• Stem mee! Welk archiefstuk wordt hét Stuk van het Jaar 2016? (13-10-2016)
• Molenaarsochtend 2016 (7-10-2016)
• Zondag 23 oktober: Grenzen in Westfriesland, lezing van Jan de Bruin (28-9-2016)
• Oproep tuinderswoning (20-9-2016)
• Verslag van de Westfriezendag 2016 (14-9-2016)
• Openingstoespraak algemene ledenvergadering (14-9-2016)
• Toespraak bij uitreiking Westfrieslandprijs 2016 (14-9-2016)
• Videoverslag Westfriezendag 2016 (10-9-2016)
• Najaarsfamiliemiddag van Westfriese Families (29-8-2016)
• Videoverslag van de presentatie van de Leskist ‘Kijk de Dijk’ (10-7-2016)
• Videoverslag presentatie van het 83e jaarboek in Zuidermeer (5-7-2016)
• Westfriese vlag gaat mondiaal (Noord Ierland, London Derry) (27-6-2016)
• Concert Trio Tarantella op zaterdag 3 september in Slot Schagen te Schagen (11-6-2016)
• Westfries op tv (23-4-2016)
• Notulen van de ledenvergadering 2015 (10-4-2016)
• Het West-Fries: over en uit? (2-4-2016)
• Geloof en een Hoop Liefde (21-3-2016)
• Videoverslag kostuumshow en veiling, 6 februari 2016 (21-2-2016)

Dorpsgezicht te Zuid-Scharwoude. (Foto 228 uit het Westfrieslandspel)

Wat is het mooiste, meest bijzondere of vreemdste archiefstuk uit de Nederlandse archiefcollecties? De hele maand oktober, tijdens de Maand van de Geschiedenis, kan iedereen stemmen op zijn/haar favoriete archiefstuk. Bijna 50 Nederlandse archiefinstellingen hebben een stuk uit hun collectie genomineerd en strijden om de titel ‘Stuk van het Jaar 2016’. 

Ook het Westfries Archief doet mee. In augustus vonden de voorverkiezingen plaats. Uit de vier geselecteerde stukken is een bijzondere winnaar gekozen: Demonstratie van de Dijk.

In augustus 1638 werd een inspectietocht gemaakt over de Westfriese Omringdijk. Het verslag van deze ‘demonstratie’ is bewaard gebleven in een dik handgeschreven boek. Het laat zich echter niet lezen als een gezellig reisverslag. Het rapport is wel uiterst nauwkeurig. Pijnlijk accuraat noteerden de deelnemers aan de tocht hun bevindingen. Vaak ter plekke op meegebrachte tekeningen. Het verslag geeft een prachtig historisch beeld van de grens van het gebied dat de naam Westfriesland draagt. De tocht over en langs de dijk werd gemaakt tijdens het ‘Groot Proces’. De verschillende ambachten van Westfriesland, Drechterland en de Vier Noorder Koggen enerzijds en het Geestmerambacht en de Schager en Niedorper Koggen anderzijds, hadden een conflict over de herstoeling van de Westfriese Omringdijk en over het aandeel van de verschillende ambachten in de onderhoudskosten. Tijdens de tocht over de dijk werd het onderwerp waar zo veel discussie over was uitgebreid beschreven en in kaart gebracht.

Stemmen maar!
Vindt u ook dat dit bijzondere stuk het verdient om Stuk van het Jaar te worden? Stem dan! U kunt uw stem uitbrengen tot en met 27 oktober 2016. Ga naar:
www.stukvanhetjaar.nl/westfriesarchief en stem op het Westfriese stuk. Tijdens de nacht van de geschiedenis op 29 oktober wordt de winnaar van de verkiezing bekend gemaakt. De verkiezing voor het Stuk van het Jaar is een initiatief van BRAIN (Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland), Bedrijfshistorie Rabobank, Gemeentearchief Gemert-Bakel, Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), Regionaal Archief Tilburg en partners.

Grenzen zijn van alle tijden. In Westfriesland bestaan allerlei soorten grenzen. Sommige zijn duidelijk bepaald in de vorm van een banpaal of een bord met een gemeentenaam. Culturele grenzen, zoals plaatselijke verschillen in tongval en/of uitdrukkingen in het Westfries, zijn minder scherp te bepalen.
In het kader van de Maand van de Geschiedenis heeft het Westfries Genootschap een lezing georganiseerd over grenzen in Westfriesland. Spreker is Jan de Bruin van het Westfries Archief.
De lezing gaat vooral over grenzen waarvan de geschiedenis en reikwijdte goed gedocumenteerd zijn: dorps- en gemeentegrenzen. Hoe oud zijn ze eigenlijk? En waarvoor waren ze belangrijk? Is hun betekenis in de loop der eeuwen misschien veranderd? En hoe veranderlijk zijn de grenzen zelf? En als ze al veranderden, wat waren daarvan dan de oorzaken?
De oudste vermeldingen van Westfriese plaatsen passeren de revue. Maar ook de eeuwige strijd tegen het water, die op tal van plaatsen tot grenswijzigingen leidde. En uiteraard is er ook aandacht voor moderne gemeentelijke herindelingen. Kortom, de lezing belooft een veelzijdig beeld te geven van een stuk Westfriese geschiedenis waar we meestal niet zo gauw bij stilstaan.
Aanmelding vooraf is niet nodig. Komt u ook?

