nieuw Westfriesie geboren is! Wanneer een stel trouwen gaat of er een huwelijksjubileum is te vieren. Ook als iemand 50 wordt en er een Abraham of Sara in de tuin staat. Kortom, gelegenheden te over. En laten we ons niet beperken tot woningen, want de vlag staat ook prachtig bij molens, gemeentehuizen, kastelen, stolpboerderijen, dijken, bedrijven, tentoonstellingen en musea,' vertelt Ina Broekhuizen.
Eind 2009 zijn het Westfries Genootschap en de gemeente Hoorn met het vastleggen en registreren van de Westfriese vlag een bijzonder initiatief gestart. Alle gemeenten binnen de Omringdijk - die van oudsher West-Friesland vormen - hebben hiervoor hetzelfde besluit genomen. De raden van de gemeenten Alkmaar, Andijk, Drechterland, Enkhuizen, Harenkarspel, Heerhugowaard, Hoorn, Langedijk, Koggenland, Medemblik, Niedorp, Opmeer, Schagen, Stede Broec en Wervershoof hebben hierop positief gereageerd en het besluit genomen om de West-Friese vlag vast te leggen. De Hoge Raad van Adel heeft de Westfriese vlag deze maand geregistreerd.
Officiële overhandiging
De vlag kwam bij de Bonifaciuskerk door een rijtuig met daarin Marijke en Jan Smit in West-Fries kostuum (zij verbeeldden het verleden) en de kinderen Pearl Snip en Dirk Braakman (zij symboliseerden de toekomst). Alle burgemeesters en andere belangstellenden wachtten het rijtuig buiten de kerk op. De vier personen stapten uit en overhandigden de vlag aan burgemeester Onno van Veldhuizen van Hoorn en Ina Broekhuizen, voorzitter van het Westfries Genootschap. Samen met de andere West-Friese burgemeesters werd de vlag getoond. Vanuit de kerktoren werd de Westfriese vlag vervolgens uitgestoken. Leden van het Noord-Hollands Ouderen Orkest speelden ondertussen een feestelijk muziekwerk. Nadat alle aanwezigen weer in de kerk plaatsgenomen hadden, lazen Dirk en Pearl ieder een paar West-Friese rijmpjes voor over de vlag en over de Westfriese Omringdijk. De schrijver van deze rijmpjes is bestuurslid Joop van Diepen uit Blokker. Ook over alle 15 gemeenten maakte hij een passend rijm. Die gedichtjes las hij voor, waarna de betreffende burgemeester naar voren kwam. Netty Zander overhandigde hem vervolgens namens het genootschap een vlag.
West-Friesland: eigen karakter, eigen wapen en vlag
West-Friesland kent als gebied een eigen karakter met dialect, munt, strijd, volksgebruiken èn een eigen wapen en vlag. Nu de vlag officieel is geregistreerd in het vlaggenregister van de Hoge Raad van Adel mag deze officieel gebruikt worden. Dat is gebeurd op verzoek van burgemeester Onno van Veldhuizen van de gemeente Hoorn die het Westfries Genootschap had gevraagd dit te onderzoeken. De registratie werd mogelijk doordat de raden van alle gemeenten binnen de West-Friese Omringdijk hetzelfde besluit namen.
De presentatie van de vlag vond plaats in de monumentale Bonifaciuskerk in Medemblik.
Toespraak Ina Broekhuizen bij de presentatie van de Westfriese vlag
't Is een mooike, zouwe we in West-Friesland zegge.
't Is een mooike!
Die West-Friese vlag.
Heldere kleuren, azuurblauw en goud, en duidelijke afbeeldingen: twee leeuwen en vijf blokjes: twee boven de leeuwen, twee daaronder tussen de leeuwen en één midden onder.
De vlag komt overeen met het wapen van West-Friesland.
Dat wapen is afgeleid van het Friese wapen.
Voor iedereen was er krentenbrood met een toepasselijke versiering.
We schrijven 1580.
Na de afzwering van Filips II wilden de staten van West-Friesland een eigen provincie vormen.
Daarom werd het Friese wapen aangepast. De leeuwen werden overgenomen, de zeven gouden blokjes die erop staan bracht men terug naar vijf en ze werden van zilver. In de loop van de 18e eeuw werden de vijf blokjes weer goudkleurig.
Waarom vijf blokjes?
