Klik hier voor een grotere afbeelding.
Zo rond 1100 was West-Friesland al redelijk bewoond. Men begon nu serieus met het ontwateren van het land: door het graven van sloten en greppels werd de veengrond ontwaterd en steeds geschikter gemaakt voor akkerbouw.
De allereerste dijken werden niet tegen het zeewater gebouwd. Daar waar de stukken veengrond door het graven van sloten ontwaterd waren, zakte het veen in (inklinking). De niet-ontwaterde gedeelten lagen hoger en zo ontstond het gevaar dat de nieuwe stukjes bouwland onder water kwamen te staan. Daarom bouwde men (vrij lage) dijkjes om het akkerland heen. Daarnaast werd ook met de eerste zeedijken begonnen.
De grootste en belangrijkste hiervan is natuurlijk de Westfriese Omringdijk, die uiteindelijk om heel West-Friesland heen werd gebouwd. Stukje voor stukje vormde zij uiteindelijk de begrenzing van wat we ook nu nog West-Friesland noemen. Hoeveel inspanning van hoeveel mensen dit werk aan de dijk heeft gekost (en op sommige plaatsen ook nu nog kost) is bijna niet voor te stellen. Hier zie je de dijk bij St. Maarten.
Nu ligt dit dorp midden in het land, maar vroeger lag het aan zee. Het is één van de plaatsen waar de oude dijk nog het best bewaard is gebleven. Andere stukken van de dijk zijn alleen nog herkenbaar als je 't weet. De dijk, 126 km lang, is nu nergens meer een echte zeedijk, maar is een slaperdijk geworden.