Waar: Dorpshuis De Brink, Dorpsstraat 155 in Obdam.
Wanneer: zondag 23 oktober.
Tijd: aanvang 14.00 uur, zaal open 13.30 uur. Verwachte eindtijd 16.00 uur.
Prijs: € 4 per persoon, te betalen bij binnenkomst. Hierbij is één kopje koffie of thee inbegrepen.

Dorpsgezicht van Warmenhuizen. (Foto 466 uit het Westfrieslandspel)

De Bouwhistorische Commissie van het Westfries Genootschap heeft als doelstelling kenmerkende en authentieke West-Friese gebouwen, die dreigen te verdwijnen of ingrijpend te worden veranderd, vast te leggen.
Dit vastleggen gebeurt door het maken van tekeningen, foto's, een technische beschrijving en zo mogelijk een beschrijving van de bewoningsgeschiedenis.
De projecten worden digitaal en schriftelijk gearchiveerd. De afgeronde projecten zijn te bekijken op de website van het genootschap www.westfriesgenootschap.nl/bouwhistorie.

De laatste tijd worden ook panden vastgelegd die nog niet gesloopt zullen worden, maar die een kenmerkende bouwstijl hebben.
In het kader daarvan is de commissie op zoek naar een authentiek ‘tuindersspul’ in westelijk Westfriesland. Het betreft een woning met aangebouwde bedrijfsruimte (koolschuur), doorgaans aan het water gelegen.
De schuur dient uiteraard de oude bouwelementen te bevatten.

Wie kent zo'n authentieke woning annex schuur? Het is daarbij van belang dat de eigenaar geen bezwaar heeft tegen de vastlegging van zijn pand.

Reacties s.v.p. naar secretariaat Westfries Genootschap, tel. 0229 217121 of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Bij voorbaat dank voor uw suggesties.

De Westfriezendag 2016 werd voor het vierde jaar op rij in Schagen gehouden.
Niet alleen vanaf de toren van de Grote Kerk wapperde de Westfriese vlag, maar ook aan de vlaggenmast naast de kerk. Deze vlaggen gaven de dag een extra feestelijk tintje. Daar kwam nog bij dat het op deze eerste zaterdag van september mooi nazomerweer was. Dit laatste was voor de excursies die na de lunch plaatsvonden heel plezierig.

De Westfriese vlag wappert vanaf de Grote Kerk. (Foto Frans Leek)

De ontvangst in Igesz
De leden en genodigden (bij elkaar ongeveer 140 mensen) verzamelden zich in Restaurant Igesz. Bij de deur werden zij begroet door de voorzitter van het bestuur, Jan Smit. In het restaurant stonden de tafels voor de ontvangst van de deelnemers al klaar. De koffie en thee met een Schagenaertje (een gebakje) lieten helaas even op zich wachten, waardoor de gasten later dan gepland naar de vergadering in de Grote Kerk konden gaan. In de zaal werd op het scherm een door bestuurslid Netty Zander vervaardigde fotopresentatie van activiteiten van het Westfries Genootschap vertoond. Deze keer ging het vooral om foto's die te maken hadden met de door haar vervaardigde leskist 'Kijk de Dijk' en de presentatie daarvan op 27 juni 2016.

Koffiedrinken in Igesz. (Foto Frans Leek)

De vergadering in de Grote Kerk
Na het welkomstwoord van voorzitter Jan Smit, kreeg burgemeester Marian van Kampen van de gemeente Schagen het woord. Zij verwelkomde de aanwezigen in Schagen.
Zij stond met name stil bij het afscheid van Rob Hogenes als voorzitter van Stichting Westfriese Folklore. Dit is de stichting die verantwoordelijk is voor de organisatie van de tien Westfriese marktdagen in Schagen en alles wat daarmee samenhangt.
Jan Smit bedankte de burgemeester voor haar woorden met een doos bonbons. Deze gaf zij vervolgens meteen weer door aan Rob Hogenes om haar waardering voor zijn werk te onderstrepen.

