Oktober is de maand van de geschiedenis. Voor een historische vereniging als het Westfries Genootschap is dat een mooie gelegenheid om in de publiciteit te treden. Op 20 oktober is er in Wadway een middag waarop het boek ‘Pittige Moide’ dat handelt over vrouwen in West-Friesland (1900-2000) centraal staat en op 27 oktober een middag in Schagen waar het gaat over 550 jaar Schagen als marktstad (1463-2013).

Ruiters met peulvruchten in Winkel bij de Westfriese Omringdijk.
Ruiters met peulvruchten in Winkel bij de Westfriese Omringdijk.

Boeiend was de lezing die de 21-jarige student Maarten Roos uit Veldhoven gaf op de Najaarsfamiliedag van de Stichting Westfriese Families in Obdam op zondag 22 september. Hij vertelde niet alleen over zijn eigen familie Roos en het onderzoek daarnaar, maar ook schetste hij hoe vroeger en nu tegen geschiedenis aangekeken werd, respectievelijk wordt. Voor 1800 was er het traditioneel historisch besef. Men zag de geschiedenis als leermeester van het leven, met andere woorden het verleden is het zelfde als het heden. Vandaag de dag kijkt men anders tegen geschiedenis aan. Ik citeer enkele van de dingen die Maarten genoemd heeft. Als eerste hebben we als mensen behoefte aan een eigen identiteit. We willen graag weten wie we zijn. Geschiedenis helpt ons een antwoord op die vraag te geven. Ten tweede helpt geschiedenis ons om structuur aan ons leven te geven. Historische tradities kunnen ons vertellen waar we bij (willen) horen of juist niet. Ten derde kunnen we van de geschiedenis leren. De vierde van de in totaal zes dingen die Maarten genoemd heeft is dat geschiedenis ook gewoon leuk is. Je kunt je er mee vermaken en er van genieten.

Tineke Waal geeft uitleg over een kappenkant.
Tineke Waal geeft uitleg over een kappenkant.

In mijn eigen omgeving zag ik dat de Archeologische Dienst West-Friesland in de week van 23 t/m 27 september op zoek was naar sporen van het in 1509 buiten gedijkte Almersdorp en de oude dijk. Almersdorp lag voordat de dijk verlegd werd binnen de Westfriese Omringdijk en was dus in de middeleeuwen een Westfries dorp. Op de plek waar het onderzoek plaatsvond is het kruispunt van de Almersdorperweg in Opperdoes met de Westerzeedijk (deel van de Westfriese Omringdijk). Daar moet een rotonde komen. Ik ben benieuwd wat het onderzoek oplevert.

Hans van Kampen bestudeert twee tegeltjes.
Hans van Kampen bestudeert twee tegeltjes.

Door het Hoogheemraadschap Noorderkwartier zullen overal op de 126 kilometer lange Westfriese Omringdijk bordjes geplaatst worden met de benaming Westfriese Omringdijk. Hierdoor wordt voor iedereen zichtbaar waar deze dijk, die een belangrijke rol speelt in onze geschiedenis, precies loopt.

Brongasinstallatie bij het Huis van Oud.
Brongasinstallatie bij het Huis van Oud.

Op zondag 29 september organiseerde de Commissie Kap en Dek van het Westfries Genootschap in het Huis van Oud in Wognum ‘Schatten uit de Kast’. Wie dat wilde kon gebruiksvoorwerpen zoals zilver, kant, textiel, aardewerk en porselein aan verschillende deskundigen tonen en om advies en uitleg vragen. De bezoekers hadden allerlei dingen mee. Hoeveel mensen zijn er wel niet die dingen afkomstig uit een erfenis in de kast hebben en niet precies weten hoe oud of ze zijn of waar ze ooit voor gebruikt werden?
Persoonlijke spullen zeggen ook iets over onze identiteit. Er zit vaak een geschiedenis aan.
Geschiedenis gaat niet alleen over grote wereldgebeurtenissen. Geschiedenis gaat ook over ons zelf.

Foto's en tekst: Jan Smit