Landelijk Schoon » Jaarverslag 2018
Om met een wel erg heugelijke gebeurtenis te beginnen: tijdens de najaarsstreekmiddag op 3 november 2018
in de Laurenskerk in Kolhorn heeft Willem Messchaert een oorkonde van Landelijk Schoon
ontvangen uit handen van de voorzitter Mieke Peetoom.
Zij sprak haar grote waardering uit voor zijn vele verdiensten op het gebied van landschap en cultuurhistorie.
De uitreiking verleende aan de streekmiddag een extra feestelijk accent in het jaar waarin het 600-jarig
bestaan van Kolhorn wordt gevierd en op een plek waar Willem Messchaert zijn sporen inmiddels heeft verdiend.
De versterking van de Markermeerdijken tussen Hoorn en Amsterdam zal naar het zich laat aanzien
in 2019 van start zal gaan. In het voortraject van deze ingrijpende operatie hebben wij onze visie meermalen
kenbaar gemaakt; de laatste keer eind 2018 toen de huidige plannen ter visie lagen. Momenteel loopt een
beroepsprocedure bij de Raad van State. Vooruitlopend op de afhandeling daarvan is inmiddels gestart met
voorbereidende werkzaamheden.
Bij de versterking van de Schermerdijken zijn we vrij intensief betrokken geweest. Door de
samenwerking in een alliantie kon een sterkere positie in het overleg met de betrokken instanties, zoals
het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de gemeente Alkmaar, worden ingenomen. De resultaten van
onze inbreng zijn gematigd positief. Toch waren er enkele leermomenten: eventuele bezwaren vroegtijdig in
de fase van het projectplan inbrengen, communicatie over besluiten duidelijk vastleggen, procedurele
ontvankelijkheid van deelnemende organisaties vroegtijdig regelen.
Inmiddels zijn de werkzaamheden van start gegaan en is het zaak de realisering van de gemaakte afspraken
te volgen.
Een aantal gemeenten waaronder de gemeente Medemblik is op een positieve manier bezig om het
erfgoedbeleid vorm en inhoud te geven bezig. Naar voren komt de noodzaak tot meer
professionalisering van de sector met een duidelijke inbreng van vrijwilligersorganisaties. Volgens
Landelijk Schoon zijn samenwerking tussen professionals en vrijwilligers en een sterke relatie vanuit de
politiek, essentieel. Inhoudelijk staat in de benadering van het erfgoed het “Verdrag van Malta”
centraal. Aan de daarin opgenomen uitgangspunten moeten alle gemeenten voldoen. Het opstellen van een
erfgoedvisie is een eerste voorwaarde voor beleidsvoering maar helaas blijft een vastleggen daarvan door
opname in concrete bestemmings-/omgevingsplannen nog vaak achterwege.
Het stiltegebied Grootslag-West dreigt ingeperkt te worden. Wij hebben bedenkingen geuit tegen
dit voornemen van de provincie Noord-Holland waardoor een deel van de Weelen in de gemeente Stede Broec
als stiltegebied afvalt. Het zou zinnig zijn een oasegebied te handhaven niet alleen vanwege de natuurwaarde
maar ook controle over de geluidsnormen te blijven te houden. Samen met andere organisaties en inwoners uit
de regio heeft Landelijk Schoon deelgenomen aan een door de provincie belegde “stiltetafel”.
Het gunstige resultaat is dat de provincie heeft besloten het stiltegebied Grootslag-West te handhaven.
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier organiseerde in 2018 een bijeenkomst over Watererfgoed.
De discussie richtte zich op de vertaling van de “Visie op Watererfgoed” naar een concreet
“Plan Watererfgoed”. Landelijk Schoon heeft haar inbreng geleverd in de discussie. Deze bleef
toch wat vrijblijvend en slechts af en toe praktijkgericht. Duidelijk werd wel dat de lokale geschiedenis
nog te weinig leeft onder de jeugd. Meer aandacht daarvoor op de basisscholen verdient stimulering.
Camping Het Hof in Wijdenes is van eigenaar gewisseld en overgenomen door een investeringsmaatschappij.
Er zijn plannen voor gebiedsuitbreiding en de bouw van permanente bungalows. In verband met mogelijk waardevolle
resten van een vroegere dwangburcht is archeologisch onderzoek gewenst zodat vastgesteld kan worden of bij
de bouw deze resten niet onaanvaardbaar worden aangetast. We hebben Het College van Drechterland op de hoogte
gesteld van onze zorgen over de plannen. Het voornemen is om in de loop van 2019 met de bouw te beginnen.
De verbetering van de N239 is in de fase van de planvorming beland. In het kader van het
vooroverleg over het bestemmingsplan “Maatregelen N239” is Landelijk Schoon om commentaar verzocht.
Het bestemmingsplan strekt zich uit over 2 gemeenten (Opmeer en Hollands Kroon) en betreft het deeltraject
van Nieuwe Niedorp tot de A7. In een eerder stadium is er al contact geweest met de provincie NH als wegbeheerder
en met Archeologie Westfriesland. In diverse bijeenkomsten hebben we overleg gehad met beide betrokken
gemeenten (Opmeer en Hollands Kroon) en vertegenwoordigers van de provincie Noord-Holland.
Onderwerp van gesprek waren vormgeving en uitvoering van de rotonde bij de Langereis/N239/Westfriesedijk
Winkel, de rotonde bij de N239/afslag Aartswoud en de oplossing voor de versmalling van weg plus fietspad
bij het voormalig stoomgemaal bij Aartswoud.