Openingstoespraak
Na de toespraak van de burgemeester hield de voorzitter zijn openingstoespraak. Hij begon met de aanwezigen te vragen een minuut stilte in acht te nemen voor de leden die in het afgelopen verenigingsjaar overleden waren. Zonder de anderen tekort te willen doen noemde hij bij name Maarten Dekker (tot aan zijn overlijden bestuurslid van de vereniging), Jan de Reus (lid van verdienste en vrijwilliger op het secretariaat), Siem de Haan (oud-voorzitter Stichting Creatief Westfries), Theo Mes die als vrijwilliger heel veel foto's heeft gemaakt voor het Westfries Genootschap en Stichting Projector en ten slotte Fred Gutker die twintig jaar lang veilingmeester was bij de veiling van de commissie Kap en Dek op de eerste zaterdag van februari.
Hierna stelde hij de aanwezige bestuursleden en secretariaatsmedewerker Corina van Willegen voor aan de leden. Bestuurslid Piet Zwaan was afwezig wegens vakantie.
De voorzitter verzorgde een korte terugblik op het afgelopen verenigingsjaar. Voor al het gewone maar belangrijke werk van de commissies en stichtingen en de Vereniging van Westfriese monumentale Kerken verwees hij naar de jaarverslagen in het 83e jaarboek West-Friesland Oud & Nieuw.
Bijzondere activiteiten in het afgelopen jaar waren onder andere het pleidooi van het bestuur bij de Westfriese gemeenten voor een verbod op het gebruik van wensballonnen en de presentatie van de leskist 'Kijk de Dijk' op 27 juni in Andijk.
Zorgen uitte de voorzitter over de wijziging van de provinciale monumentenverordening van de provincie Noord-Holland in 2015.
Het bestuur en de redactiecommissie zijn trots op het jaarboek van 2016. In deze uitgave staan heel veel kleurenfoto's. Wat in kleur kon is in kleur afgedrukt.
Hoewel het ledental van de vereniging geleidelijk afneemt, is er nog steeds heel veel belangstelling voor de cultuurhistorie van Westfriesland. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het succes van de cursus 'Kennismaken met Westfriesland' die in 2015 drie keer werd gegeven en uit het bezoek aan de website van het Westfries Genootschap. In 2015 waren er maar liefst 105.000 bezoekers.
Er komt geen vijfde boek in de Westfriese Historische Reeks. Van de vorige vier boeken zijn er te weinig verkocht. De commissie geschiedschrijving zoekt naar een nieuwe eigentijdse manier om de uitkomsten van historisch onderzoek ter beschikking te stellen aan het grote publiek. Het belangrijkste onderwerp waar de commissie zich mee bezig momenteel houdt is: 'Metamorfose van het Westfriese Landschap na 1945'.
Dick Ham van Stichting Projector legt op verzoek van het bestuur van het Westfries Genootschap de veranderingen in het Westfriese landschap als gevolg van de werkzaamheden aan de Westfrisiaweg vast op foto- en filmbeelden.
Op 8 april 2017 wordt in Hoorn de Westfrieslanddag gehouden. Op deze dag presenteren het Westfries Genootschap, de commissies, de stichtingen en de Vereniging van Westfriese monumentale Kerken zich aan het grote publiek. Het wordt een uitje voor het gehele gezin. Doelstelling is om meer leden te werven.
Nadat hij het belang van de vereniging voor de cultuurhistorie van Westfriesland had benadrukt, wenste de voorzitter ten slotte een ieder een mooie en gezellige Westfriezendag toe.

Het vervolg van de vergadering
Na de openingstoespraak volgden de gebruikelijke agendapunten zoals de benoeming van de notulencommissie, verslag van de notulencommissie van vorig jaar, mededelingen en ingekomen stukken (deze waren er niet), goedkeuring jaarverslag van de secretaris over 2015, verslag van de rekeningcommissie over 2015, goedkeuring van de rekening van de penningmeester over 2015, benoeming rekeningcommissie 2016, verkiezing bestuursleden en de rondvraag.
Penningmeester Peter Koopman gaf voorafgaande aan de goedkeuring door de vergadering een toelichting op zijn jaarverslag. Helaas staan er in het jaarboek van 2016 enkele drukfouten. De penningmeester gaf aan wat de juiste tekst moest zijn. Het belangrijkste van zijn toelichting was echter de uitleg over de verwerking van de verbouwingskosten van de woning Dal 3 in Hoorn in de jaarrekening. Daarbij gaf hij ook aan waarom er gekozen is om de gebouwen (Timmermansgildehuis en woning) op de balans te waarderen voor € 1.
Na de toelichting van de penningmeester bedankte de voorzitter hem niet alleen daarvoor, maar ook voor zijn grote inzet bij de verbouwing van de woning. Namens het bestuur fungeerde hij als contactpersoon voor de bouwbegeleider, de gemeente en de aannemers.
De vergadering onderstreepte dit dankwoord met applaus.

