Politicus van gewicht, voor de KVP en voor Westfriesland
De landelijk, regionaal en plaatselijk (Hoorn) bekend geworden politieke krachtfiguur Dick Laan was afkomstig uit Venhuizen, waar hij op 1 april 1922 werd geboren in het gezin van landbouwerszoon Cornelis Laan en landbouwersdochter Willibrorda Schaper. Zijn ouders hadden een kruidenierszaak waarin de moeder de klanten bediende en de vader, die tevens vrachtrijder was, voor de voorraad zorgde. Dick kon goed leren – evenals zijn broers van wier er twee priester zijn geworden – en volgde met goed gevolg Ulo- en HBS-onderwijs. In 1945 deed hij staatsexamen HBS-A. Daarna studeerde hij Politieke Wetenschappen op de Gemeentelijke Universiteit in Amsterdam, waar hij het kandidaatsexamen glansrijk doorstond. Daaraan voorafgaand was hij actief in het verzet in zijn geboorteplaats, waar hij vanaf september 1946 lid was van de gemeenteraad en tevens wethouder van de gemeente Venhuizen tot maart 1959. In 1950 trouwde hij met Emma Laan (geen directe familie) en ze kregen zes zonen en twee dochters. Hij verdiende intussen de kost als boekhouder.
KVP-er in hart en nieren
Dick kwam uit een door en door katholiek gezin en het lidmaatschap van de KVP was er vanzelfsprekend. Hij werd secretaris van de plaatselijke afdeling in 1946 en bestuurslid van de KVP-kamerkring Den Helder in 1950. Vanaf de jaren vijftig vervulde hij allerlei functies in KVP-verband, zowel plaatselijk als regionaal, zowel voor jongeren als in het partijbestuur. Dit laatste duurde zelfs tot 1975. Op 20 maart 1959 volgde de grote stap: lid van de KVP-fractie van de Tweede Kamer. In verband daarmee verhuisde hij – omdat hij graag mensen thuis ontving – naar een grotere woning (Hemmerbuurt 114) maar hij bleef woonachtig in Westfriesland en werd in Den Haag woordvoerder voor Maatschappelijk Werk, Hoger Onderwijs (studentenvoorzieningen en studiefinanciering) en Volksgezondheid. Hij hoorde bij de linkerflank van de fractie en stelde zich soms onafhankelijk op. Bijv. in 1964 bij het amendement Scheps over de toevoeging van de Bijlmermeer aan Amsterdam, waar hij vóór was. En hij stemde in ‘De Nacht van Schmelzer’ (oktober 1966) met Van Doorn, Verdijk en mevr. Kessel tegen de ondanks dat aangenomen motie-Schmelzer waardoor het kabinet Cals-Vondeling viel. Van 1967 tot 1975 was hij vice-voorzitter van de landelijke KVP. In februari 1967 keerde hij niet terug in de Tweede Kamer, want vanaf 1966 tot 1978 was hij gedeputeerde van de Provinciale Staten van Noord-Holland (waar hij al vanaf 1954 voorzitter van de KVP-fractie was) om zich geheel te kunnen wijden aan het Opbouwwerk in zijn provincie. Zijn portefeuille behelsde de sociaal-hygiënische aangelegenheden (zoals de huisvuilophaaldienst), de landbouw, de financiën en het maatschappelijk werk. In 1970 was hij lijsttrekker voor de KVP bij de verkiezingen voor die Provinciale Staten. Tweemaal is hij korte tijd waarnemend voorzitter van de KVP-partij geweest: in 1971 en in 1975 toen hij tijdelijk De Zeeuw opvolgde.
Regionaal leidinggevend
Dick Laans grootste verdienste ligt in wat hij heeft gedaan en bereikt voor zijn eigen regio. Vanaf 1973 woonde hij op het adres J.D. Pollstraat 4 in Hoorn en van daar uit zette hij zich met al zijn energie in voor de opbouw van Noordhollands Noorderkwartier. Al vanaf 1955 tot aan het einde van de jaren zestig was hij directeur van de Stichting Opbouw van het Katholiek Noord- Hollands Noorderkwartier (STONN) te Hoorn. In die jaren was hij er ook de secretaris van. Daarnaast had hij nogal wat nevenfuncties zoals: lid van de Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa en de West-Europese Universiteit, lid van het bestuur van de Stichting Nationale Landstormcommissie, adviseur en lid van de Raad van Commissarissen van Drukkerij Noord-Holland, lid van verschillende commissies voor de Ruilverkavelingen in Noord-Holland en voorzitter van de Stichting Koepelkerk in Hoorn.
Tot in zijn laatste jaren – hij stierf op 68-jarige leeftijd op 12 september 1990 – bleef hij zich inzetten op een breed terrein: Maatschappelijk werk, opbouwwerk, vormingswerk, ontwikkelingswerk, onderwijs, jeugd- en jongerenwerk en nog veel meer. Bij zijn uitvaart in de Hoornse koepelkerk puilde het gebouw op die mooie herfstzaterdag in 1990 uit vanwege de velen die hem voor zijn inzet dankbaar waren. Zijn echtgenote, die jarenlang centraal stond in het gezinsleven, bereikte wel een hoge leeftijd: zij stierf, meer dan negentig jaar oud, in april 2014.
Vanwege zijn bemoeienis met de ruilverkaveling Het Grootslag is in Andijk een weg naar Dick Laan vernoemd: Gedeputeerde Laanweg.
Bronnen:
Parlement en Politiek s.v. Th. (Dick) Laan.
Gesprekken met nabestaanden.
Gegevens aangeleverd en bewerkt door: Gerard Weel te Hoorn (2014).
