Op zaterdag 30 juni gingen de deuren van Cultureel Centrum Pancratius in Oosterblokker open voor de genodigden voor de presentatie van het nieuwe jaarboek, de 85e editie van West-Friesland Oud & Nieuw. Het was een stralende dag en dat zorgde ervoor dat velen op de fiets kwamen.

Cultureel Centrum Pancratius.
Cultureel Centrum Pancratius. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Cultureel Centrum Pancratius is in de vijftiende eeuw gesticht is als kerk voor de plaatselijke Rooms-Katholieke parochie en na de reformatie in gebruik genomen is als Hervormde kerk. Vermoedelijk heeft er eerder ook al een kerk op deze plek gestaan.

Ontvangst met koffie, thee en krentenmik.
Ontvangst met koffie, thee en krentenmik. Op de voorgrond van links naar rechts: Cees Morit, Lies Smit en Fred Smit. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

De keuze voor deze locatie was niet willekeurig. In het nieuwe jaarboek staat een artikel over Johannes Bondt, een van de vroegere predikanten van de Hervormde Gemeente.

Presentatie over koôlboete.
Presentatie over koôlboete. Van links naar rechts: Cor Blom, Ina Broekhuizen, Volkert Nobel en Maatje Nobel. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

In 1990 kreeg de stichting die Cultureel Centrum Pancratius beheert, de Westfrieslandprijs als waardering voor haar inspanningen om de kerk, die een deplorabele toestand verkeerde, te restaureren. Deze stichting is lid van de met het Westfries Genootschap verbonden Vereniging van Westfriese Monumentale Kerken. Veel van de aangesloten kerken hebben na de buitengebruikstelling als kerk een nieuwe functie gekregen, bijvoorbeeld als cultureel centrum. Ik vind dat een goede zaak. In het silhouet van onze steden en dorpen zijn de kerktorens heel belangrijk. Ze zijn onze herkenningstekens als we onderweg zijn. Onze moderne Tomtoms geven ons geen thuisgevoel. Onze kerktorens wel. Als wij ons monumentale gebouwde erfgoed in stand willen houden dan is dat alleen maar mogelijk als de gebouwen gebruikt blijven worden, ook als de oorspronkelijke bestemming verloren gaat.

Cor Blom (links) en Jan Smit na de overhandiging van het eerste jaarboek.
Cor Blom (links) en Jan Smit na de overhandiging van het eerste jaarboek. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Aan het slot van mijn welkomstwoord mocht ik met gepaste trots de nieuwste uitgave van ons ledenblad presenteren. Het Vierkant is nu in het vierkant.
Het eerste nummer verscheen in april 2001. In de loop der jaren is het uiterlijk veranderd en afgezien van een eenmalige afwijking in april 2007 bleef het formaat gelijk.
Was de eerste uitgave, afgezien van de omslag, nog helemaal in zwart wit, die van april 2018 was geheel in kleur. Om meer ruimte te creëren voor tekst en foto's is er eerst overleg geweest met onze drukker Sprint Print. Vervolgens is onze vormgever Cees Bakker aan de slag gegaan.

Het Vierkant door de jaren heen.
Het Vierkant door de jaren heen. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Na de opening vertelde Jon van Diepen aan de hand van beamerbeelden over de geschiedenis van het cultureel centrum en de ingrijpende restauratie die het vroegere kerkgebouw heeft ondergaan.
De Bouwhistorische Commissie van het Westfries Genootschap heeft een aantal koôlboete in Westfriesland geïnventariseerd. Ina Broekhuizen, de voorzitter van deze commissie, schreef voor het jaarboek een artikel over deze gebouwen. Op de ochtend van de presentatie gaf zij daar een voorproefje van en vertelde over de koôlboete aan de hand van foto's en zij interviewde Cor Blom uit Eenigenburg. Hij is koolteler geweest en hij is de eigenaar van een van de beschreven koôlboete.

Jan Smit, Ed Dekker en Karel Numan (van links naar rechts) bekijken het nieuwe Vierkant.
Jan Smit, Ed Dekker en Karel Numan (van links naar rechts) bekijken het nieuwe Vierkant. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Nadat ik een door mij geschreven Westfries verhaal met de titel ‘De leste sneed’ over een stoppende koolteler had voorgelezen, mocht ik het eerste jaarboek overhandigen aan Cor Blom.
Ed Dekker lichtte een tipje van de sluier op over de inhoud van het nieuwe jaarboek. Tevens riep hij de aanwezigen op tot het schrijven van artikelen voor volgende edities van het jaarboek.

Jan Smit bedankt de redactiecommissie.
Jan Smit bedankt de redactiecommissie. Verder op de foto van links naar rechts: Peter Smit, Martin Menger, Ed Dekker, Peter Ruitenberg en Tom Wester. (Foto Frans Leek van Stichting Projector)

Als blijk van waardering voor hun inspanningen mocht ik de redactieleden en de uitgever een exemplaar van het nieuwe jaarboek en een doosje Westfriese bonbons overhandigen.
Na de sluiting van de bijeenkomst was er nog gelegenheid om het fraaie gebouw te bekijken.

Jan Smit