Westfrieslandprijs
Het bestuur van het Westfries Genootschap heeft de Westfrieslandprijs 2016 toegekend aan Centrum Varend Erfgoed Hoorn. De stichting stelt zich ten doel het behartigen van de belangen van de eigenaren en organisaties van varend erfgoed. Daarnaast organiseert de stichting cultuurhistorische, educatieve en recreatieve activiteiten en exploiteert het Centrum Varend Erfgoed Hoorn. Dit centrum heeft faciliteiten voor het onderhoud van historische schepen en huisvest een bezoekerscentrum met een museale functie. De stichting is rechthebbende op de exploitatie van de museumhaven, die zich bevindt rond het Oostereiland en in de voormalige binnenhavens. Op deze manier wordt de uitstraling van dit gebied zoveel mogelijk beperkt tot de bruine vloot in zijn historische context van gebouwen en omgeving, waarmee het historisch havenbeeld aanzienlijk wordt versterkt en de nautische compositie tot verbeelding komt. Bij het werk van de stichting zijn niet alleen de scheepseigenaren betrokken, maar ook veel vrijwilligers. De adviescommissie voor de Westfrieslandprijs noemde de initiatieven van de prijswinnaar innovatief. Namens de stichting namen voorzitter Dick Louwman en secretaris Marjan Faber de prijs in ontvangst. Bij de prijs horen een oorkonde en een geldbedrag van € 1.000. Dick Louwman bedankte het bestuur van het Westfries Genootschap voor de prijs en de lof die aan de stichting is toegezwaaid.

Marjan Faber, Dick Louwman en Jan Smit met de oorkonde van de Westfrieslandprijs. (Foto Frans Leek)

Bestuursverkiezingen
De bestuursleden Jan Wittink, Netty Zander en Piet Zwaan waren volgens rooster aftredend en werden door de vergadering met applaus herkozen. Netty Zander sprak vervolgens een kort dankwoord uit.

Netty Zander bedankt de leden voor haar herverkiezing. (Foto Frans Leek)

Rondvraag
Van de rondvraag werd door één lid gebruik gemaakt. Hij deed een suggestie voor een excursie in 2017.

Optreden Bassie en Bobo
Na het officiële gedeelte volgde een optreden van Bas Berkhout en Jeroen Aker onder de naam Bassie en Bobo. Zij zongen uitsluitend Westfriese liedjes die ze in het dialect aan elkaar praatten. Het optreden viel, ondanks dat niet iedereen alle teksten goed kon verstaan, in de smaak bij het publiek.

Bassie (links) en Bobo (rechts). (Foto Frans Leek)

Sluiting van de vergadering
De voorzitter bedankte alle aanwezigen voor hun inbreng en sloot af met een uitleg over het programma van de rest van de dag.

Lunch in Igesz
Aan de lunch in Restaurant Igesz werd door ongeveer 130 mensen deel genomen. Tijdens de lunch was op het scherm in de zaal de fotopresentatie van Netty Zander opnieuw te zien.

Kees Kreuk met het bord voor excursie A. (Foto Frans Leek)

De excursies
Er was een viertal excursies waar de leden aan deel kon nemen. Een vijfde excursie moest wegen tekort aan opgaven worden afgelast. De mensen die zich hiervoor opgegeven hadden waren bij een van de andere excursies ingedeeld. Dat waren: een bezoek aan Kaan Koffie in Tuitjenhorn, vooraf gegaan door een concert in Slot Schagen, een bezoek aan Artfarm Reigerhof in Heerhugowaard, een excursie met de Zonnetrein door de Schoorlse Duinen en een rondleiding in het herenhuis Huys Auerhaen in Alkmaar, gecombineerd met een wandeling door de stad.
In totaal deden ongeveer 135 mensen aan de excursies mee. Het concert in Slot Schagen van trio Tarantella aangevuld met twee zangeressen was ook opengesteld voor niet-leden. Diverse mensen hadden van deze gelegenheid gebruik gemaakt en een kaartje gekocht. Samen met de deelnemers aan de excursie naar de koffiebranderij zorgen zij voor een goed gevulde zaal.

Op de stoep bij Huys Auerhaen. Links in Westfries kostuum Harold Bos. (Foto Anneke Helder)

Afsluitende bijeenkomst en het diner in Igesz
Na afloop van de excursies bleef een deel van de deelnemers nog even na om onder het genot van een drankje na te praten over de dag.
Aan het afsluitende diner in Restaurant Igesz werd door ongeveer 55 mensen deelgenomen.
Voorzitter Jan Smit was ceremoniemeester. Tijdens het diner waren er behalve de voorzitter nog vier andere leden die een voordracht deden of iets zongen.
Het diner was een gezellige afsluiting van een geslaagde Westfriezendag.

