Diny Kreuk-Breed, Hoogkarspel
As je an moin, toen ik nag kloin was, vroegen hadde weer of ik 't liefste was, den had ik zoid: in 't buitenland. En net as are mense had je vast wel vroegen: welk land is dat den? Of: deer ken je toch alliendig niet komme? En den had ik weer nuwelijk opgeven: “Wel hoor, 't is dichtbai, hier achter daik!”
'k Zee 't vezelf ok niet goed: 't most óp 't buitenland weest hewwe. En ik bedoelde 't buitendaikse land an Tersluis in Venhuizen. In 't durp Venhuizen zouwe ze den zoid hewwe: “Oh, 't landje van Breed!”
Achterof bekeken wàs 'k 'r ok veul, meist lekker op m'n oigen, en den was 't of ik in 'n hêle are wirreld zat.
's Winters dee ik lekker trappe met m'n leersies op de bevroren en koekige bubbels bai de kaie: dat knapte zô mooi of. Ik skopte de grasdodde met oispegels d'r an omver. 't Ruisen van de doinende oisskosse vóór de kaie kwam meist boven 't geluid van de wind uit. As 't vlakke oôstewind was, stoof de sneêuw van de oisskosse of bai daik op. Alles was wit en grauw. Verlegen koud kreeg ik 't den op slot, 'n rooie neus en zere ore op de koup toe. Maar ik had 't niet misse willen, zô machtig as de netuur dén weze ken!
In 't voorjaar ging ik in 't louwtje van de houge walkant op de kaie zitte. As de zon puur skenen had, ware d'r enkelde al hêlegaar warm worren. Met 'n skrille, houge skreêuw vloge de eerste kiefte uit 't gras op. Op zee dobberde zwane, eende en koete op de kloine golfies. 't Wier, dat vastzat an de kaie, doinde zachies mee. In de verte ware enkeld wat vissersbôte met bruine zoile; soms voer d'r 'n groôt vrachtskip. De eerste boei sting bedat stil, en de belboei hoorde-n-ik den ok niet.
Met 'n stok poerde ik wat tussen drie hêle grôte kaie, die 't land van me vader en buurman Hoekzema met mekaar verbonde. Grôte, kleurige skillepe en meist ok zand ware deer met sturmweer deur de houge golve neergooid. Vader skepte later alles weg uit de grippel d'r achter, om fris water in 't kikkersloôtje te kroigen. De skillepe bedaarde bai oôs op de kluft, 't zand kwam in de zandbak teugen de muur van de stolp.
En den, as 't zeumer werd, kon ik 'r vezelf ok niet vedaan bloive: 't was toid om te zwummen! Dàt zal menig man nag wel heuge, denk ik. Want hoeveul gezinne hewwe deer toen ok niet weest! 't Hêle durp Venhuizen ging deer te zwummen, leek wel.
Zelf stopte-n-ik wat eten, drinken en 'n handdoekin 'n tas. Den ging ik niet heêl over de lange kluft en de dam 't land op, netas de meiste deje. Nei, ik ging effies gauw over 't puntje land van de buurman. As ik op daik deur 't prikkeldreid klauterde, holde-n-ik over de basaltblokke nei beneden en ik trapte de stekels wat weg in 't houge gras om bai die drie grôte kaie te kommen. Wiebelend op hullie punte greep ik nei de paal van nàg 'n prikkeldreidhek, zwaaide deer buiten omheen en den was ik 'r: zwumme maar!
M'n broers hadde 'n paadje maakt in 't water vóór 'n amparte kai. Ze hadde deer wat kloinere kaie opzai skoven: den stoôtte je je biene niet zô om in zee te gaan.
Nei 'n hete dag in de pelderstoid kwamme d'r vooral jongelui uit 't durp te zwummen. Gillend holde ze den 't water in, en mekaar eerst natspatte vezelf. D'r werde ok wedstroidjes houwen in 't water. Sommige zwomme zelfs nei de eerste boei. As 't donkerder werd of d'r kwam 'n donderbui opzetten, dèn ging iederien pas z'n oigen an de kant ankleide. Bai taide werd 't damhek vergeten ...
Vader had 'r ok wel hooiroke staan. As 't den op zundeg mooi weer was , was 't hêlegaar 'n feist! Fietse, brommers, oto's met boôtjes, alles bedaarde over de kluft en de dam op 't land. Hêle femilies beskouwde zô'n dag in de zon en an 't water as hunnie uitgaansdag. Oisboer Meilink kwam op zukke dage bellend met z'n zwere oiskar langs. Hai had grôte oftrek van z'n wafels en toeters. De hooiroke gavve mooi wat beskutting teugen de wind van zee, of wat skaduw. Maar ze ware nag 't meist in trek bai jonge steltjes: 't ware mooie plekkies om achter te skarrelen.
Pas as 't in 't najaar puur regend had,en vader de pinke uit 't land haalde om ze op stal te zetten, den was 't feist toch echt wel houwen. Niks loeiende beiste, niks geure van pas gemaaid gras of hooi, niks zwumme en zonne. Alliendig maar zompig land met grôte plasse bai 't sloôtje,dat z'n water in de houge zee niet meer kwoit kon. De skoorstien van de watermesien, die ver boven doik uitstak, blies zwarte rookwolke uit, die boven 't land an flarde waaide. Een donkergroene streep van al 't kroôs op 't water gaf an, dat de mesien an 't spuien was. Effies later, bai noordoôste wind, lag 't weer op de kaie.....
Grauw en grois was 't den: waterkoud. 't Hoefde den maar effies te vriezen of de plasse lage bedekt met 'n lagie ois. Deer dee ik den nag op baantje glaaie, maar dat was ok 't leste vertier in 'n troôsteloôs landskap.
Zô as ik al eerder zee: ik was 'r met plezier in m'n oigen wirreldje. Begroip je nou, dat as ik toen “in 't buitenland” zee, dat dat voor moin bedat 't zelfd was as nou vekansie in 't buitenland?
De Zuiderdijk in 2008 ten tijde van de versterking. (Foto Netty Zander)
Verhaal van de maand
Iedereen kan voor deze rubriek verhalen insturen. De verhalen moeten zelf geschreven zijn en de Omringdijk als thema hebben. U kunt uw verhaal (of gedicht) sturen naar het Westfries Genootschap.
Iedere eerste maandag van de maand wordt er één nieuw verhaal geplaatst.
De overige inzendingen worden bewaard voor een andere maand.
