Herinrichting Westfriesedijk Winkel: stand van zaken begin 2013

Uit de verschillende media heeft u kunnen vernemen dat de Stichting Landelijk Schoon West-Friesland niet ingenomen is met de plannen van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier voor de herinrichting van de Westfriesedijk bij Winkel. Een provinciaal monument waar we met z'n allen erg trots op zijn.
Landelijk Schoon is er, volgens zijn statuten, voor om het Westfriese cultureel erfgoed in z'n algemeenheid en zeker ook de Omringdijk te behouden, te bewaken en zo nodig te beschermen.
Wij komen in het geweer als die Omringdijk bedreigd wordt en stappen daar, in een uiterste geval, zelfs voor naar de rechter. Bij de plannen voor de Westfriesedijk bij Winkel was daar een goede reden voor: er is niet serieus naar onze argumenten geluisterd, er is onzorgvuldig is gehandeld c.q. er zijn fouten gemaakt, juist waar het de cultuurhistorie van de Omringdijk betreft.

Wat wil het Hoogheemraadschap?
Kort gezegd dit: een verbreding van de weg op de dijk van 5.50m naar 6.40m plus nog een fietspad op de dijk met bermen waardoor de totale breedte op de kruin van de dijk bijna 12m wordt.
De dijk moet hiervoor sterk worden verbreed en voor het fietspad moet zelfs een apart fietsviaduct worden aangelegd.
Landelijk Schoon is tegen deze ernstige aantasting van het dijkprofiel die het plan met zich meebrengt. Het gaat om een provinciaal monument dat, naast de stolp, gerust een icoon van het Westfriese cultureel erfgoed genoemd mag worden.
Landelijk Schoon is niet tegen elke ontwikkeling op of aan de dijk. Behoud en ontwikkeling kunnen goed samengaan mits er zorgvuldig met de cultuur historische waarden van de dijk wordt omgegaan.
Het projectplan van het Hoogheemraadschap doet dit op een aantal punten niet; het kan en moet beter.

Kruising Westfriesedijk - N239 nabij de Langereis. (foto: Van Eck fotografie)

Hoe moet het volgens Landelijk Schoon.
De stichting heeft allereerst bezwaar aangetekend tegen het projectplan van het Hoogheemraadschap; verder is de omgevingsvergunning aangevochten die door de gemeente Hollands Kroon is afgegeven. Voorts heeft Landelijk Schoon naar voren gebracht dat de provincie Noord-Holland haar eigen monumentenverordening niet goed heeft toegepast door een onjuist en onvolledig advies aan de gemeente Hollands Kroon uit te brengen.

Een paar argumenten zetten we kort op een rij.

- De aanzienlijke verbreding van de weg is strijdig met het bestemmingsplan van de gemeente Hollands Kroon. In dit plan zijn de grenzen van het dwarsprofiel van de dijk vastgelegd en de verbreding van de dijk gaat hier overheen. Dat is nou net waar Landelijk Schoon bezwaar tegen maakt.
- De provincie Noord-Holland moet het plan voor de verbreding van de Omringdijk toetsen aan de provinciale monumentenverordening; het is immers een provinciaal monument. Deze toetsing is niet volgens de eisen van de verordening uitgevoerd. Er wordt door de provincie gezegd dat de cultuurhistorische waarde van de dijk door het plan het minste wordt aangetast. Maar de provincie had moeten aangeven welke alternatieve plannen zij heeft vergeleken en moeten toetsen of de Omringdijk onaanvaardbaar wordt aangetast.
- Het provinciale Beeldkwaliteitsplan voor de Westfriese Omringdijk is het toetsingskader voor plannen in en bij de Omringdijk. Dit is onjuist toegepast. Het beeldkwaliteitsplan zegt over het dijkvak langs de Groetpolder (waaronder de Westfriesedijk bij Winkel valt) dat “de opbouw van het bestaande profiel van de dijk uitgangspunt moet zijn bij nieuwe verkeerskundige oplossingen”. Bovendien is op de bijgevoegde projectenkaart met ruimtelijke ontwikkelingen aangegeven dat het fietspad onderaan de dijk moet komen. En dat is precies wat Landelijk Schoon wil en waarom zij ook bezwaar heeft gemaakt tegen het huidige plan.
- Landelijk Schoon vindt dat de opwaardering naar een zgn. gebiedsontsluitingsweg op de dijk niet aanvaardbaar. De snelheid moet dan worden opgevoerd tot 80 km per uur de norm voor een gebiedsontsluitingsweg. Met de aanduiding erftoegangsweg kan dit tot maximaal 60 km worden beperkt. En dat is goed voor de verkeersveiligheid.

Verbreding van de Westfriesedijk gezien vanaf de N242. (Foto: Peetoom fotografie)

Wat zegt de bestuursrechter ervan?
We zijn verheugd dat de rechter ons in het gelijk heeft gesteld: het verzoek van ons om een zogenaamde voorlopige voorziening is toegewezen en het beroep tegen het verlenen van de omgevingsvergunning is gegrond verklaard. In dit verband moet de bijdrage van onze advocaat L.T. van Eyck van Heslinga worden genoemd. Hij heeft ons op meer dan voortreffelijke wijze begeleid door het juridische woud van rechtspraak en jurisprudentie.
De voornaamste redenen voor het besluit van de rechter zijn:
- de gemeente heeft in strijd met het bestemmingsplan gehandeld voornamelijk door zich niet te houden aan het aangegeven dwarsprofiel.
- de provinciale monumentenverordening vereist dat een vergunning moet worden geweigerd als de dijk op ontoelaatbare wijze wordt aangetast.

De gemeente moet nu via een normale procedure het bestemmingsplan wijzigen met gebruikmaking van deugdelijke motieven.
Verder moet de provincie een deugdelijke toetsing van haar monumentenverordening leveren.

Wat wil Landelijk Schoon precies?
Daar kunnen we kort en duidelijk over zijn: de nieuwe weg op de bestaande dijk en het fietspad onder aan de dijk. Dat heeft op z'n minst 2 cruciale voordelen:
1. De dijk blijft in zijn huidige staat, het profiel en uitstraling blijven behouden.
2. Het fietspad wordt volledig gescheiden van het verkeer, onderaan de dijk gerealiseerd. Dat is aanzienlijk veiliger; bovendien rustiger voor de fietsers waardoor een intensere beleving van het ter plaatse prachtige Westfriese landschap ontstaat.
Deze oplossing verdient veruit de voorkeur omdat het voldoet aan de belangrijkste voorwaarden van én het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier én de Stichting Landelijk Schoon West-Friesland namelijk:
- een aanzienlijk toename van de verkeersveiligheid – dit staat bij het Hoogheemraadschap voorop – en
- behoud van het cultureel erfgoed de Westfriese Omringdijk in haar oorspronkelijk staat – dit is het kernpunt van Landelijk Schoon.

Om dit te bereiken heeft de Stichting Landelijk Schoon West-Friesland de gang naar de rechter gemaakt in de hoop dat ook toekomstige generaties mogen en kunnen genieten van de icoon van het Westfriese culturele erfgoed en symbool van de Westfriese identiteit, de Westfriese Omringdijk. Daar zijn we voor, dat is ons veel waard.

Westfries Biografisch Woordenboek
Graaf de, Adrie
(1903-1945)

Westfries Biografisch Woordenboek
Graaf de, Adrie
(1903-1945)

Westfries Biografisch Woordenboek
Graaf de, Adrie
(1903-1945)

Westfries Biografisch Woordenboek
Graaf de, Adrie
(1903-1945)