Wandeling door Alkmaar onder leiding van Mark Koning (uiterst rechts). (Foto Petra Tromp)

Leide in vriende van 't Westfries Genoôskip,
Wat kin d'r in een jaar verskrikkelijk veûl beure. Niet allien in de grôte wereld om oôs heen, maar ok in oôs aigen Westfriesland in oôs aigen leven. Mooie dinge, maar ok dinge die hard ankome kinne in die mese rake in d'r bestaan. We kinne in magge oôs deer niet an onttrekke. In 't verbaaie jaar binne d'r heêl wat troûwe leide in vaste bezoekers van de Westfriezedag overleden. 't Is ondoenlijk om ze allegaar op te noemen. Toch wel ik voor een paar mese een uitzondering make.
As eerste noem ik oôs bestuurslid Maarten Dekker. Veerder misse we oôs lid van verdienste in vraaiwulliger op't secretariaat Jan de Reus, Siem de Haan, oud-voorzitter van Stichting Creatief Westfries, Theo Mes die zô ontzaglijk veûl mooie foto's voor oôs maakt het in Fred Gutker die twuntig jaar lang voilingmeister was op de slotmiddeg in februari in Berkhout. Bekinde in minder bekinde mese binne d'r niet meer. 't Grôte gevaar is dat ik 'r ientje vergeet te noemen, in dat wel ik aigenlijk niet, want alle leide in hulle partners binne oôs even lief. Zelle we voor al die mese die we misse een menuut stel weze?
Dank je wel.
Voordat we veerder gane wel ik eerst de bestuursleide voorstelle die d'r vedaag binne.
Naast me zitte: Jan Wittink uit Hippolytushoef. Haai is ôze secretaries. Din Peter Koupman uit Woggelum. Haai is ôze piningmeister.
Veerder: Anneke Helder uit Woggelum, Petra Tromp uit De Goorn, Netty Zander uit Hougwoud, Nan Beers, Hans van Kampen in Joop Skouten uit Skagen in Kees Kreuk uit Hougkarspel. Piet Zwaan uit Groôtebroek is 'r vedaag niet. Haai is op vekantie. Dat 't is gewoôn niet aars.
Gien bestuurslid, maar wel heêl belangroik voor 't genoôskip in de urganisatie van deuze dag is ôze secretaresse Corina van Willegen. Op 1 nevember werkt ze al weer tien jaar baai oôs. Corina; bedankt voor allies wat je voor oôs doene.
Ik wel ok de bestuursleide bedanke voor de hêle goeie in plezierige menier weer op me met mekaar samenwerke.

Voorzitter Jan Smit houdt zijn openingstoespraak. (Foto Frans Leek)

Zôas alle jare is 'r in 't verenigingsjaar dat achter oôs lait weer veûl beurd. Al 't gewône, maar toch belangroike werk van bestuur, commissies in stichtings, maar ok bijzondere dinge. In 't jaarboek kin je leze weer we 't allegaar zô drok mee had hawe. Een paar dinge wel ik ampart an de orde stelle.
't Bestuur is bezurgd over 't behoud van de mônumente in Westfriesland. 't Is niet makkelijk om historische geboûwe voor de toekomst te bewaren. D'r gaat veûl toid, geld in energie in zitten. D'r verdwoine niet allien mônumente deur gebrek an onderhoud of omdat ze sloupt worre moete voor bevobbeld wege. D'r verdwoine d'r ok veûls te veûl deur brand. Dat is de reden dat 't bestuur z'n aigen sterk maakt het voor een verbod op 't gebruik van de winsballonne. Een stik of wat gemeenties hawe deer gehoor an geven. Deer binne we bloid mee, maar we houpe dat 'r nag meer volge.

Een aar punt van zurg is dat in 2015 de provinciale mônumenteverordening van de provincie Noord-Holland veranderd is. Op de provinciale mônumenteloist stane niet allien geboûwe, maar ok de Westfriese Omringdoik.
't Was in 't is verbôden om een provinciaal mônument te beskadigen of te vernielen, of zonder omgevingsvergunning te sloupen, te verstoren, te verplasen of op de ien of are menier te veranderen. Maar d'r is noû een bepaling baai komen weerdeur bepaalde werkzaamhede of veranderings an een provinciaal mônument toch magge as 't algemien belang dat veroist.
Dat maakt de stroid voor 't behoud van mônumente voor 't Westfries Genoôskip in de Stichting Landelijk Skoôn d'r niet makkelijker op. We binne niet teugen elke vooruitgang of verbetering in we welle ok meedinke as bevobbeld de verkeersvoilighaid in 't geding is, maar deuze nuwe bepaling mag vezelf niet te pas in te onpas gebruikt worre.
Nag veûl meer as vroeger komt 't voor oôs an op overtuigingskracht.
In 't belaidsplan 2014-2018 van oôs genoôskip staat dat we niet allien meer gewône leide hawe welle, maar ok meer bedroifsleide. We hawe al op verskellende menier perbeerd om een ingang baai verenigings van bedroive te kroggen, maar jammer genog zonder resultaat.
We kinne noû alliendig maar perbere om individuêle bedroive an te doen om ze over te halen om lid te worren. Dat is veûl werk in heêls niet makkelijk.
Maar mese: 't zoeken in vinden van nuwe leide is niet allien een sjoutje voor 't bestuur: jolle magge gerust helpe.
In 't belaidsplan staat ok een houfdstik over jeugd in jongere. De beste menier om de joôs te beroiken is via de skôle. Oôs bestuurslid Netty Zander het een prachtige leskist maakt die 'Koik de doik' hiet. Op 27 juni is de leskist feistelijk in gebruik nomen toidens een baaiienkomst in basiesskoôl de Piramide in Andoik.
De leskist is bedoeld voor de groepe 7 en 8 van alle basiesskôle in Westfriesland. We welle graag dat de joôskies meer an de weet kome over d'r aigen omgeving in cultuur.
D' r is niet allien een mooie houten leskist met inhoud, maar ok een digitale versie. Die kin je op de website van 't Westfries Genoôskip bekoike. D'r is al heêl veûl vraag nei de nuwe leskist.
In 2014 bestond 't Westfries Genoôskip 90 jaar.Op de Westfriezedag van dat jaar kreeg 't bestuur van de Commissie Kap in Dek € 1.000 in op de neijaarsstreekmiddeg € 900 van Stichting Creatief Westfries. Dat geld hawe gebruikt voor de koste van de leskist. Noû de leskist klaar is zelle we perbere om in ansluiting deerop een Westfriese game te maken.

