Op 30 november werd de vernieuwde Westfrisiaweg feestelijk geopend. Officieel heet de weg tussen Heerhugowaard en Hoorn bij de A7 nu de N194 en het stuk tussen Hoorn en Enkhuizen blijft de aanduiding N307 houden. Na vier jaar van oponthoud door wegwerkzaamheden is er nu ruim baan voor de grote stroom auto's die dagelijks van deze weg gebruik maakt.
De N307 in 2014 ten westen van Zwaagdijk-Oost, ter hoogte van de huidige doorsteek naar Hoogkarspel. (Foto Dick Ham van Stichting Projector)
Het Lutjebroeker Cabaret bezong ooit de Drechterlandse weg, die in het verlengde ligt van de vroegere Westfrisiaweg, als volgt: ‘Weg van Verdeeldheid. Een asfaltlint door Westfriese grond. Een weg met problemen, verkeer dat raast, de mens heeft haast. Weg zonder rust. Elk protest werd weggepest. De vaarpolder is nu weg. De tijd gaat zo snel voorbij.’
Nabij de N307 in 2014 ten westen van Zwaagdijk-Oost ter hoogte van de huidige doorsteek naar Hoogkarspel. (Foto Dick Ham van Stichting Projector)
Ook de vernieuwing van de Westfrisiaweg heeft voor- en tegenstanders verdeeld. Voorstanders wezen er op dat de aanpak noodzakelijk zou zijn voor een goede bereikbaarheid van Westfriesland, voor een goede doorstroming van het verkeer en voor de regionale economie. Tegenstanders vroegen aandacht voor de aantasting van het landschap. Protesten van bijvoorbeeld tegenstanders van de doorsteek bij Hoogkarspel, die actie voerden met de leus ‘Niet door het Lint’, waren tevergeefs.
Deze foto is in 2014 genomen op de plek waar anno 2018 de N307 richting de Streekweg bij Hoogkarspel ligt. (Foto Dick Ham van Stichting Projector)
Langs de vernieuwde Westfrisiaweg en de oude Drechterlandse weg rukt de bebouwing op.
Weilanden, fruittuinen en akkers met kool en tulpen maken plaats voor woonwijken en industrieterreinen. Grote kunstwerken als viaducten zijn al van ver te zien.
Al met al geeft het een dubbel gevoel. Het is goed dat er ruimte is voor wonen, werken, vervoer en recreatie, maar we raken ook veel moois kwijt.
Deze foto is in 2014 genomen in de buurt van Binnenwijzend in de fruittuin van voorheen Fruitkwekerij 't Keetje. Anno 2018 ligt hier een nieuw stuk van de N307. (Foto Dick Ham van Stichting Projector)
Ik realiseer me dat het Westfriese landschap (net als het Nederlandse) een cultuurlandschap is, dus onder invloed van mensenhanden ontstaan. Na ongeveer 700 na Christus werd het veen in Westfriesland stap voor stap ontgonnen, waardoor bewoning en de uitoefening van landbouw mogelijk werden. Veranderingen zijn van alle tijden, maar ik heb het gevoel dat het de laatste tijd wel erg hard gaat.
Gezicht op de plek waar anno 2018 de N307 de Slimweg in Bovenkarspel kruist. De foto is genomen in 2014. (Foto Dick Ham van Stichting Projector)
Voor het jaarboek van Stichting Historisch Opperdoes dook ik in de geschiedenis van Ruilverkaveling de Vier Noorder Koggen. Voorafgaand aan de op 15 december 1972 gehouden stemming over de vraag of deze ruilverkaveling door moest gaan lieten tegenstanders zich horen. Een actiegroep met onder andere de bekende schrijver en toneelregisseur Jan Koster uit Hauwert, liet van zich horen. De leden daarvan waren niet overtuigd van alle door de initiatiefnemers en voorstanders geschetste voordelen van de ruilverkaveling. Er was volgens hen te weinig aandacht voor de nadelen en risico's. Zij vreesden vooral de aantasting en nivellering van het typisch Westfriese landschap. Kronkelende voormalige riviertjes moesten plaatsmaken voor rechte sloten. Rust en stilte zouden verdwijnen als gevolg van de aanleg van vele nieuwe wegen. Bewoners van de ‘Zakken’, de doodlopende wegen van Oostwoud en Hauwert protesteerden met klem tegen het doortrekken van deze wegen. Alle protesten waren tevergeefs, de ruilverkaveling ging door.
Gezicht vanaf De Hout op de plek waar anno 2018 de N307 de Slimweg in Bovenkarspel kruist. De foto is genomen in 2014. (Foto Dick Ham van Stichting Projector)
Betekent dit alles dat het geen zin meer heeft om plannen die met de inrichting van het landschap en het aanzien van Westfriesland te maken hebben kritisch te volgen?
In tegendeel. Soms lukt het wel door op de juiste manier gebruik te maken van overleg- en inspraakmogelijkheden overheidsplannen of bouwplannen van particulieren en bedrijven bij te sturen. Organisaties zoals de Stichting voor Landelijk Schoon Westfriesland waarmee het Westfries Genootschap nauw samenwerkt, vervullen in dit opzicht een belangrijke rol.
Maar ook leden van onze vereniging en anderen die Westfriesland in hun hart hebben gesloten, kunnen hun steentje bijdragen aan het behoud van al het moois dat er, ondanks de eerder genoemde veranderingen, nog steeds is. Waakzaamheid en betrokkenheid blijven nodig, ook in het jaar dat voor ons ligt.
Jan Smit