De rotonde bij de Langereis/Westfriesedijk is aangepast n.a.v. een eerder overleg met Landelijk Schoon:
opschuiven richting Niedorp en benadrukken van het verloop van de Westfriesedijk. We hebben aangegeven dat
de Dikke Paal behouden dient te blijven op die locatie. Duidelijkheid kon men op dat punt nog niet geven.
De oplossing voor een rotonde bij de afslag Aartswoud is voor verbetering vatbaar. Zo zouden voor het verloop
van de beoogde voortzetting van het fietspad achter de dijk de alternatieven beter onderzocht moeten worden.
We denken daarbij aan de mogelijkheden daarvoor aan de zuidkant van de N239.
Een oplossing voor de versmalling van de N239 bij het voormalige gemaal wordt gezien in de aanleg
van een fietsbrug waardoor een grotere verkeersveiligheid voor de fietsers is gewaarborgd. Wij kunnen
instemmen met deze oplossing maar hebben gewezen op de historisch waardevolle locatie met restanten van
het gemaal, de teksten in het bruggenhoofd en de deels nog aanwezige Noordse stenen als dijkbescherming.
Een complex waar zeer zorgvuldig mee omgegaan dient te worden. Op het aldaar onder auspiciën van
Landelijk Schoon gerealiseerde informatiebord is meer over de historie van deze plek te vinden.
We houden de vinger aan de pols bij de verdere uitwerking van de plannen. De juridische planprocedures
zullen naar verwachting in 2019 gestart worden met de mogelijkheid een zienswijze in te dienen. Wij zullen
zo nodig daarvan gebruik maken.
Vooruitlopend op de aanpak van de N239/trajectgedeelte A7 tot Medemblik heeft de provincie Noord-Holland
ons verzocht om commentaar op de aangepaste concepttekeningen en visuals voor een ovatonde bij Medemblik.
In eerste instantie wordt gestreefd naar een tijdelijke oplossing voor plm. 10 jaar. Het betrof een verkennend
gesprek die een voortzetting vormde van het contact dat geruime tijd geleden al heeft plaatsgevonden toen
de eerste grove schetsen zijn gemaakt.
We zijn ingenomen met deze vroegtijdige informele raadpleging en blijven over dit onderwerp in overleg met
de provincie.
De ontwikkeling van zonneparken heeft ook in 2018 onze aandacht opgeëist. Al eerder hebben
wij onze visie gegeven op deze ontwikkeling toegespitst op de belangen van het landschap in de regio Westfriesland.
In onze zienswijze beperken wij de mogelijkheden voor zonneparken in onze regio aanzienlijk en wijken daarin
af van inhoud van de provinciale nota “Ruimtelijke spelregels voor zon in landelijk gebied”. We
hebben dit de provincie ook laten weten in een reactie op het provinciale Ontwerp “Uitvoeringregeling
opstelling Zonne-energie Noord-Holland”. In haar Nota van Antwoord geeft de provincie uitgebreid
commentaar op de door ons aangegeven aandachts- en standpunten maar helaas brengt dit ons niet nader tot
elkaar. Inmiddels gaan de ontwikkelingen door en is onder meer een zonnepark in Andijk gerealiseerd en zijn
er plannen voor een zonnepark van ca. 40 ha. in de gemeente Hollands Kroon/Wieringermeer.
De gemeente Koggenland heeft een concept Beleidsnota Zonneparken Koggenland opgesteld. LTO
Noord heeft hierop een zienswijze ingediend die op hoofdlijnen overeenstemt met de door ons geformuleerde
visie op zonne-energie en de aanleg van parken. We hebben de LTO zienswijze dan ook van harte ondersteund.
De gemeente Opmeer heeft een herziening van het bestemmingsplan Aartswoud, De Weere en De Gouwe
2018 voorbereid. In het kader van het vooroverleg is vooral gereageerd op de in het ontwerp
bestemmingsplan opgenomen splitsingsregeling voor stolpen. We zijn het eens met de voorgenomen verruiming
van de splitsingsmogelijkheden van stolpen in meerdere wooneenheden. Wel wordt aangeraden niet alleen de
ruimte van de stolp zelf als uitgangspunt te nemen maar het totale ensemble erbij te betrekken dus inclusief
erf en bijgebouwen. Wat Landelijk Schoon betreft ligt de nadruk op het behouden van de uiterlijke
verschijningsvorm van de stolp. Voor het behoud van stolpen in het Noord-Hollandse landschap is het in veel
gevallen al mooi al de externe kenmerken in al hun pracht en praal gehandhaafd kunnen blijven.
Ook de Boerderijenstichting Noord-Holland is bij het vooroverleg geraadpleegd. Met als uitgangspunt samen
sterker is met hen afgesproken gezamenlijk te reageren waarbij wij het advies van de Boerderijenstichting
hebben onderschreven.
Momenteel wordt gewerkt aan een nieuw beleidsplan voor de periode 2020-2025. De samenstelling
van het bestuur en de positie van Landelijk Schoon binnen het geheel van landschap- en erfgoedorganisaties
zijn daarbij belangrijke aandachtspunten.
Verjonging en aanvulling van het aantal bestuursleden is dringend gewenst. Daarnaast brengt de voorgenomen
invoering van de Omgevingswet gewijzigde verhoudingen en procedures met zich mee die een herpositionering
van onder meer vrijwilligersorganisaties als Landelijk Schoon vereisen. We verkennen in dat kader de
mogelijkheden van samenwerking, ondersteuning en kennisuitwisseling met andere vrijwilligersorganisaties
maar ook met de professionele organisaties en instellingen die zich met landschap en erfgoed bezighouden.
Pieter van den Berge/SLSW
22-03-2019.
Klik hier voor meer Westfriese woorden en uitdrukkingen.