De belangstelling voor cultuurhistorie van de aigen omgeving leeft. De menier weerop de mese op zoek gane nei gegevens verandert sterk. De mederne mees wel dinge graag gaûw in zonder al te veûl moeite vinde kinne.
Beêld in geluid worre al belangroiker in nuwe technieke in communicatiemogelijkhede zôas internet, websites in sôciale media rukke al meer op.

Toch zelle vertroûwde dinge zôas oôs jaarboek voorloupig nag niet verdwoine. We binne groôsk op 't jaarboek van 2016. Dut keer zitte d'r heêl veûl kleurefoto's in. Wat in kleur kon is in kleur ofdrukt. 't Is al met al een heêl antrekkelijk geheêl worren.

D'r is minder belangstelling voor gewône boeke. Zôas ik al zai, hoûwe we oôs pepieren jaarboek. Deernaast kin je de 72 ouste jaarboek op ôze website vinde. We vinde 't noû ien keer heel belangroik om allies wat waai wete over de cultuurhistorie van Westfriesland te dêlen met are.
Dat 'r minder belangstelling is voor gewône boeke merke we ok deurdat de vraag nei de vier prachtige boeke uit de Westfriese Historische Reeks teugenvalt. D'r worre d'r te kort verkocht. D'r komt deerom gien voifde boek in deuze reeks. De commissie geskiedskroiving zoekt nei een nuwe aigentoidse menier om de uitkomste van historisch onderzoek ter beskikking te stellen an 't grôte publiek. 't Onderwerp weer ze noû mee bezig binne is de 'Metamorfôse van 't Westfriese Landskip nei 1945'. We hawe 't baai dut onderwerp over belangroike recente geskiedenies weervan 't de moeite weerd is om die vast te lagen.

Recente geskiedenies wordt ok vastlaid deur Dick Ham van Stichting Projector. Haai maakt foto's in films van de werkzaamhede an de Westfrisiaweg. Hoe zag allies 'r uit voordat ze begonne, wat wordt 'r allegaar dein in hoe ziet 't 'r straks uit?

Op 't secretariaat kome alle dage een zoôt vrage binnen over landskip, taal in cultuurhistorie. Heêl veul belangstelling is 'r voor ôze website. In heêl 2015 ware d'r maar liefst 105.000 bezoekers.
An ôze cursies Kinniesmake met Westfriesland deide in 2015 heêl wat mese mee. We konne met ientje niet toe. 't Werde d'r drie met baai mekaar zô'n 45 deêlnemers.

An de iene kant make we oôs zurge over 't foit dat 't antal leide van ôze vereniging zoetjies an wat minderder wordt. An de are kant binnen we met meer as tweiduizend leide ammaar nag een hêle sterke vereniging.
't Bestuur is al weer volop bezig met planne voor 't nuwe jaar. Ien deervan wel ik noû noeme. Op 8 aprel 2017 hoûwe we de Westfrieslanddag baai Van der Valk in Hoorn. Op die dag leite 't genoôskip, de commissies, de stichtings in de Westfriese mônumentale kerke zien weer ze allegaar mee bezig binne. 't Wordt een uitje voor 't hêle gezin. In vezelf houpe we dat an 't ind van de dag een zoôt mese d'r aigen anmelde as lid. Jolle magge ok allegaar kome in zô veûl mogelijk mese meeneme. 't Wordt echt een hêle mooie dag.
't Westfries Genoôskip was in 't verleden belangroik voor 't behoud van de cultuurhistorie van Westfriesland in dat zel in de toekomst niet aars weze.
In 2024 kin ôze vereniging honderd jaar worre. Dat is oud, maar we binne nag lang niet uit de toid of versleten.
Dut was de opening. Ik hoop dat we met mekaar een goeie in plezierige vergaring hawe magge.