Historici zijn geraadpleegd, zowel in West-Friesland en Friesland als ook daarbuiten.
Van de heer Terluin, lid van de Friese Raad voor de Wapenkunde, kreeg ik twee door hem getekende vlaggen. Zo zou het moeten worden, schreef hij.
Eerst stuurde hij een vlag zonder kleur, daarna één die hij zelf had geverfd.
Ook mailde hij twee foto's van de Friese Raad met hun tabberds aan.
Statieportret van de burgemeesters en loco-burgemeesters bij de presentatie van de Westfriese vlag.
Bovenste rij, v.l.n.r.: mevr. G. Kroezen (Andijk), J. Bouwens (Schagen), Th. van Eijk (Medemblik),
E. Brommet (Harenkarspel), N. Alsemgeest (Alkmaar) en J. Wijnker (Koggenland).
Onderste rij, v.l.n.r.: F. Vletter (Wervershoof), G.J. Nijpels (Opmeer), J. Cornelisse ( Langedijk),
P. Zwaan (Stede Broec), O. van Veldhuizen (Hoorn). R. van der Riet (Drechterland)
en E. Bijlsma (Niedorp). Afwezig: vertegenwoordigers van Enkhuizen en Heerhugowaard.
Ik noem u nog enkele onderzoeksfeiten, die ons toegestuurd werden:
In het boek 'Wapens van de Nederlanden' wordt verhaald van een afbeelding van het vaandel van Friesland in de Brabantse kroniek uit de 14e eeuw.
Op die afbeelding is de dood van graaf Willem II bij Hoogwoud te zien. Het Friese vaandel is blauw, bezaaid met zilveren penningen en twee gaande en aanziende leeuwen.
Toespraak van Onno van Veldhuizen, burgemeester van Hoorn.
Hij beklimt hiertoe de hoge preekstoel.
Dat geeft hem een goed gevoel, zoals hij zelf zegt.
In het boek 'Wapens, vlaggen en zegels van Nederland' uit 1913 staat de West-Friese vlag afgebeeld zoals wij die vandaag presenteren.
In het boek 'De gemeentewapens van Nederland' uit 1960 staat: bij de Friese vlag worden de zeven blokjes gezien als dezelfde symbolen als de meerbladen, de pompeblêdden.
In datzelfde boek staat bij het Noord-Hollandse wapen: de linkerhelft (de helft die identiek is aan het West-Friese wapen) stoelt op de oud-Friese traditie en heeft zelfs twee elementen van ouder datum dan het wapen van de provincie Friesland: de aanziende leeuwen die eertijds in het Friese wapen stonden en de beschrijving dat het wapenschild bezaaid is met blokjes. In de praktijk gebruikt men al enkele eeuwen vijf blokken, waarin men een symbool voor de vijf West-Friese steden is gaan zien.
Ook Ina Broekhuizen, de voorzitter van het Westfries Genootschap, houdt een toespraak.
Op de website van het Westfries Genootschap staat al ongeveer een jaar de rubriek:
Het raadsel van de vijf blokjes.
Een afdoende antwoord op dat raadsel is er nog niet gekomen.
De visie van de vijf steden wijs ik af. Voor West-Friesland waren eertijds ook Edam en Monnickendam belangrijke steden waar goede banden mee bestonden.
De aanwezigen gaan naar buiten, waar onder klokgelui de koets
van Andries Smit uit Opperdoes komt aanrijden.
Ik zou zeggen: laat het rusten. Er staan vijf blokjes op - dat is een feit.
In onze huidige maatschappij willen we alles verklaren, overal een oplossing en een antwoord op vinden.
Is het niet goed om ook geheimen te koesteren, mysteries en raadselen omgeven door een floers van historie, zwevend op de vleug'len van de tijd...
De kinderen Pearl Snip en Dirk Braakman overhandigen de vlag
aan Ina Broekhuizen en Onno van Veldhuizen.
Voor 'vlag' is geen West-Fries woord.
Het blijft gewoon 'vlag'.
Wel kennen we de uitdrukking: je vlagge.
Weet u wat dat betekent?
Onderjurk onder de rok uit of een korte onderbroek die uitsteekt onder een korte bovenbroek.
Gejuich rond de vlag!
Je vlagge!
Maar ook wij kunnen vlaggen. Volop en van harte!
Vlaggen worden vandaag uitgedeeld en ze zijn ook te koop bij ons genootschap.
