Het verenigingsleven staat onder druk. Regelmatig lezen we in de krant dat verenigingen die al lang hebben bestaan, opgeheven worden vanwege een gebrek aan bestuurders, vrijwilligers of leden. De manier waarop we onze vrije tijd invullen is anno 2018 heel anders dan 100 of 50 jaar geleden. Onze horizon is niet meer beperkt tot eigen dorp, stad of streek.
T.A.V.E.N.U. op de Gouw in Opperdoes tijdens Koninginnedag 1938. (Foto uit de collectie van Stichting Historisch Opperdoes)
Onregelmatige werktijden en het werken buiten de eigen woonplaats met de daarbij behorende (lange) reistijden, maken dat het steeds moeilijker wordt om op vaste tijden in de week in verenigingsverband bij elkaar te komen. Daarnaast zijn er vandaag de dag talloze andere vormen van vermaak en zaken die onze aandacht opslokken. Vrijetijdsbesteding wordt minder een groepsgebeuren en de mens van nu heeft minder behoefte om zich voor langere tijd ergens aan te binden. Door de opkomst van de televisie en internet kunnen we ons thuis ook heel goed vermaken achter de beeldbuis en de computer. Ook de komst van de smartphone heeft grote invloed. Hoeveel tijd gaat er niet op aan het onderhouden van contacten met vrienden en kennissen via berichtendiensten als Facebook, WhatsApp, Instagram en dergelijke?
Bondsconcours in Schoorl 1948. (Foto uit de collectie van Stichting Historisch Opperdoes)
Toch zijn er nog steeds de nodige verenigingen die wel stand houden, ook al is het soms met kunst- en vliegwerk. Veel plaatsen beschikken nog over een muziekvereniging, zoals een fanfare of een harmonie. Ook in ons eigen Westfriesland zijn er nog heel wat te vinden.
Een van de voorbeelden is de muziekvereniging T.A.V.E.N.U. uit Opperdoes. De afkorting staat voor Tot Aangenaam Vermaak en Nuttige Uitspanning. De naam doet vermoeden dat dit fanfarekorps al lang bestaat. Dat klopt. Op 28 januari 2017 bestond het fanfarekorps precies een eeuw. Het was aanleiding om een jaar lang feest te vieren. Stichting Historisch Opperdoes besteedde een artikel in haar jaarboek aan het jubileum en organiseerde een overzichtstentoonstelling in haar onderkomen 't Oûwe Jeugdgeboûw.
Feestelijke opening tentoonstelling 100 jaar T.A.V.E.N.U. in 't Oûwe Jeugdgeboûw. (Foto Willem Zwier)
De geschiedenis van zo'n jubilaris is voor een groot deel terug te vinden in de notulen. Wie de tijd heeft om alle notulen door te nemen en zich niet laat afschrikken door sommige bijna onleesbare handschriften, leert niet alleen veel over de geschiedenis van de vereniging, maar ook het nodige over het dorpsleven in de afgelopen 100 jaar. Belangrijke wereldgebeurtenissen hadden eveneens hun invloed op het verenigingsleven. Zo is in de notulen te lezen dat in de mobilisatie voorafgaande aan de Tweede Wereldoorlog jonge mannelijke leden opgeroepen werden voor de militaire dienst en waren er in 1947 leden die opgeroepen werden om als militair naar Nederlands Indië te gaan. In het jaarverslag 1944/45 is te lezen: ‘Oorlogsomstandigheden zorgden ervoor dat vanaf september 1944 er van de aanwezigheid van T.A.V.E.N.U. niets viel te merken. Eindelijk beleefde ook het westen van Nederland de dag waarnaar allen zo vurig hadden uitgekeken. Bevrijd was Nederland, vrij was Opperdoes, ontwaakt was T.A.V.E.N.U., dat dinsdag 8 mei reeds van zijn medewerking in ons plaatselijk leven deed horen. Helaas was T.A.V.E.N.U. niet in staat om op volle sterkte verder te bouwen aan zijn toekomst. Enige leden moesten om politieke redenen uit de vereniging verdwijnen’.
Rianne Boot (links) en Inge Boersma blazen de reveille op de toren tijdens Koninginnedag in Opperdoes. (Foto uit de collectie van Stichting Historisch Opperdoes)
Gelukkig hield de vereniging stand. In al die 100 jaren verzorgde zij niet alleen concerten, maar gaf zij ook serenades bij uiteenlopende gebeurtenissen, zoals huwelijksjubilea en de kennismaking met een nieuwe burgemeester. Bussen met kinderen die thuiskwamen na een schoolreis werden feestelijk ingehaald en er werd meegedaan met concoursen. Ook werd er gespeeld op de begraafplaats bij het begraven van overleden leden. Optochten door het dorp tijdens de oranje- en bevrijdingsfeesten en de jaarlijkse intocht van Sinterklaas waren en zijn ondenkbaar zonder de medewerking van het korps.
T.A.V.E.N.U. tijdens de optocht door Opperdoes op Koninginnedag 2009. (Foto uit de collectie van Stichting Historisch Opperdoes)
Laten we hopen dat de muziekverenigingen die er nog zijn, nog lang mogen blijven bestaan.
Bij vreugde en verdriet is muziek onmisbaar. Vermaak voor de luisteraars en uitspanning (ontspanning) voor de spelers. Muziek geeft kleur aan het leven, niet alleen in Opperdoes.
Jan Smit