Jan Smit,
voorzitter

Toespraak gehouden door voorzitter Jan Smit bij de uitreiking van de Westfrieslandprijs 2016 tijdens de algemene ledenvergadering van het Westfries Genootschap in de Grote Kerk in Schagen op zaterdag 3 september 2016

Wij onderbreken onze vergadering voor de uitreiking van de Westfrieslandprijs.
Voor de toekenning van deze prijs bestaat een reglement dat is goedgekeurd door het algemeen bestuur van het Westfries Genootschap. Het dagelijks bestuur beslist over de toekenning van deze prijs op basis van het advies van een onafhankelijke adviescommissie van drie personen.
Dit jaar is gekozen voor een kandidaat in de categorie regionale musea, tentoonstellingen en platforms. Het is Stichting Varend Erfgoed Hoorn.
Mag ik voorzitter Dick Louwman en secretaris Marjan Faber van deze stichting vragen om naar voren te komen?
Een aantal jaren terug heb ik een onderzoekje gedaan onder bestuurders en oud-bestuurders van het Westfries Genootschap. Ik heb hen gevraagd wat zij typisch voor het Westfriese landschap vinden. Daaruit kamen een aantal kenmerken naar voren. Een paar daarvan wil ik noemen: de ruimte met de mooie vergezichten en vaak mooie wolkenluchten, groene weiden, tuinbouwgronden met aardappelen en allerhande koolsoorten, de Westfriese Omringdijk, de wielen achter de dijk en dan niet te vergeten het water. Het binnenwater in de sloten en het buitenwater zoals dat van het IJsselmeer en het Markermeer. Het water dat een vijand kan zijn waar we ons tegen beschermen met dijken en molens. Het water dat ook een vriend kan zijn. We hebben het nodig voor onze drinkwatervoorziening en om onze landerijen mee te bevloeien in droge tijden. Water is ook een bron van werkgelegenheid.
Westfriezen zijn harde werkers en ondernemend en maken gebruik van de kansen die de omgeving biedt. Dat doen zij niet alleen op het land, maar ook de kansen die het water biedt zijn in de loop der eeuwen goed benut. Handel, visserij en vervoer zijn belangrijk geweest voor ons gebied. Denk aan de VOC, de walvisvaart en de gewone visserij. Maar ook in onze tijd worden de economische mogelijkheden die het water biedt goed benut. Plaatsen als Enkhuizen, Andijk, Medemblik en Hoorn profiteren met hun havens volop van het toerisme en de recreatievaart.

Marjan Faber feliciteert Dick Louwman. Jan Smit kijkt toe. (Foto Frans Leek)

In Hoorn heeft een aantal jaren geleden een grootschalige reconstructie plaatsgevonden van het voormalige gevangeniscomplex op het Oostereiland. Dit complex was bij velen bekend als 'de Krententuin'. Het ging daarbij om de totale compositie van het complex, de ligging op een schiereiland tussen de havens en dat in een omgeving die het historisch-nautisch verleden van Westfriesland aan de voormalige Zuiderzee een krachtige uitstraling geeft. Hier was in de Gouden Eeuw de Admiraliteit van West-Friesland gevestigd. De oude pakhuizen langs de havens weerspiegelen het VOC verleden en herinneren aan de glorie van de Zuiderzeesteden met de handel en visserij.
Stichting Varend Erfgoed Hoorn is ontstaan in het verlengde van de zojuist genoemde reconstructie en restauratie van het Oostereiland.
Aan het besluit om de Westfrieslandprijs 2016 aan deze stichting toe te kennen liggen een aantal overwegingen ten grondslag.
Ik wil deze als volgt samenvatten.
1. De stichting vormt de overkoepeling van vele belangen. Zo zijn daar de 25 eigenaren van voormalige vissers-en vrachtschepen uit de periode 1850 tot 1950 zoals botter, schouw, tjalk, klipper, aak, kraak, punter en sleper en die Hoorn als thuishaven hebben. De stichting is de spreekbuis van deze belangengroep. De stichting faciliteert het onderhoud aan deze historische schepen door de exploitatie van het geheel nieuw gebouwde Centrum Varend Erfgoed Hoorn, met werkplaatsen, scheepshelling, kraan en opslagmogelijkheden.
2. De stichting exploiteert tevens het in het centrum aanwezige maritieme museum, is doende met de opbouw van een historisch documentatiecentrum en ondersteunt de verhuur van historische schepen en de bruine vloot en verschillende evenementen op dat gebied.
3. De stichting is rechthebbende op de exploitatie van de museumhaven, die zich bevindt rond het Oostereiland en in de voormalige binnenhavens. Op deze manier wordt de uitstraling van dit gebied zoveel mogelijk beperkt tot de bruine vloot in zijn historische context van gebouwen en omgeving, waarmee het historisch havenbeeld aanzienlijk wordt versterkt en de nautische compositie tot verbeelding komt.
4. Bij het werk van de stichting zijn niet alleen scheepseigenaren betrokken, maar ook vrijwilligers.

