Tekst en foto's: Netty Zander
De schilderijen van Rembrandt zijn volop in het nieuws. Het echtpaar Maerten Soolmans en Oopjen Coppit worden iedere dag in het nieuws besproken.
Zelfportret Rembrandt.
Anno 1939 ging dat met de Nachtwacht heel stilletjes. Het Schuttersstuk hing rustig in het Rijksmuseum van Amsterdam.
De oorlog dreigde. Op 25 augustus 1939 werd het Rijksmuseum gesloten. De kunstschatten moesten in veiligheid worden gebracht. Ze werden verspreid over verschillende locaties in Nederland. Onder het mom van wapen- en munitievervoer werd de Nachtwacht (met nog meerdere schutterstukken) naar Radboud in Medemblik gebracht. Daar moest het voorlopig veilig zijn.
In het najaar 1939 werd begonnen met de bouw van een bunker in Castricum, bestemd voor de Nederlandse kunstschatten.
Tot 10 mei lag de Nachtwacht veilig opgeborgen in het kasteel Radboud. Duitsland viel die dag Nederland binnen: het begin van de Tweede Wereldoorlog.
Op 13 mei werd besloten dat de schilderijen naar de bunker in Castricum moesten die inmiddels klaar was.
De Nachtwacht ging onder het geluid van geschutsgedreun op transport door Westfriesland. Van de Westfriese Omringdijk van Medemblik die daar Oosterdijk heet ging het naar Winkel, dat ook aan de Omringdijk ligt. In het dorp lag het monumentale schilderij met kapitein Banningh Cocq en zijn schutters die nacht bij de smid onder een afdak en werd de volgende dag verder vervoerd naar Castricum.
Bij de bunker werd het schilderij in de buitenlucht uit zijn lijst gehaald en vervolgens met de verf naar buiten om een grote cilinder gerold. De reis door Westfriesland was ten einde.
Het beroemde schilderij heeft in de oorlog nog meerdere schuilplaatsen gehad.
Uiteindelijk vertrokken na de bevrijding in 1945 twee met kunst geladen schepen vanuit Maastricht, met de Nachtwacht aan boord. Tegelijk met de intocht van de koningin voeren de schepen het juichende Amsterdam binnen.
Op 14 juli was het officiële einde van de zwerftocht een feit. Het schilderij hing weer in het museum.
Als ik nu in de eregalerij van het Rijksmuseum ben geef ik het een knipoog, vraag zachtjes aan kapitein Banning Cocq: ‘Heeft u ook zo genoten van uw reis over de Westfriese Omringdijk zoals ik bijna dagelijks doe?’
Bron: Joost Overhoff
Zal Banning Cocq ook genoten hebben van de Westfriese Omringdijk?.
Verhaal van de maand
Iedereen kan voor deze rubriek verhalen insturen. De verhalen moeten zelf geschreven zijn en de Omringdijk als thema hebben. U kunt uw verhaal (of gedicht) sturen naar het Westfries Genootschap.
Iedere eerste maandag van de maand wordt er één nieuw verhaal geplaatst.
De overige inzendingen worden bewaard voor een andere maand.
