De amateurhistoricus van Wervershoof
Piet Koomen werd geboren 8 mei 1933 te Wervershoof als zoon van Meindert Koomen (1901-1966) en Anne de Vries (1901-1990). Hij was een bescheiden man die veel voor Wervershoof heeft betekend. Zo legde hij een grote bronnenverzameling aan – het fundament voor de geschiedschrijving van Wervershoof – en werd grondlegger van de Werkgroep Oud Wervershoof.
Jeugdjaren
Kort na de bevrijding in 1945 werd Piet 12 jaar, door de barre omstandigheden had hij nauwelijks lessen op school gevolgd. Dat gaf een probleem toen de jongen in het najaar naar de Lagere Tuinbouwschool wilde gaan. Hij moest een rapport tonen waaruit bleek dat hij de zevende klas goed doorlopen had. Het zorgde voor een hele consternatie. Uiteindelijk is het door bemiddeling van ‘mijnheer pastoor’ toch gelukt. Piet haalde in 1951 zijn eerste diploma en ging aan het werk in het gezinsbedrijf, onder leiding van zijn vader.
Gezin Koomen in 1958: vlnr.: Moeder Anna, Truus, Gert, Jaap, Bets, Vader Meindert, Piet en Jan.
Tuinder
Vader Meindert had in 1949/1950 een boerderij met negen hectare grond gekocht en dat betekende voor het hele gezin hard werken. Alleen de freesmachine en het schoffelmachientje waren niet meer toereikend, er kwamen grotere machines. Ook de boerderij zelf gaf veel onderhoudswerk, er waren regelmatig aanpassingen nodig. In 1952 moest Piet in militaire dienst en leerde toen via een schriftelijke cursus Engels (op dat moment heel actueel in verband met emigratiemogelijkheden naar Canada of Australië).
Piet had een onderofficiersopleiding mogen doen, maar dat sloeg hij af want dat betekende nog drie maanden langer in dienst en hij hield niet van dat militaire gedoe. In 1958 kocht vader Meindert aan de ‘Schaper Bossies’ een kleine boerderij in Oost-Zwaagdijk met negen hectare grond, die uit vijf percelen bestond. De grond daar lag gelijk achter het huis en was goed en ook beter te bewerken. Piet had inmiddels stevige verkering met Marth Mol, ze trouwden en gingen op de Boekert wonen.
Fruitteler
In 1962/1963 kwam er een grote verandering. Er werden toen voorlichtingsavonden gegeven om van groente- en bollenteelt over te stappen naar fruitteelt. Het voordeel was dat men niet meer in de grond hoefde te werken. Fruitteelt was toen nog door het vele handwerk wel erg arbeidsintensief. Alle mannen in het gezin volgden een fruittelerscursus en stapten over. In het begin deden ze nog wat bollen- en groenteteelt erbij omdat de fruitbomen de eerste jaren nog weinig fruit gaven.
Niet voorzien was de sterke concurrentie vanuit Frankrijk. Door het meer gunstige klimaat en de grote overheidssubsidies ontstonden daar grote fruitbedrijven. De eerste oogst op Zwaagdijk bracht nauwelijks de kostprijs op. Vader gaf eind 1965 aan dat hij met pensioen wilde gaan en zou terug treden uit de firma. Er kwam een herbeschikking in de samenwerking. Het leek zo mooi maar vader Meindert is op 7 mei 1966 verongelukt op de Zwaagdijk, pal voor de boerderij. Broer Gert werd toen eigen baas, Piet en Jan besloten samen door te gaan en namen het over.
Succes bleef uit. Broer Jan viel uit door rugklachten. Piet besloot toen een omscholing in de lelieteelt te volgen. Helaas is dat niets geworden. Na lang zoeken naar passend werk kwam hij in de zaadteelt bij Sluis en Groot terecht en werkte daar ruim achttien jaar met plezier op de proefvelden.
