bron: ALT W-F 1
Graaf van Holland en God van de boeren
Geboren te Leiden in juli 1254. Overleden bij Muiderberg op 27 juni 1296.
Graaf van Holland. Volgde zijn vader Willem II op, die in 1256 bij Hoogwoud sneuvelde. Eenmaal volwassen wilde hij zijn vader's dood wreken. Een eerste veldtocht tegen de West-Friezen in 1272 mislukte. In het late voorjaar van 1282 viel hij West-Friesland via de Zuiderzee aan. Hij landde met zijn leger bij Wijdenes, vandaar koerste hij via de hoge kreekrug van Schellinkhout, richting Hoogwoud. Nadat Floris en zijn mannen op veel tegenstand waren gestuit, bereikten zij uiteindelijk dit dorp. Een oude man zou gedwongen zijn de geheime begraafplaats bekend te maken. Het gebeente werd opgegraven en Floris liet op die plaats een kapel neerzetten en bracht het stoffelijk overschot over naar Middelburg. Het werd daar in de Abdijkerk bijgezet, ver weg van de West-Friezen.
Met deze strafexpeditie eindigde de vrijheid van de West-Friezen. Het gebied kwam onder grafelijk gezag van Floris. Deze liet burchten bouwen in Wijdenes, Medemblik, Eenigenburg en bij Alkmaar om het volk in bedwang te houden. Hij kweekte overigens veel sympathie, omdat hij het West-Friese land structureel verbeterde. Zo liet hij tal van dijken verstevigen. Het duurde zes jaar voordat een vredesverdrag werd getekend. Murw geslagen door overstromingen die in 1287 en 1288 plaatsvonden, waren de West-Friezen daar in 1289 toe bereid. De West-Friese afgevaardigden beloofden de graaf trouw en zij beloofden dat zij hem en zijn manschappen niet zouden hinderen bij het aanleggen van dijken, wegen en burchten en dat ze de belasting stipt zouden betalen. De vredesvoorwaarden waren mild. Dat paste in de strategie van Floris: behandel je gewezen vijanden goed en verneder ze niet onnodig.Werd wel genoemd "de kerlen Gods", vanwege zijn humane aanpak.
Net als zijn vader vond graaf Floris V onverwacht de dood. In 1296 namen ontevreden edelen, onder wie Gijsbrecht van Amstel, Floris gevangen tijdens een valkenjacht in het Gooi. De edelen doodden Floris toen een groep boeren, onder wie ook een aantal West-Friezen, hem wilde bevrijden. De moord leidde in verschillende gewesten tot opstanden. De West-Friezen braken de burchten in Wijdenes en Eenigenburg af. Het kasteel te Medemblik werd belegerd, maar dat hield stand. De rebellie kwam de West-Friezen duur te staan. Een Hollands-Zeeuws leger sloeg de opstand nabij Alkmaar in 1297 neer. Dit treffen op 27 maart 1297 is de geschiedenis ingegaan als de "Slag bij Vroonen".
Bron: uit: Jaap Raat, in: ALT. W-F. 1, Twintig eeuwen Westfriezen en hun rijke verleden. (1998).
