Op 24 juni 1517 vertrok een vloot van tientallen schepen, onder meer die van Grote Pier, vanuit Friesland richting het gewest Holland. De Zwarte Hoop, een leger van ruim 6000 huursoldaten stak de Zuiderzee over, klaar om het belangrijke gewest van de zo gehate Karel V aan te vallen. Na landing bij Wervershoof op de volgende ochtend ving een grootschalige roof- en plundertocht aan in Westfriesland. Na de verwoesting van Medemblik, waarbij alleen de kerktoren en het kasteel bleven staan, trokken de troepen richting Opperdoes en Twisk. Deze dorpen trof hetzelfde lot. In Midwoud wist de pastoor net de aanval op zijn dorp af te kopen. Over de Zwaagdijk trokken de troepen langs Hoorn richting Alkmaar. De Zwarte Hoop was ingehuurd door Karel van Gelre. De hertog had zich opgeworpen als voorvechter van de ‘Friese vrijheid’, waarbij het Friese gewest zonder landsheer bestuurd werd. Grote Pier was in 1517 gebrand op wraak op de Hollanders, die hij verantwoordelijk hield voor de onrust en wanorde op Friese bodem. Na verwoesting van zijn boerderij en geboortedorp Kimswerd in januari 1515 had hij zich met een aantal lotgenoten verenigd. Zijn bende was voornamelijk actief in de kaapvaart op de Zuiderzee.
De families Oppenhuis (links) en Mazereeuw (rechts) bestuderen bij het beginpunt aan de Pekelharinghaven de fietsroute. (Foto Jan Smit)
Het Westfries Genootschap, het Westfries Archief en historicus Mark Raat organiseerden samen een aantal activiteiten op zaterdag 24 en zondag 25 juni. Deze activiteiten kregen veel aandacht van de schrijvende pers, niet alleen in Westfriesland, maar ook in Friesland.
Het leger van de Zwarte Hoop met hun wapentuig in de dorpskerk van Opperdoes. (Foto Jan Smit)
De eerste activiteit van het Grote-Pier weekend was een fietstocht op zaterdag, waarbij de deelnemers een deel van de route fietsten die de Zwarte Hoop in 1517 ook ging. Helaas viel door het slechte weer de deelname erg tegen. Er gingen 21 deelnemers op pad. Zij konden onderweg een bezoek brengen aan Molen de Hoop in Wervershoof met onder andere een expositie over Theo Koomen, Museum Jan Duim in Hauwert en de expositieruimte van de historische vereniging Twisca, de Karckezolder. In Opperdoes werd op die dag een voedselmarkt gehouden. De dorpskerk was open voor bezichtiging en in de kerk waren tekeningen en werkstukken te bezichtigen van kinderen van de basisschool met als thema Grote Pier.
Grote Pier en de Zwarte Hoop varend onderweg naar kasteel Radboud. (Foto Jan Smit)
's Avonds werden er in kasteel Radboud drie boeiende lezingen gegeven. De zaal was met ongeveer 65 mensen goed gevuld. Als eerste kwam Hans Mol, bijzonder hoogleraar geschiedenis van de Friese landen te Leiden en verbonden aan de Fryske Akademy aan het woord. Zijn inleiding ging over de Friese volksmilities en de politieke achtergrond van de strijd in en om het gewest Friesland in de zestiende eeuw. Na hem schetste historicus Ben Dijkhuis een beeld van kasteel Radboud in de zelfde tijd. Uit zijn inleiding bleek verder dat de omvang van het kasteel en het aanzien van het kasteel en zijn omgeving vanaf de bouw in 1288 tot nu enorm veranderd zijn.
De aanvallers gaan aan land. (Foto Jan Smit)
Historicus Mark Raat, kwam als laatste aan het woord. Hij vertelde over zijn onderzoek naar de belegering van Medemblik en Westfriesland op 25 juni 1517. Door de eeuwen heen is Grote Pier in kronieken en literatuur uitgegroeid tot de belichaming van een nogal geromantiseerde voorstelling van de historische autonomie van Friesland. Voor veel Friezen was (is?) hij een held. De Westfriezen zagen en zien hem als een barbaar.
Kasteel Radboud wordt ernstig bedreigd. (Foto Jan Smit)
Op zaterdag 24 en zondag 25 juni kon het in groten getale opgekomen publiek genieten van een middeleeuws festijn, met als hoogtepunt de belegering van Kasteel Radboud door Grote Pier en de Zwarte Hoop. Onder de toeschouwers was ook een aantal mensen uit Friesland.
Dick Ham van Stichting Projector legt de strijd vast op film. (Foto Jan Smit)
Na de ontscheping van het vijandige leger ontstond een gevecht om het kasteel. Middeleeuws wapentuig, kanonschoten, rondvliegende pijlen en rook maakten het tot een spannende gebeurtenis. Gelukkig hield de verdediging van het kasteel onder leiding van slotvoord Joost van Buren stand en werd de strijd beëindigd. Wethouder Nederpelt van Gemeente Medemblik was blij dat de strijdende partijen deze keer uiteindelijk vredig uit elkaar gingen en hij keek uit naar de verzoening tussen Friezen en Westfriezen. Hopelijk zal die nog dit jaar plaatsvinden.
Jan Smit
De spelers bedanken het publiek. (Foto Jan Smit)
Van links naar rechts: slotvoogd Joost van Buren, wethouder Harry Nederpelt, Grote Pier en een Friese strijder. (Foto Jan Smit)