Gedreven geschiedvorser
Met 60 jaar ging Piet in de VUT en zocht een nieuwe uitdaging. Hij hield van schrijven en van geschiedenis. Ook fotografeerde hij al een paar jaar als hobby. Door het maken van foto's kwam hij op een gegeven moment op een tentoonstelling van Stichting Oud Onderdijk terecht. Geboeid door de vele oude prenten en verhalen ontstond bij Piet het plan om voor Wervershoof een historische werkgroep op te richten.
Binnen korte tijd waren er nog vijf geïnteresseerde mensen. Zij lieten zich allen informeren door de provinciale Stichting Museaal en Historisch Perspectief over allerlei zaken en namen deel aan een cursus geschiedschrijving. Zo ontstond op 2 februari 1992 de werkgroep Oud Wervershoof met Piet als voorzitter. In 2001 werd de werkgroep gewijzigd in Stichting Oud Wervershoof.
Om zoveel mogelijk informatie te verzamelen ging Piet vaak op de fiets bij mensen thuis langs. Hij mocht hun oude foto's zien en dan vertelden ze de daarbij behorende geschiedenis. Met zijn eigen fototoestel maakte hij kopieën van het origineel. Thuis ontwikkelde Piet de foto's en schreef de verhalen op die hij gehoord had. Later schafte hij een laptop aan. Hij verzamelde verder krantenknipsels, notulen, boeken en zo groeide de schat aan informatie over het wel en wee van Wervershoof in het verleden uit tot een imposante collectie. Dit liet Piet ook zien op verschillende exposities zoals in 1997 ‘De Wervershoofse middenstand’ en in 2004 ‘125 jaar katholiek onderwijs in Wervershoof’.
Piet Koomen in zijn werkkamer.
Vraagbaak
Piet werd voor andere geschiedvorsers en genealogen een veel geraadpleegde vraagbaak. Hij kende ook de weg in het Westfries Archief waar hij o.a. het persoonlijke archief van de Wervershoofse monseigneur Johannes Theodorus Maria Kraakman (1905-1978) veilig stelde.
In 1997 nam Piet het initiatief om elk jaar een jaarboek ‘De Skriemer’ uit te brengen. Een kundige redactie heeft sindsdien een rijke verzameling verhalen over de geschiedenis van Wervershoof opgebouwd.
Piet keek ook vooruit: hoe kon het cultureel erfgoed in Wervershoof voor de toekomst worden veilig gesteld? Hij was een van de vele vrijwilligers die de molen De Hoop een nieuwe toekomst, een gewaardeerde culturele bestemming, gaf. Hij maakte zich zorgen over de oprukkende bebouwing, vooral richting de eeuwenoude veenstroom De Kromme Leek.
Om weerwerk te kunnen bieden maakte hij minutieus een beeldrapportage van dit levende monument en het omliggende landschap.
Steentje bijdragen voor de gemeenschap
Voor zijn werk als dorpshistoricus, zijn vrijwilligerswerk bij De Hoop, maar ook voor zijn politieke rol (ruim 25 jaar secretaris en penningmeester van de lokale CDA- afdeling) werd Piet in 2010 beloond met de benoeming tot lid in de Orde van Oranje-Nassau. Hij was zeer vereerd maar was ook van mening dat het eenieders plicht is om zijn steentje bij te dragen voor de gemeenschap.
Piet Koomen was een echte Wervershover en een gemeenschapsmens. Hij is 15 maart 2016 overleden en in Hoorn gecremeerd.
Bronnen:
Piet Koomen, gemeenschapsmens, Petra Koomen, De Skriemer, jrg 19, 2015.
Twee huizen aan de ‘Schaper Bossies’ en hun bewonersgeschiedenis, Petra Koomen, Jaarboek Hist. Ver. Den Swaegh Dyck. Jrg. 18, 2018.
Een halve eeuw terug met 2100 glasnegatieven, Ed Dekker/ NHD (rubriek Westflinge) 28 februari 2007.
Stichting Oud Wervershoof 25 jaar.
Stichting Oud Wervershoof, overzicht verschenen Skriemers.
Gegevens aangeleverd en bewerkt door: Marga Besseling-Wester te Hem (2019).
