Jaarverslag Stichting voor Landelijk Schoon Westfriesland 2016

In 2016 heeft Jur Mellema de stichting verlaten. In de ruim 15 jaar dat Jur bestuurslid is geweest heeft hij een structurele bijdrage geleverd aan het werk van Landelijk Schoon, zowel op het organisatorische als het beleidsmatige vlak. Vanwege zijn bijzondere verdiensten heeft hij uit handen van voorzitter Mieke Peetoom de oorkonde van de Stichting ontvangen. Inmiddels is hij opgevolgd door Gerlof Kloosterman uit Heerhugowaard.

Verbeteren Schermerdijken
Landelijk Schoon heeft bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier haar zienswijze gegeven op het Ontwerp-projectplan Verbetering Boezemkade Schermer.
Waar het gaat over het noordelijke deel van de boezemkade van de Schermer is de Stichting voor Landelijk Schoon Westfriesland extra betrokken. De noordelijke dijk van de Schermer maakt deel uit van de Westfriese Omringdijk en is als zodanig provinciaal monument. Wijzigingen aan de dijk zijn vergunningplichtig op grond van de provinciale monumentenverordening. Landelijk Schoon heeft tot taak de ontwikkelingen aan de dijk zorgvuldig te beoordelen in het bijzonder vanuit de cultuurhistorische waarden.
Door de werkzaamheden dreigen oude inlaatwerken dan wel andere uit cultuurhistorisch oogpunt waardevolle werken bedolven te worden. Het is van belang dit tijdig te onderzoeken c.q. te inventariseren en hier zorgvuldig mee om te gaan.
Landelijk Schoon benadrukt het belang van een onafhankelijk (cultuur-)historisch onderzoek en een gedegen inventarisatie van cultuurhistorische werken en landschapsstructuren inclusief de waardering daarvan. Deze zijn voor een zorgvuldige inpassing in het projectplan onmisbaar.

Wij hebben ons inmiddels aangesloten bij de Schermer Alliantie die eveneens een pleidooi voor een dergelijk onderzoek houdt en opkomt voor het behoud van de cultuurhistorische waarden. In de alliantie werken in totaal 7 erfgoedorganisaties in Noord-Holland samen w.o. de Schermer Molens, Bond Heemschut en de Boerderijenstichting Noord-Holland. De alliantie vormt zo een stevige onderhandelingspartner voor het Hoogheemraadschap en andere betrokken overheden.
Een stimulans is dat de provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit (PARK) heeft aangegeven de aanpak en het overleg als een gidsproject te willen zien. Een mogelijk voorbeeld voor aanpak van de 1100 km dijk die in Noord-Holland nog op dijkversterking wacht.
De eerste contacten van de alliantie met de uitvoerende instanties zijn zonder meer hoopgevend.

Bennemeer
De gemeente Medemblik heeft een omgevingsvergunning verleend voor het dempen en verbreden van waterlopen in de droogmakerij de Bennemeer uit ca. 1600. Ook het bijbehorende perceel zal gevlakt worden. Tegen het verlenen van deze vergunning heeft de Stichting Twisca bezwaar aangetekend.
De Stichting voor Landelijk Schoon Westfriesland heeft dit bezwaar van harte ondersteund. Wij zijn van mening dat het betreffende perceel en het gebied waar het onderdeel van uitmaakt ecologisch en geologisch ernstig worden aangetast.
De voorgenomen werkzaamheden gaan ten koste van de cultuurhistorische kenmerken van het landschap en doen belangrijke structuurlijnen in het landschap vervagen dan wel verdwijnen. We hebben benadrukt dat de meerwal een kostbaar onderdeel uitmaakt van de vorming van het landschap ter plaatse en pleiten ervoor dit gebied aan te wijzen als “aardwetenschappelijk waardevol gebied” en dit vast te leggen in het vigerende bestemmingsplan.

Actualisatie Leidraad Landschap en Cultuurhistorie
De provincie Noord-Holland heeft in 2016, in de aanloop naar de actualisering van de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie een zgn. werkplaats georganiseerd waaraan ook Landelijk Schoon een bijdrage heeft geleverd. Met als uitgangspunt het stimuleren van de kwaliteit en diversiteit van het NH-landschap en de cultuurhistorie hebben we aandacht gevraagd voor een aantal zaken als de ruimte voor ruimte regeling, verrommeling van het landschap, het stroomlijnen en beschermen van vaarroutes, de Omringdijk, de wijziging van de monumentenverordening, de aanleg van zonneparken en horizonbescherming.

Markermeerdijken
Eind 2015 begin 2016 is de Alliantie Markermeerdijken van start gegaan. Er is een aantal (omgevings-) bijeenkomsten georganiseerd waar Landelijk Schoon acte de présence heeft gegeven. De resultaten van deze bijeenkomsten zijn gebruikt in het kader van de planvorming. Inmiddels zijn de ontwerpen voor de verschillende dijkmodules samengebracht in een ontwerp dijkversterkingsplan of wel het “Ontwerp Projectplan Waternet”.
In het ontwerp is veelvuldig de volgens Landelijk Schoon beste oplossing toegepast: het aanbrengen van een vooroeverdijk waarbij de dijk dan blijft zoals hij is.
Positief is ook dat in de plannen meer aandacht voor archeologie is dan voorheen (sonar boot, grondradar, archeologische inventarisatie, digitale kaart). De Alliantie heeft een eigen archeoloog benoemd en ook Archeologie West-Friesland is erbij betrokken.
Nadat het Hoogheemraadschap en de provincie over het ontwerp hebben besloten wordt het ter inzage gelegd en kan iedereen op het Ontwerp Projectplan Waterwet inspreken.

