Pool, Daan (1895-1983)
bron: Zijper Museum

Cabaretier en cineast

Geboren te Schagerbrug op 15 juli 1895. Overleden te Oudesluis op 5 augustus 1983. Zoon van Jacob Pool, kleermaker en Antje Koning.

Daan Pool bracht zijn jeugd voornamelijk door in Oudesluis, na enkele jaren in Schagen te hebben gewoond. Van zijn vader leerde hij het vak van kleermaker, tot hij werd opgeroepen voor militaire dienst. Hij was toen als dienstplichtig militair in Wereldoorlog I, tussen 1914-1918, in Vlissingen gelegerd. Het was in die tijd dat hij in aanraking kwam met Jan de Vos, van wie hij de kneepjes van het artiestenvak leerde. Na zijn terugkeer in de burgermaatschappij koos Daan dan ook voor een loopbaan in de kleinkunst.

Zo'n 30 jaar, van 1918 tot 1948, trad hij met succes op in geheel Noord-Holland, maar ook daarbuiten. Waar Daan met zijn liedjes en voordrachten en conferences ook kwam, altijd wist hij het publiek te boeien en te vermaken. Kranten schreven lovende recensies. Vijftien jaar lang verzorgde hij in zijn eentje een avondvullend programma. Daarna, in 1932, werkte hij samen met de Amsterdammer Tommy Bouwman. Ook dat optreden oogstte veel lof. In 1937 richtte Daan Pool het Eerste Noordhollandse Plattelandse Cabaret “Nummer Een” op. Op 28 maart 1948 gaf het gezelschap zijn laatste voorstelling in Oudesluis, gevolgd door een gala-avond in hotel/restaurant Igesz in Schagen.

Daan Pool stopte zijn carrière als cabaretier in 1948 op 53 jarige leeftijd. Andere hobby's kregen nu de kans. Behalve schilderen en tekenen ontwikkelde hij zich tot een talentvol filmer. Toen rijpte het plan om na het filmen van losse dorpstaferelen het West-Friese boerenleven in al zijn schakeringen op film vast te leggen. Om daar structuur aan te geven ging hij het boerenleven filmen gedurende de vier jaargetijden. Daan Pool begon op Nieuwjaarsmorgen en hij eindigde zijn film op Oudejaarsavond, met een “veel heil en zegen”.

Zo ontstond er een film van een landelijke levensgemeenschap die het gehele boerenleven in al zijn karakteristieken heeft vastgelegd. Opnamen van ploegen, eggen, zaaien, wieden, maaien, melken, hooien, afgewisseld met mooie natuuropnamen, opnamen van kermisvierders en kinderen die “te Sinte Maarten” gingen. We zien kinderen hoepelen, tollen, hinkelen, we zien volwassenen aan het kolven. De grote verdienste van Daan Pool is dat hij het plattelandsleven anno 1949 voor het nageslacht heeft vastgelegd. Toen werd al duidelijk dat deze film van historische betekenis zou worden.

Het Westfries Genootschap erkende de verdienste van Daan Pool, zowel zijn optreden als cabaretier als cineast van het plattelandsleven, door hem op de Westfriezendag in 1973 te benoemen tot Lid van Verdienste.
Maarten Leegwater trad in het seizoen 2001/2002 op met zijn musical “Daan”, over het veel bewogen leven van Daan Pool. En met succes.

De film “Het leven en werken van de Westfriese Boer”, nu in het bezit van Stichting Projector van het Westfries Genootschap, was na 60 jaar aan renovatie toe. Door een donatie van de Rabobank Midden West-Friesland in 2010, kon de film worden gereviseerd. Op 6 maart 2011 werd in dorpshuis “de Nieuwe Haven” te Abbekerk de gerestaureerde film voor het eerst weer aan een talrijk publiek vertoond. Het was genieten van cultureel erfgoed, anno 1949. Met dank aan Stichting Projector, de Rabobank en aan ... Daan Pool.

Bron: zie Literatuur

Literatuur:
Daan Pool en zijn film “Het Westfriese Boerenleven” in “De Speelwagen” 4e jaargang, 1949, no. 4. Redactieartikel.
Maarten Leegwater, Daan Pool (1895-1983) op de website van het Zijpermuseum. Daar, in het Zijpermuseum worden tevens de albums met recensies over het optreden van Daan Pool bewaard.

Gegevens aangeleverd en bewerkt door: Jaap Raat te Heiloo (2011).