Een gevelvlag, voor aan een woonhuis.
Een mastvlag voor aan een vlaggenstok.
En een wimpel, drie meter lang, om permanent aan de vlaggenstok te laten wapperen.
Bij onze pr-tafel kunt u ze bekijken en bestellen.
De musici van het Noordhollands Ouderen Orkest spelen feestmuziek.
Al verschillende keren is me gevraagd: maar wanneer kunnen we de vlag dan uitsteken? Als West-Friese vlaggendag kies ik voor de eerste zaterdag van september: dan wordt onze jaarvergadering gehouden, al jaren onder de naam: de Westfriezendag. Dat wordt dan de Westfriezenvlagdag!
Dan kunt u vlaggen wanneer er weer een nuw Westfriesie geboren is.
Wanneer een stel trouwen gaat of er een huwelijksjubileum te vieren is. Misschien ook als iemand 50 wordt en er een Abraham of Sarah in de tuin staat. Kortom: gelegenheden te over.
De vlag is uitgestoken uit de toren van de Bonifaciuskerk.
En laten we ons niet beperken tot huizen, maar deze vlag staat ook prachtig bij molens, gemeentehuizen, kastelen, stolpboerderijen, dijken, bedrijven, tentoonstellingen en musea. De leeuwen en de blokjes zullen hun weg vinden in heel West-Friesland en niet alleen als vlag.
Deze week kreeg ons genootschap al het verzoek van wielervereniging Westfrisia of zij de afbeelding mochten gebruiken op hun shirt. En de Westfriese Golfclub in Westwoud nodigde me uit om de Westfriese vlag te hijsen bij het begin van het wedstrijdseizoen. Die vlag zal dan wapperen halverwege 't Zittend.
Pearl en Dirk lezen ieder twee West-Friese rijmen voor over de vlag en over de dijk (zie hierna).
De vlag is dus een prachtig middel om West-Friesland onder de aandacht te brengen. Dit krachtige gebied binnen de historische Westfriese Omringdijk, waar we met z'n allen trots op zijn.
Joop van Diepen leest de rijmen voor die hij over iedere gemeente gemaakt heeft (zie hierna).
Mogen daar honderden vlaggen gaan wapperen in de wind die hier altijd zal waaien.
Lieve mensen, steek de vlag uit en laat weten dat u hart hebt voor West-Friesland!
Netty Zander overhandigt alle vertegenwoordigers van de gemeenten
namens het genootschap een mastvlag.
Tekst Ina Broekhuizen-Slot
Foto's Theo Mes
Hieronder op alfabetische volgorde de teksten van de rijmen van Joop van Diepen en van de vier gedichtjes, die uitgesproken werden door Pearl Snip en Dirk Braakman, beiden uit Hoogkarspel.
ALKMAAR
De Spanjoôl kreeg 'n pak slaag
'n Plaas van keis, AZ en Waag
In Westfriesland? Noh, niet hillegaar
We hewwen 't hier over ALKMAAR
ANDOIK
Bangert, Knokkel, haven, zeid
'n Durp bar lang maar niet zo breid*
't Is demie beurd, u denkt geloik
Dat durp dat is vezzelf ANDOIK
*Andijk gold lange tijd als een van de grootste gemeentes wat oppervlakte betreft
DRECHTERLAND
Heb Elba en Sudetenland*
'n Haven en 'n skelpestrand
'n Zuierdoik, met trammelant**
Haalt met de deursteek vul de krant***
't Ken niet aars, da's DRECHTERLAND
*bewoners tussen de Tolweg en Westwoud hoorden bij de toenmalige gemeente Hoogkarspel, maar kerkten in Westwoud; voor de Oorlog werd de vergelijking gemaakt met de onzekere situatie van Sudetenland dat een speelbal was tussen Duitsland en Tsjecho-Slowakije