Onze adviescommissie noemt de initiatieven van de stichting innovatief, dat wil zeggen vernieuwend.

Het is mij dan ook een groot genoegen om namens het Westfries Genootschap aan de voorzitter en de secretaris van de stichting de bij de Westfrieslandprijs 2016 behorende oorkonde en symbolische cheque van € 1.000 uit te reiken.

Op de oorkonde staat:

Het bestuur van het Westfries Genootschap heeft besloten de Westfrieslandprijs 2016 toe te kennen aan

Stichting Varend Erfgoed Hoorn

vanwege haar grote inzet voor de restauratie en instandhouding van historische zeilende schepen.
Door haar cultuurhistorische, educatieve en recreatieve activiteiten draagt de stichting bij aan de vergroting van de (vak)kennis van ons nationaal varend erfgoed en de bewustwording van het historisch-nautisch verleden van Westfriesland. Daarbij richt zij zich niet alleen op de eigenaren van de schepen, maar ook op het grote publiek.

Schagen, 3 september 2016

J. Smit
Voorzitter

J. Wittink
Secretaris

Stichting Westfriese Families houdt haar jaarlijkse Najaarsfamiliemiddag op zondag 11 september 2016 in dorpshuis De Brink te Obdam. Het is de zevende Najaarsfamiliemiddag. Donateurs en andere belangstellenden zijn van harte welkom. Er zijn twee sprekers. Nel den Os-van Leijen belicht de molenaarsgeslachten Van Leijen en Pauw. Klaas Roos vertelt over de genealogische mogelijkheden van de populaire website MyHeritage. De entree is gratis.

Nel den Os-van Leijen (72) uit Goes heeft veel onderzoek gedaan naar de families Van Leijen en Pauw. Deze families zijn bekende molenaarsgeslachten in en buiten West-Friesland. Nel is een dochter Arie van Leijen (1898 Obdam-1973 Alkmaar) en Trijntje Pauw (1902 Oudorp-1968 Alkmaar). De oudste Van Leijen die zij in rechte lijn heeft teruggevonden komt uit Hoogwoud (geboren in of rond 1715), de oudste Pauw komt uit Hem (1751).
Zij heeft veel materiaal verzameld om haar stambomen aan te kleden. Nel heeft een powerpoint presentatie samengesteld met als titel de bekende uitspaak van de eerste voorzitter van het Westfries Genootschap, G.C. van Balen Blanken: ‘Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd’.

Eerste vrouw
Nel den Os was de eerste vrouwelijke beroepsmolenaar van Nederland. Van voorjaar 1970 tot najaar 1974 ‘zat’ zij op de poldermolen van de Berkmeer (nu gemeente Koggenland). Haar broer Arie is sinds 1975 molenaar van de Berkmeer.
Moeder Trijntje Pauw is geboren in een van de molens bij de Zes Wielen in Oudorp. Een zus van moeder, Geertje Kleimeer-Pauw, had in 1963 de taak van molenaar op de nabijgelegen Veenhuizer molen overgenomen. Als onervaren molenaar had Nel een goede leermeester in haar oom Jaap van Leijen uit Obdam, die vaak draaide met de Obdammer molen en de wipmolen van de polder Weel en Braken.
In 1974 verhuisde Nel naar Goes. In het Zeeuwse dorp Nieuw- en Sint Joosland had zij jaren – van 1983 tot 2011 – de zorg over korenmolen Buiten Verwachting. Vrijwel elke zaterdag draaide zij met deze molen. Van Museum De Bevelanden in Goes is Nel conservator merklappen en borduurlappen.

Klaas Roos
Klaas Roos woont in Alkmaar en is afkomstig uit Oosterleek. Hij is nieuw bestuurslid van Stichting Westfriese Families. Hij heeft de redactie van ons tijdschrift overgenomen van Gré Bakker-Bruijn uit Venhuizen.
Bestuursleden van Stichting Westfriese Families zijn aanwezig op de bijeenkomst om vragen te beantwoorden. Uitgaven van Westfriese Families kunnen worden ingezien en zijn te koop.
De bijeenkomst duurt van 14 tot 16 uur. De toegang is gratis.
Het adres van dorpshuis De Brink is Dorpsstraat 155, 1713 HE Obdam (op 5 minuten lopen vanaf het NS-station).

Vier keer Arie van Leijen, vier opeenvolgende generaties. De oudste Arie (1867-1944) was watermolenaar in de Schagerwaard. Zittend rechts Arie van Leijen (1890-1954), 45 jaar molenaar op de poldermolen van Hensbroek. De derde Arie van Leijen (1921-2008), staand, was 32 jaar molenaar in Nieuwe Niedorp. De jongste Arie van Leijen (1947) was molenaar in Hensbroek van 1973 tot 1982.

Locatie: Openbare basisschool ‘de Piramide’ in Andijk, 27 juni 2016.