bron: Museumboerderij West-Frisia
Hoeder cultureel erfgoed in Museumboerderij West-Frisia
Geboren te Hoogwoud op 28 juli 1916. Overleden te Spanbroek 11 september 1984. Enig kind van Cornelis Donker en Maartje Gütker; telg van onder meer kapitein Jan Winkel († 1769) en de redersfamilie Zeilemaker.
In de loop van zijn leven als kind, jongeling en eeuwige vrijgezel, bracht hij een grote verzameling cultuurhistorisch waardevolle voorwerpen bijeen in zijn ouderlijk huis, de boerenplaats en stolpboerderij West-Frisia uit 1857 aan de Koningspade te Hoogwoud. Adriaans eerste gastenboek dateert uit 1941, want toen al liet hij zijn ontluikende verzameling zien. Een lijvige olijfoliekruik uit de Middellandse Zee-regio, hergebruikt als looipot en hondenhok, was een van zijn geliefde aanwinsten, evenals een stokanker uit de drooggemalen Wieringermeer. Een meerdaags bezoek van een delegatie van een Deense landbouwschool is in 1961 geboekstaafd. Adriaan hield, toen nog als veehouder, van de sociale contacten die uit de gastvrijheid voortvloeiden, ook om het dialect te gebruiken. Enige tijd na het overlijden van zijn vader op de vooravond van Kerstmis 1964, kwam Adriaan op dreef met het verwerkelijken van zijn museale droom. Adriaans hart lag duidelijk niet bij de veestapel, welke hij van de hand deed. Daarnaast stond ook hij aan de wieg van de Westfriese folkloristische dansers "De Hoogwouder Dansers", opgericht 11 oktober 1966, en nam hij actief deel aan dit en ander verenigingsleven. Het jeugdcentrum De Hooiberg ging vier jaar onder de museumstolp schuil, vanaf 16 januari 1972. Velen gingen op "skoôlrois" naar 't museum van Adriaan.
In juli 1970 opende hij in zijn boomgaard een in eere herstelde Maagd Maria-Capel (met in cement geschreven toelichting), ter nagedachtenis aan de 13e-eeuwse strijd tussen een aantal West-Friezen en de Hollandse graven Floris V († 1296) en zijn vader Willem II († 1256) die feitelijk als Rooms-Koning aan de Koningspade begraven heeft gelegen. Adriaan verdiepte zich in uiteenlopende legenden en historiën die hiermee samenhingen, welke hij in 1982 met verve heeft samengevat. Afzonderlijke bevindingen, zoals die op basis van het wichelroede-onderzoek, gunde hij de plaats die ze toekwam. Adriaan was als bevlogen amateur te goeder trouw en heeft zijn speurtocht op verdienstelijke wijze vorm gegeven.
Tegen het einde van zijn leven realiseerde hij in mei 1983, tezamen met anderen, de Adriaan Donkerstichting. Deze stelt zich vooreerst ten doel het museum, dat Adriaans levenswerk is, in stand te houden. Dit laat tevens zien hoe hij zich een museum voorstelde. Het heeft daardoor een eigen sfeer die gekenmerkt wordt door zogezegde Adrianigheden. Wegens de verdienstelijke wijze waarop de stichting de belangstelling voor de historie van de regio in het algemeen en die van de agrarische geschiedenis in het bijzonder behartigt, ontving zij van het Westfries Genootschap de Westfrieslandprijs 1996.
Publicatie(s):
A. Donker, Historisch West-Friesland januari 1256 - juni 1282, Hoogwoud 1982.
Notulen Hoogwouder Dansers 1966-1970, in: Manuscript 0722 van Museumboerderij West-Frisia te Hoogwoud, p. 106-110.
Literatuur:
Geheimzinnige handen.... Met de wichelroede op zoek naar kerkfundamenten te Aartswoud en Hoogwoud', in: Hoornsche Courant, September 1940.
Een Middeleeuwse looipot in Hoogwoud, in: De Speelwagen 9 (1954), 191.
Jan Winkels schatten, in: Dagblad voor West-Friesland, september 1958 met foto van Adriaan met vazen.
Ir. C. Koeman, Stamreeks van Pieter Jansz. Donker (1764-1832) en zijn nakomelingen-naamdragers (Westfriese Geslachten, deel I, Westerblokker 1962), 11.
A.Stap-Loos, Uit grootmoeders tijd. Informatie over herkomst en fabricage van antieke voorwerpen (Uitgeverij Helmond, Helmond z.j.) [1975, met voorin een foto van Adriaan met Goudse pijp].
C. de Boer, Wie was Adriaan Donker?, in: Eric Mooij e.a., Hoe het vroeger was! (Uitgave Stichting Hoochhoutwout, Hoogwoud, juli 1996), 17-22 met foto’s.
Mark Rens († 2007) en Joop Deken, Interview met Adriaan Donker (Geluidsopname op cassetteband), Hoogwoud (26 februari) 1984.
G.P. Alders en P. Alders-Guijt, Beleidsplan Museumboerderij West-Frisia Hoogwoud 2000-2004 (Uitgave van Adriaan Donkerstichting, Hoogwoud 2000), 3 e.v.
Gegevens aangeleverd door: Louis Groen te Hoogwoud. (2007).