**door mismanagement heeft de versterking van de Omringdijk bij Venhuizen ernstige vertraging opgelopen
***de verlenging van Westfrisiaweg dwars door Hoogkarspel - de zuidvariant - roept veel verzet op.
ENKHUIZEN
U wul spore
Nei Stavoren
Wat 'n gemedder
Troin gaat niet vedder
Stad van hering, Zalm en zeide
'n Roik verleden, d'r is gien tweide
Haven met z'n bark en buize
Die iene stad die hiet ENKHUIZEN
HARENKARSPEL
't Roipie en de Nuwendoorn
Dr. Kuiper werd er geboren*
'n Dieretuin, ok die is deer
En speketers en de Diepsmeer
En aas je Tuitjetuut of Warmetuut verhaspel
Nou den zit je vast in HARENKARSPEL
*vermaard astronoom (1905-1973)voornamelijk in Amerika werkzaam
HEERHUGOWAARD
Ja, dut durp was enkel water
Was 'n groôt, gevaarluk meer
En heêl vul jare later
Ben'ze puur deer in de weer
't Durp is groeit, je staan versteld
Want koik je op de kaart
Zien je 'Stad van de Zon' vermeld
De trots van heêl DE WAARD
HOORN
Gouwe Eêuw en V.O.C.
Stad ok van 't Groôt Diktee
Bangert, Hop en Krentetuin
Benne op hun haven kuin
Carnaval zo mooi op Zwaag
Zit' met nuwbouw in de maag
Duzend huize staan te koop
Maar d'r is gien bioskoop
J.P. Coen is deer geboren
Die gemeente dat is HOORN
KOGGENLAND
Aas u ooit 'ns zocht
Nei de Kathoek of Benanebocht*
Ok de Uitgang klinkt intressant
Wul u nei 't Hoog of Moizen
Zal ik u de weg wel woize
Zuks loit allegaar in KOGGENLAND
*bocht in Noord-Spierdijk
LANGEDIJK
Pisuisse* die bezong ooit 'n heêl mooie vrouw
Die weunde destoids dero op Noord-Skarwou
De klok van de voiling die draait weer op Broek
't Is 'n museum, krogt bar veul bezoek
Die leui hewwe geld deer, dat zien je geloik
'n Duzendtal oilande benne ze roik**
Dat kom maar 'ns koike deer op LANGEDOIK
*Pisuisse(1880-1927) zette dit dorp op de kaart met het beroemde lied van Dirk Witte: jij mooie vrouw van Noord-Scharwou. Pisuisse kwam om in een drievoudige moord op het Rembrandtsplein.
**verwijst naar de aanduiding: het rijk der duizend eilanden
MEDEMBLIK
Keern, Bangert en de Breestreit en 't Geldelozepad
Ok 't Achterom dat vind je in deuz' eêuwenouwe stad*
Met 'n haven, maar vergloik je, ja, den is er 'n verskil
Want dut stadje dat heb Radboud 'n verlegen oud kesteêl
De gemeente is vul grôter, grens loit heêl deer in Wadway
Twisk en Opperdoes en Hauwert, Nibbik, Wognum hoort er baai
Hullie benne goed in hand'le, want ze kochte voor 'n prik
Alle DSB-gebouwe, da's goed skôte, MEDEMBLIK
*frappant, deze straatnamen komen ook in Hoorn voor
NIEDORP
Demie is 't hiero beurd
Gemeente stopt, dat wordt betreurd
Skarpet*, Winkel en ok Klorn
Morrebok**, 't Veld, Barghorn***
Verlegen kuin ben' hun hièrop
Rustig weune ken je op NIEREP
*Scharpet, eigenlijk een put/uitgraving haaks ten opzichte van de weg, gelegen in Oude Niedorp, naam van het zwembad aldaar.
**Moerbeek
***Barsingerhorn
OPMEER
'n Kôlosaal febriek* werd sloopt en later
Ja, toen beurde d'r wat geks
'n jerubels groôt museum staat er
En heb de gemeente 'n complex**
Tentoônstelling is 'n bekende klank
Ok Dirk, Willem II en Oislandbank
De Weere, Ierswoud, Westerveer
Dut hoort allegaar baai OPMEER
*zuivel fabriek Aurora
**met een knipoog naar de betekenissen van 'complex' o.a. groot gebouw en geestelijk probleem
SCHAGEN
Ja, Noord-Holland had drie plagen
Men vocht toen veul op kermisdagen
Dat was De Roip en Heemskerk, en de derd zo wul u vragen
Nou de derde in de raai was SKAGEN
gedicht is gebaseerd op een oude zegswijze: De Rijp, Heemskerk en Schagen zijn Noord-Hollands grootste plagen en had betrekking op de vaak gewelddadige kermissen
STEDE BROEC
Wordt er zoid van ientje; noh die komt van Groôtebroek
Wul dat zegge, 't is 'n zwesser, zwessers komme uit die hoek
In de Streek deer benne bouwers, gonge vroeger met de skuit
't hêle Groôtslag werd verkaveld, dat die skuit die raakte uit
De gemeente heb 'n haven, P.J. Jong en Strekerbos
Met de kermis werd/wordt vul dronken en den sloeg/slaat men er op los*
De gemeente is wat kloinig en meskien valt ooit 't doek
Maar zuks is toch ver te halen voor hun deer in STEDE BROEC
*medegedeeld werd dat de zin ook in de tegenwoordige tijd kan worden gezet!
