Westfries Genootschap Bibliotheek Bouwhistorie Creatief Westfries Geschiedschrijving Kap en Dek Landelijk Schoon Monumentale Kerken

Projector Reiscommissie Textieloverleg Vrienden Westfries Museum Westfriese Families Westfriese Molens

▲

De Westfriese Molens » Molens

De poldermolen van DE LAGE HOEK
Hoogwoud, gemeente Opmeer

De poldermolen van DE LAGE HOEK te Hoogwoud (foto's Simon van der Meer, 2011).

ADRES
Langereis 2, 1718 MB Hoogwoud

LIGGING
Aan de Korte Langereis, 700 m ten zuiden van de A.C. de Graafweg (N241).

TYPE
Achtkante grondzeiler, binnenkruier

FUNCTIE
Watermolen (Polder De Lage Hoek c.a., 400 ha)

MAALVAARDIG
Ja, maalt (op vrijwillige basis)

BOUWJAAR
1891

EIGENAAR
Stichting De Westfriese Molens

BIOTOOP
4 (aanvaardbaar). Aan noordzijde te hoge windsingel/bosje. Er is echter al het een en ander ingekort. Andere windrichtingen niet geheel vrij. Beleving van molen nog altijd groot.

STAANDE WERK
0,70 m hoge penanten met veldmuurtjes. Houten, riet gedekt achtkant met twee bintlagen. Kap met riet gedekt.

KRUIWERK
56 houten rollen. Hangenier met kruirad.

GAANDE WERK EN INRICHTING
Houten vijzel met licht en zwaar werk, vermoedelijk sinds 1918. Woning.

GEGEVENS WATEROPVOERWERKTUIG
Diameter vijzel 1,90 m, diameter vijzelbalk 0,60 m, spoed 1,97 m, hellingshoek 30º

OVERBRENGINGSVERHOUDINGEN
1: 1,38
1: 2,07

OPVOERHOOGTE
1,90 m

WIEKENKRUIS
Bovenas: gietijzer, fabr. L.I. Enthoven & Co. 's-Gravenhage, nr. 687 (1891).
Binnenroede: Vaags nr. 86 (2003); 26,00 m; oud-Hollands.
Buitenroede: Vaags nr. 87 (2003); 26,20 m; oud - Hollands.

VANG EN BLOKKERINGEN
Vlaamse vang met vier stukken in vast verband; vangbalk met duim. IJzeren pal.

VERSIERINGEN, OPSCHRIFTEN EN INSCRIPTIES
Baard met '20-6 AN NO 1891' en 'DE VIER WINDEN'. In het bovenwiel '1891 20-6 D.KRILLER. MR. TIMMERMAN O.NIEDORP W.KRILLER'.

De poldermolen van DE LAGE HOEK te Hoogwoud omstreeks 1974.

BIJZONDERHEDEN
Gebouwd door D. en W. Kriller uit Oude Niedorp na brand van zijn voorganger op 16 oktober 1890 door blikseminslag. Extra hoge kap op verzoek van de toenmalige molenaar, zodat hij makkelijker om het bovenwiel kon komen om de bovenas te smeren. Beroepshalve in bedrijf geweest tot 1943, waarna de bemaling werd overgenomen door een elektrisch vijzelgemaal. Van 1934 tot 1961 dekkerwieken. Hij was hiermee de eerste watermolen in Noord-Holland. De Alkmaarsche Courant van 29 augustus 1934 meldt naar aanleiding van de 'proefmaling': Er bestond voor dit feit zeer groote belangstelling, vooral uit polderkringen. Wij merkten op afgevaardigden van de polders Lage Hoek, Kaagpolder, Westerveer, Hensbroek, Waarland en tevens uit H.H.-Waard. ( ... ) Over den uitslag van deze proef waren èn het polderbestuur van de Lage Hoek en de aanwezigen verwonderd en ten zeerste voldaan. Gezien de gunstige resultaten werd nog in datzelfde jaar de molen van de polder Hensbroek (inv.nr. 51) en een jaar later die van de polder Waarland (inv.nr. 28) verdekkerd. De molen sloeg op hol op 3 december 1960, waarbij afbranden nauwelijks kon worden voorkomen. Dit ontlokte een der bestuursleden van de polder de uitspraak: 'Het kreng zal 't ons toch niet aandoen te blijven staan!' Achterwaterloop verdiept in 1973 met nieuwe houten vijzel, waarbij, vooruitlopend op een eventuele toekomstige peilverlaging, de vijzelbalk extra lang werd uitgevoerd zonder beschoeping op het onderste deel. De beschoeping is verlengd in 2004. De naam De Vier Winden is begin jaren 1960 aan de molen gegeven door de toenmalige bewoner.

Bovenstaande tekst is met toestemming van de auteurs overgenomen uit het boek 'Leven van de wind'
Molens in Noord-Holland, 2007
blz. 75 e.v.: Inventarisatie van molens in Noord-Holland
Door Bart Slooten, Klaas Zaal sr en Eric Zwijnenberg

Let op: Deze informatie kan gedateerd zijn.

Opmerking redactie:
De naam 'De VIER WINDEN' is begin jaren 1960 aan de molen gegeven door de toenmalige bewoner. Deze naam is inmiddels vervallen. Het bestuur van 'Stichting De Westfriese Molens' heeft medio 2009 het besluit genomen deze naam niet meer te gebruiken, daar de molen niet historisch is en genoemde naam meer een meelmolennaam dan een watermolennaam is.

 

---

© 1924-2023 Westfries Genootschap - Contact - Sitemap - Privacyverklaring

West-Friesland, een streek met karakter binnen de Omringdijk.