Zonneparken in landelijk gebied
Medio 2016 heeft L.S. een zienswijze ingediend op de “Ontwerp ruimtelijke spelregels voor zon in landelijk gebied” en de bijbehorende wijziging van de Provinciale Ruimtelijke Verordening.
Landelijk Schoon heeft eerder aangegeven de verduurzaming van energie op meerdere fronten noodzakelijk te achten en te ondersteunen; belangrijke pijlers daarbij zijn het stimuleren van wind-, zonne-energie en energie uit biomassa. Dit neemt niet weg dat Landelijk Schoon, vanuit haar doelstellingen tot zoveel mogelijk behoud van landschap en cultuurhistorie, tegenstander is van het realiseren van zonneparken in het landelijke gebied. In het bijzonder achten wij de regio Westfriesland binnen de Omringdijk door haar fijnmazige structuur, de karakteristieke openheid c.q. weidsheid gevoed door de ruimten voor natuur en agrarisch gebruik ongeschikt voor de mogelijke ingrepen door de aanleg van grootschalige zonneparken (van enkele tot tientallen hectares). Kleinschalige parken behoren niet tot de mogelijkheden gelet op de eisen die gesteld worden aan de rentabiliteit.

Onze zienswijze op zonne-energie in landelijke gebieden verhindert niet dat Landelijk Schoon voldoende mogelijkheden ziet voor een bijdrage aan de transitie richting duurzame energie via het opwekken van energie uit zonnekracht.
Naast de daken in het landelijke gebied, bieden de volgende mogelijkheden voor zonne-energie o.i. voldoende perspectief op een wezenlijke bijdrage te weten de zonne-energie op daken in het bestaande bebouwde stedelijk gebied, via combinatie van functies, op nieuwbouw daken in toekomstig bebouwd gebied, in zgn. wachtlandschappen en in de nabijheid van nutsfuncties.
Binnen het kader van de zorg voor een beter milieu, het streven naar vermindering van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en het inzetten op duurzame vormen van energie worden o.i. hiermee voldoende ruimtelijke mogelijkheden geboden voor een substantiële bijdrage vanuit het in de provincie Noord-Holland aanwezige potentieel aan zonne-energie.

In de “Nota van beantwoording” van G.S. worden de door Landelijk Schoon aangedragen argumenten gladgestreken. Niet geheel onverwachts, afgaande op eerdere ervaringen.
Medio 2016 hebben Provinciale Staten de ruimtelijke regels vastgesteld via een wijziging in de Provinciale Ruimtelijke Verordening.
Voor de duidelijkheid: de regels gelden alleen voor het mogelijk maken van opstellingen voor zonne-energie in het landelijk gebied. Buiten het landelijk gebied is het aan gemeenten om te bepalen of opstellingen voor zonne-energie worden toegestaan.

“Dijken, dammen en duikers”
Landelijk Schoon was vertegenwoordigd op het Congres “Dijken, dammen en duikers” over de archeologie van de waterbeheersing georganiseerd door de Stichting voor Middeleeuwse Archeologie. Thema's waren methoden en resultaten van archeologisch onderzoek met bijdragen vanuit Nederland en Duitsland. Een belangrijke rol was weggelegd voor de onderzoeken naar de zeedijken in West-Friesland met name de Zuiderdijk. Het ter gelegenheid van het congres verschenen boekwerk over de Omringdijk (“Dwars door de dijk”) bevat veel interessante artikelen over ons provinciale monument.
Gebleken is dat archeologisch vooronderzoek aan kwaliteit kan winnen door een multidisciplinaire aanpak vanuit o.m. archeologie, geologie, ecologie, fysische en historische geografie en cartografie. Versteviging van de relatie tussen archeologie en landschap kan de kennis van beide disciplines positief beïnvloeden.
Landelijk Schoon is voor de invulling van een vacature dan ook op zoek naar een vertegenwoordiger vanuit de archeologie.

Diversen
• Eerder is Landelijk Schoon betrokken geweest bij de toekomstige bestemming van het polderhuis in Wieringerwaard. Inmiddels is dit door de eigenaar aan particulieren verkocht nadat de gemeente geen belangstelling toonde. Er zijn weliswaar enige voorwaarden over roerende zaken in het koopcontract opgenomen maar helaas zijn de roerende en onroerende belangen niet ondergebracht in een stichting. Het gaat om een rijksmonument uit begin 17e eeuw.
• In het kader van de renovatie van de N239 zijn er plannen voor een coupure in de Westfriese Omringdijk bij Opperdoes. Eerder heeft Landelijk Schoon hierover met de provincie overlegd. De meest recente plannen zijn nog niet bekend maar wij volgen de vorderingen nauwlettend.
• Landelijk Schoon heeft met het HHNK overlegd over de eventuele plaatsing van een Omringdijkbankje in de bocht Westfriesedijk Winkel-N239 bij de ‘Dikke Paal’ besproken. Volgens ons is dit een uitstekende functionele en in het oog springende locatie. Momenteel wordt nagegaan in hoeverre het schap aan de realisatie hiervan een bijdrage kan leveren.
• Onze ervaringen m.b.t. de verbreding van de Westfriesedijk in Winkel en de wijziging van provinciale monumentenverordening hebben we gedeeld met ca. 10 erfgoedorganisaties in Noord-Holland en 40 historische verenigingen in en grenzend aan Westfriesland.

SLSW/PvdB
22-3-2017.

Andere artikelen op deze website:

Hé, is dat Westfries?

265. Voor de kerstdagen kochten we 'n pondje volvette meshanger (jonge, vette kaas, die aan 't mes blijft hangen).

Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.

© 1924-2023 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring

West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.