WERVERSHOOF
Bulledik en Theo Turf*
Keut en Nes en Berewurf
Grôte en de Kloine Vliet
Jaarrond weune mag deer niet**
Kathedraal, voor ien gelouf***
't Is demie beurd met WERVERSHOUF
*bijnaam van Theo Koomen
**verwijzing naar het gekrakeel over de Vlietlanden: wordt permanent wonen toegestaan op dit recreatiepark?
***enkele generaties geleden was het dorp praktisch geheel katholiek
Hieronder de vier gedichtjes die uitgesproken werden door Pearl Snip en Dirk Braakman, beiden uit Hoogkarspel:
Baai doike dink ik alle keer
Al zien ik deer die skeipe
Ze rolle vast nag nei beneer
Al legge ze te skeipe
Al zeg je teugen d'ien of aar
Weet jij wel dat je vlagge!
Betekent dat je inkeld maar
Wat zien wat je niet magge
De doik die teugde ooit 't water
Haai dee z'n best, de noôd was groôt
Gien zei te zien*, nou eêuwe later
De doik verveult z'n oigen doôd
*het grootste gedeelte van de Omringdijk heeft zijn waterkerende functie verloren
Je ziene hier meist elke dag
Wel peerde, skeipe, toete (varkens)
Al zien je nou die nuwe vlag
Den vraag je wat die leêuwe deerop moete.
Gedichten Joop van Diepen
RTV Noord-Holland besteedde ook aandacht aan de presentatie van de Westfriese vlag.
Als u het filmpje van RTV Noord-Holland wilt zien, klik dan op de volgende link:
Filmpje RTV Noord-Holland.
(bron: You Tube)

Dit jaar was het Westfries Genootschap weer uitgenodigd door de Kunstcompagnie en Erfgoed Noord-Holland om mee te doen met Rondje Cultuur. In Hoorn in ons Timmermansgildehuis en in Stedebroec in het Vereenigingsgebouw.
Gerianne Helder, Ina Broekhuizen, Trudy Schouwe en Anja en Netty Zander presenteerden een gevarieerd programma over de West-Friese cultuur. Gerda Wester gaat volgend jaar ook meedoen. Een paar leerlingen, die bij de Zouaven voetballen, waren verrast het verhaal van de Streker vechtjassen voor de paus te horen. De held van Lutjebroek spreekt ze aan.
Met inzet deden ze mee. Ze toonden enthousiasme aan het eind van het uur bij de quiz. Weer fijn voor ons om te doen.
Tekst en foto's Netty Zander

Het Westfries Genootschap en de gemeente Hoorn in samenwerking met het programma Westfriese Omringdijk presenteren op 26 november 2010 de Westfriese vlag. Dit gebeurt voor genodigden in de Bonifaciuskerk in Medemblik.
De West-Friese vlag.
Eind 2009 zijn het Westfries Genootschap en de gemeente Hoorn met het vastleggen en registreren van de West-Friese vlag een bijzonder initiatief gestart. Alle gemeenten binnen de Omringdijk - die van oudsher West-Friesland vormen - moesten hiervoor hetzelfde besluit nemen. De raden van de gemeenten Alkmaar (deels), Andijk, Drechterland, Enkhuizen, Harenkarspel, Heerhugowaard, Hoorn, Langedijk, Koggenland, Medemblik, Niedorp, Opmeer, Schagen, Stede Broec en Wervershoof hebben hierop positief gereageerd en het besluit genomen om de West-Friese vlag vast te leggen. De Hoge Raad van Adel zal de Westfriese vlag registreren.
