bron: St. Museum Kolhorn
West-Friese landschapsschilder uit Kolhorn
Dirk Breed werd in 1920 geboren in het West-Friese dorp Kolhorn bij Schagen.
In dat voormalige vissersdorp Kolhorn bracht hij ook zijn jeugd door. In de jaren van WO II kreeg hij les van Thijs Sterk uit Schoorl, om in 1946 de lessen op de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam te volgen. Daar woonde hij ook en was er lid van St. Lucas en De Brug.
Maar hij bleef een Kolhorner in hart en nieren. “Ik heb er de ansjovissers nog zien binnenkomen. Mijn hele schildersdenken draait om de polder, om Kolhorn en het land er omheen met die sfeer van enorme openheid”, vertelde hij ooit. Daar waren de luchten zuiver en de einder oneindig ver. Dat wilde hij in zijn schilderijen weergeven.
Prijs
In 1952 won hij met een schilderij de Koninklijke Subsidie, niet met een landschap, maar met een portretschilderij van zijn vroegere buurmeisje uit Kolhorn. In 1965 verhuisde hij naar Waverveen, een dorp dat deel uitmaakt van de gemeente De Ronde Venen, gelegen onder Amsterdam. Dirk Breed deelde zijn leven met zijn 8 jaar jongere vrouw Lia, keramiste.
Exposities
Ze exposeerden afzonderlijk maar ook wel samen. In 1993 was hij een van de Nederlandse kunstenaars die deelnam aan de internationale manifestatie Kunst Salon 1993. In totaal heeft hij meer dan 1500 schilderijen gemaakt. Tentoonstellingen van zijn werken waren er ondermeer in het Westfries Museum te Hoorn, maar ook in de Ronde Venen zelf. In 2003 was er in Museum Kranenburgh te Bergen een overzichtstentoonstelling. Met deze tentoonstelling wilde Museum Kranenburgh een hommage brengen aan deze, toen 83 jarige en toen nog steeds werkende schilder, die op zo bijzondere wijze het Noord-Hollandse landschap en met name het West-Friese kleur heeft gegeven. Ruim 8000 personen bezochten de tentoonstelling in Bergen.
Artisticiteit
Bij die gelegenheid werd zijn artistieke belevenis zoals die in zijn werken tot uiting kwam nader toegelicht:
“Dirk Breed is de schilder van het Noord-Hollandse landschap. Het kleurgebruik maar vooral de geïsoleerde plaatsing van mens of ding in het landschap geven zijn schilderijen een surrealistische sfeer. Hierdoor is zijn werk herkenbaar en geliefd.” En verder:
“De natuur is dominant in zijn werk, de ruimte van de polders, dijken, ringvaarten, gemalen en sluizen, boerderijen en een enkel mens of dier, de imposante luchten, de zo typische verlaten vergezichten. In de loop der jaren zien we een verschuiving van palet optreden. In het begin donkere schilderijen die een zekere verwantschap tonen met schilders uit Bergen, de Ploegschilders uit de jaren 20 en 30 en de Duitse expressionisten. Geleidelijk wordt het palet echter lichter met een meer neonimpressionistische toets. In het begin zijn de werken dreigend en later worden zij minder beklemmend en poëtischer”.
Jan Mol karakteriseerde Dirk Breed in het Dagblad van West-Friesland van 20 januari 2004, de dag van zijn begrafenis, als volgt:
Dirk Breed hield van strakke lijnen in zijn werk, van een vast ritme van bomen en begroeiing, de landschappen lijken naïef, maar ook zit er veel variatie in zijn oeuvre. In de nietigheid en de eenzaamheid van de mens in het weidse polderland vond Breed bij voortduring de kracht en de inspiratie voor zijn polderlandschappen. Het zegt ook alles van de persoon Breed, die altijd een polderjongen is gebleven. Een bescheiden man, die met zijn vrouw Lia, keramiste, ook de sobere tijden van een kunstenaarsleven heeft gekend. Die misschien per toeval kunstschilder is geworden, omdat hij aan een ziekte een stijf been overhield en daarom geen huisschilder kon worden.”
Dirk Breed overleed op 16 januari 2004 in Waverveen en werd begraven in zijn geboortedorp Kolhorn op dinsdag 20 januari 2004.
Bron: Artikel Jan Mol en artikel Museum Kranenburgh, zie Literatuur
Literatuur:
Gerrit in 't Hout, Lia en Dirk Breed in Warmenhuizen. Hervormde Oude Ursulakerk, Warmenhuizen, 1982.
Jan Mol, Schilder van polderland, in het Dagblad van West-Friesland van 20 januari 2004.
Museum Kranenburgh, persbericht n.a.v. overzichtstentoonstelling: Dirk Breed, een Levenswerk, van 14 juni t/m 12 oktober 2003.
Gegevens aangeleverd en bewerkt door: Jaap Raat te Heiloo (2010).
