Ons werkgebied kent enkele historische verenigingen met een respectabele leeftijd.
Zo zijn er ons eigen Westfries Genootschap, dat opgericht is in 1924 en de Historische Vereniging Alkmaar die opgericht is in 1925. Maar er is een vereniging die al ouder is en dat is de Vereniging Oud Hoorn. Deze is opgericht op 6 juni 1917, viert dit jaar haar 100-jarig bestaan en heeft ongeveer 1.900 leden. Zij organiseert in 2017 een groot aantal activiteiten. Daarbij is er veel aandacht voor wat er in de voorbije honderd jaar in Hoorn is gebeurd.
Het Oost-Indisch Pakhuis. Rechts zetelt Vereniging Oud Hoorn. (Foto Jan Smit)
De aftrap van het jubileumjaar vond plaats op zondagmiddag 8 januari met een nieuwjaarsreceptie voor vrijwilligers en genodigden in het verenigingsgebouw, het Oost-Indisch Pakhuis, op de hoek van de Pakhuisstraat en Onder de Boompjes.
Samen met bestuurslid Piet Zwaan bezocht ik deze bijeenkomst. Voorzitter Jaap van der Hout gaf een toelichting op de plannen voor het komende jaar. Daarna werd door de ereleden Femke Uiterwijk en Albert de Graaf de nieuwe deur naar de expositieruimte onthuld. Deze ruimte gaat in het vervolg J.C. Kerkmeijerzaal heten. In het glas van de deur is door kunstenaar Christiaan Heijdenrijk een afbeelding van Kerkmeijer aangebracht.
De deur met de afbeelding van J.C. Kerkmeijer. (Foto Jan Smit)
In juni van dit jaar wil de vereniging ook nog een gevelsteen ter nagedachtenis aan Kerkmeijer onthullen. Op de gevelsteen komt zijn portret en de tekst: ‘Een vastberaden blik op schoonheid’. Ter gelegenheid van het jubileum brachten de aanwezigen een toost uit op de honderdjarige vereniging met de speciaal voor de Vereniging Oud Hoorn door Schermer in Hoorn gestookte jubileumborrel met de naam het Monumentje.
Gevelsteen Oost-Indisch Pakhuis. (Foto Jan Smit)
Het is niet voor niets dat de vereniging Kerkmeijer eert. Hij werd geboren in 1875 in Middelburg en werd in 1897 tekenleraar aan de Hogere Burger School (H.B.S.) in Hoorn. Hij was degene die in december 1916 in de Hoornse Courant de geest van de tijd hekelde ‘die er niet tegen opzag het natuurschoon te doen verdwijnen en het mooie en oude onder moker en breekijzer te vernietigen’. Hij hield een pleidooi voor het oprichten van een vereniging tot behoud van oude gebouwen. Zijn inzet leidde ertoe dat op 6 juni 1917 de Vereniging Oud Hoorn werd opgericht. Tot zijn overlijden op 9 maart 1956, dus bijna veertig jaar lang, was hij daarvan voorzitter.
Een van de fraaie monumenten in Hoorn. De gekroonde Jaagschuit aan het Breed. (Foto Jan Smit)
De verdiensten van Kerkmeijer voor het landschap, de kunst en de cultuur in Hoorn en Westfriesland zijn groot geweest. Hij was behalve docent aan de H.B.S ook docent aan de stadstekenschool en de burgeravondschool. Verder zette hij zich in de loop der jaren in voor Tekengenootschap Debutade, de V.V.V., de Vereniging het Carillon, de Concertvereniging Johan Messchaert en de Ambachtsschool. Ook was hij conservator van het Westfries Museum. In zijn vrije tijd was hij amateurschilder- en tekenaar.
Hij werd in 1937 benoemd tot ereburger van de stad Hoorn. Later werd hij opgenomen in de Orde van Oranje Nassau. In het Westfries Museum hangt een bronzen plaquette met zijn beeltenis en in de voorgevel van zijn vroegere woning aan de Noorderstaat zit een gedenksteen.
Maar ook voor het Westfries Genootschap is hij van grote betekenis geweest. Hij was in 1924 een van de oprichters en van 1924 tot 1954 bestuurslid. Hij was de eerste voorzitter van de commissie die in 1926 nog genoemd werd: Commissie tot Bevordering van het Landelijk Schoon in West-Friesland. Bij zijn afscheid als bestuurslid van de vereniging werd hij benoemd tot erelid.
Jan Smit