Het programma van die middag is als volgt:
15.00 uur - ontvangst
15.30 uur - welkom door Theo van Eijk, burgemeester van Medemblik
- toelichting door Onno van Veldhuizen, burgemeester van Hoorn
- toelichting door Ina Broekhuizen, voorzitter Westfries Genootschap
Na een muzikaal intermezzo wordt de vlag op een bijzondere wijze gepresenteerd. Er is een hapje en een drankje. Het einde van de bijeenkomst is om circa 17.00 uur.
Het adres van de Bonifaciuskerk is Kerkplein 9, 1671 CR Medemblik. Medemblik is de oudste stad van Middeleeuws West-Friesland en de Bonifaciuskerk wordt al in de 12e eeuw genoemd.
West-Friesland: eigen karakter, eigen wapen en vlag
West-Friesland kent als gebied een eigen karakter met dialect, munt, strijd, volksgebruiken én een eigen wapen en vlag. Het wapen en de vlag mogen alleen nog niet officieel gebruikt worden, omdat beiden nooit officieel zijn vastgelegd en geregistreerd. Op verzoek van de burgemeester van Hoorn heeft het Westfries Genootschap onderzocht hoe dit kan gebeuren. Dat kan als de raden van alle gemeenten binnen de West-Friese Omringdijk hetzelfde besluit nemen.
Vlag afgeleid van wapen
Het wapen is afgeleid van het wapen van Friesland. In 1580 kwam er een duidelijk onderscheid tussen beide wapens. Het West-Friese wapen is een blauw veld met twee gouden aanziende gaande leeuwen over de volle breedte en vijf blokjes: twee boven, twee in het midden en één onder. De vlag is een getrouwe afgeleide van het wapen. In de loop van de eeuwen zijn de blokjes van negen naar zeven, naar vijf en van goud naar zilver en weer terug naar goud gegaan. Zie hierboven voor een afbeelding van de West-Friese vlag.
Hieronder enige nadere informatie over het ontstaan van het wapen en de vlag van West-Friesland.
Provincie Friesland
11 februari 1958
“In azuur twee gaande, boven elkander geplaatste leeuwen van goud, vergezeld van zeven liggende blokjes van hetzelfde, geplaatst 2:2:3.”
NB : De beschrijving vermeldt niet dat het schild gedekt is door een vijfbladerige kroon en wordt gehouden door twee leeuwen van goud.
Het wapen van de provincie Friesland.
De historie van Friesland en van het wapen van Friesland is vrij complex. Het gebied Friesland werd in 1165 door keizer Frederik Barbarossa als condominium (een gebied bestuurd door twee heren) uitgegeven aan de Graaf van Holland en de Bisschop van Utrecht. Deze situatie duurde echter niet lang. De eerste Graaf van Friesland was Willem, broer van Dirk VII van Holland. Echter zijn opvolgers wisten het gezag in Friesland niet te handhaven. Dit leidde tot een langdurige strijd tussen de Friezen en de graven van Holland. Dit speelde zich met name af in het huidige West-Friesland. Dit is ook het gedeelte van Friesland dat altijd tot Holland is blijven behoren. Ook in het wapen van Noord-Holland komt het wapen van Friesland terug.
Van de graven van Holland als graven van Friesland zijn wel zegels bekend, maar deze vertonen alleen het Hollandse wapen. Aan het eind der 13e eeuw tracht Reinoud I van Gelre zijn gezag in Friesland ten oosten van het Vlie (Friesland en Groningen) te vestigen. Hij verkreeg wel de titel Rijksstadhouder van Oost-Friesland, maar hij wist zijn gezag niet te handhaven. Ook met hulp van de stad Groningen en de graven van Holland lukte het de Gelderse graven niet een blijvend gezag te vestigen in het gebied. De titel Rijksstadhouder bleven ze wel voeren, ook na verlening van de hertogstitel in 1339. Het is niet bekend of de Gelderse graven en hertogen een apart wapen voor Friesland voerden. Wel is er een banier bekend uit het wapenboek Gelre, waarmee de Friese partij in de slag van Hoogwoud wordt aangegeven. Dit wapen vertoont twee gaande leeuwen op een blauw veld bezaaid met zilveren penningen. Dit is duidelijk afgeleid vaan het Gelderse wapen, waar echter maar één leeuw op voorkomt. De beide leeuwen kunnen dus slaan op Gelderland en Friesland. De blokjes in het Gelderse wapen verdwenen in 1339. Op een manuscript uit 1409 wordt nogmaals een wapen met twee leeuwen op een veld bezaaid met penningen afgebeeld. Dit wapen stond voor de stamvader der Friezen, Radboud, die in 719 stierf. Dit wapen is hem dus later toegekend en geeft aan dat het wapen met de leeuw als wapen van Friesland werd beschouwd.
Ondertussen probeerden de graven van Holland nog steeds hun claim op Friesland te verstevigen (zij noemden zich nog immer graaf van Friesland), maar dit had geen succes. Filips de Goede van Bourgondie, graaf van Holland, profileerde zich in de 15e eeuw opnieuw als graaf van Friesland. In een wapenboek wordt voor deze titel het Friese wapen met de leeuwen en de penningen opnieuw afgebeeld. Ook voerde hij en zijn opvolgers het wapen als onderdeel van hun grote wapen.
Aan het einde der 15e eeuw kwam er uiteindelijk door diverse oorzaken een eind aan de vrijheid van de Friezen. Ze werden onderworpen door Albrecht van Saksen, veldheer van koning Maximiliaan I, en gouverneur en landvoogd van Friesland. In zijn wapen voor Friesland liet hij de penningen weg en nam daarvoor in de plaats gouden blokjes, als herinnering aan de Gelderse graven (en aan zijn opdrachtgever, Maximiliaan voerde de titel Hertog van Gelre).
Onder Karel V werd het wapen eveneens gevoerd en werd er ook een zegel gesneden met het wapen. Onder Filips II werd het aantal blokjes bepaald op zeven. Sindsdien is het wapen op zich niet meer gewijzigd. De zeven blokjes slaan op de Friese kwartieren West-Friesland, Westergo, Oostergo, Hunsingo, Fivelgo, Emsingo en Jeverland. Dat een groot gedeelte van die gebieden inmiddels buiten Friesland lagen was daarbij niet van belang.
NOORD-HOLLAND
23 mei 1907
“Gedeeld; I In goud een leeuw van keel, getongd en genageld van azuur (Holland); II in azuur, bezaaid met liggende gouden blokjes, twee gaande en aanziende leeuwen van hetzelfde, boven elkaar geplaatst (West-Friesland); het schild gedekt met een vijfbladige gouden kroon.”
Het wapen van Noord-Holland.
Oorsprong/verklaring:
Het wapen is een combinatie van de wapens van Holland en West-Friesland. De Hollandse graven hebben in de loop der eeuwen vele pogingen gedaan hun heerschappij over Friesland te vestigen. Alleen het huidige West-Friesland wisten ze echter te onderwerpen. Het wapen van West-Friesland was oorspronkelijk identiek aan het Friese wapen. Na de afzwering van Filips II wilden de Staten van West-Friesland eigenlijk een eigen provincie vormen. Als wapen werd hiervoor het Friese wapen aangepast, door de blokken van zilver te maken en het aantal tot vijf terug te brengen. In 1586 werden de leeuwen voor het eerst aanziend afgebeeld, iets dat sindsdien niet is gewijzigd. In de loop van de 18e eeuw werden de blokken tenslotte van goud. De provincie Noord-Holland voerde tot 1907 alleen het wapen van Holland. Pas in 1907 werden het Hollandse en West-Friese wapen gecombineerd.
Resumé: De zeven blokjes slaan dus op de Friese kwartieren West-Friesland, Westergo, Oostergo, Hunsingo, Fivelgo, Emsingo en Jeverland.
Situatie omstreeks 1300.
De geelgekleurde kwartieren lagen het meest westelijk. West-Friesland staat niet op het kaartje, maar ligt westelijk van Westergo (aan de overkant van het water).
Jeverland
Jever was een heerlijkheid binnen het Heilige Roomse Rijk. Jever is een stad in de Duitse deelstaat Nedersaksen en de hoofdplaats van landkreis Friesland. Het kwartier Jeverland lag dus in het tegenwoordige Noord-Duitsland. Op bovenstaand kaartje in de buurt van 'Wangerland'.
Emsingo
Het kwartier Emsingo lag in het noorden helemaal ten oosten van de rivier de Ems (Old Ems Frisian is recorded for two districts to the east of the Ems: Emsingo and Brokmerland).
De bron van de rivier (Ems) is in het zuiden Het Bos van Teutoburg in Noordrijn-Westfalen. In Nedersaksen wordt de beek een betrekkelijk grote rivier, die via Meppen bij Emden in de Dollard stroomt. Tussen Emden en Delfzijl, vormt de EMS de grens tussen Nederland en Duitsland.
Rivier de Ems.
Emsingo en Jeverland lagen dus het meest oostelijk. Wellicht vielen deze kwartieren niet (meer) onder de invloedssfeer van de Hollandse graaf en werd het aantal blokjes in het wapen daarom teruggebracht van zeven naar vijf.....
Bronnen
Internet:
http://www.worldlingo.com/ma/enwiki/nl/Ems_River
http://www.ngw.nl/heraldrywiki
http://nds.wikipedia.org/wiki/Jeverland
http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Friesische_Seelande_um_1300.png
Boek:
Rolf Hendrik Bremmer - An introduction to Old Frisian: history, grammar, reader, glossary

Het bestuur heeft besloten de procedure voor het toekennen van de Westfrieslandprijs te wijzigen. Dit houdt in dat elk lid of organisatie werkzaam onder de paraplu van het Genootschap voortaan een voordracht kan doen voor de toekenning van deze prijs. De prijs wordt toegekend aan personen, groepen of instellingen, die zich bijzonder hebben ingezet gedurende een reeks van jaren voor cultuurbehoud, historisch besef, dan wel het ontwikkelen van beleid/initiatieven binnen het werkgebied van en passend bij de doelstellingen van het Westfries Genootschap.
Bij het doen van een voordracht moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:
- De voordracht moet voor 1 april 2011 ontvangen zijn bij ons secretariaat;
- De voordracht moet voorzien worden van een duidelijke motivering;
- In de motivering moet worden aangegeven in welke categorie de voorgedragen prijswinnaar valt. Als categorieën kennen we (in alfabetische volgorde): archeologie, archieven, boeken/publicaties/schrijvers, creativiteit/cultuurhistorische waarden, dialect, folklore, gebouwen/molens/restauraties, historische verenigingen, natuur en landschap, regionale musea en veldnamen/toponiemen.
De ontvangen voordrachten worden doorgezonden aan de commissie, die het bestuur adviseert over de uiteindelijke toekenning van de prijs. Het uit te brengen advies bevat één naam van een persoon of instelling en gebruikelijk is dat het bestuur het uitgebrachte advies overneemt. De prijsuitreiking vindt vervolgens plaats op de Westfriezendag.
Voor een totaaloverzicht van de prijswinnaars door de jaren heen kunt u terecht op onze website onder het kopje prijzen.
Stan Nuveen.

Gereformeerde kerk in Andijk (bron: website kerk).
'D'r is genog' is het thema van de West-Friese kerkdienst die op zondagmiddag 14 november in de Gereformeerde kerk van Andijk wordt gehouden. De lezingen en de liederen, de gebeden en overweging, alles is in het West-Friese dialect.
Wij leven in een maatschappij van 'nooit genoeg', kunnen we tevreden zijn met dat wat in ons leven is? De bijbellezingen gaan over broôd, het dagelijks voedsel, waarvan te kort is. Maar dan blijkt er opeens toch genog.
Een couplet van een lied, dat gezongen wordt in Andijk, gaat als volgt:
Zeuven was genog toen
voif en twei.
Zeuven was genog toen
voor voifduizend
an de kante bai de zee.
De dienst begint om 17 uur, de overweging wordt uitgesproken door Ina Broekhuizen-Slot en de sopraan Gerda Govers verleent muzikale medewerking.
Brood in West-Friesland, daarover gaat het onder meer in de
West-Friese kerkdienst die op 14 november wordt gehouden in Andijk.
Tekst en foto Ina Broekhuizen-Slot
Meer artikelen …
- Utrechts team Gelderblom in finale academische jaarprijs met spel van de gouden eeuw
- Brief aan de historische verenigingen in West-Friesland
- West-Friesland toen en nu - Ziel en zaligheid
- Sterfdag Lord Murray waardig herdacht
- Oude boetjes
- Positieve reacties bij cursus voor raads- en collegeleden
- Land en water
- Zoek mee naar oude en nieuwe West-Friese schatten
- West-Friesland toen en nu - Rond kerk en kroeg
- Informatieve bijeenkomst over stamboomonderzoek op 10-10-2010
- Najaarstreekmiddag 6 november: kom kijken en luisteren!
- Foto-impressie van de Westfriezendag 4 september 2010