bron: WFON nr 14 - 1939
Een ras schoolmeester met verdiensten voor Land- en Tuinbouw
Geboren te Beemster op 14 maart 1864. Overleden te Hauwert op 21 maart 1939. Zoon van Krelis Ruyterman en Antje Kramer.
Klaas Ruyterman volgt de 'Rijks-Normaallessen' te Edam en behaalt in 1882 de onderwijzersakte. In datzelfde jaar wordt hij benoemd tot onderwijzer te Westerblokker, waar hij drie jaar werkzaam is geweest. Daarna, in 1885, gaat hij les geven aan de 'Fransche school' te Hoorn. Na het behalen van de hoofdakte vertrekt hij naar Amsterdam om in 1889 terug te keren naar West-Friesland. Hij is dan 24 jaar. Uit 63 sollicitanten wordt hij benoemd tot hoofd van de openbare lagere school te Hauwert. Hij zal daar zijn hele verdere leven blijven wonen.
Trouwt in 1890 te Nibbixwoud met Anna Wardenaar. Het echtpaar Ruyterman-Wardenaar krijgt drie dochters waarvan een dochter op 8-jarige leeftijd overlijdt. De twee andere dochters, Anna Dieuwerina en Cornelia blijven ongehuwd.
Meester Ruyterman maakt zich in Hauwert bijzonder verdienstelijk. Als schoolmeester is hij een voortreffelijk leider en vriend van de dorpsjeugd en kweekt bij zijn leerlingen kennis en liefde aan voor de natuur. Behaalt als een van de eerste onderwijsmensen in de regio een land- en tuinbouwakte. Hij geeft dan avondlessen en cursussen aan toekomstige agrariërs en onderricht hen in moderne bedrijfsvoering en nieuwe technieken zoals het gebruik van kunstmest. Die cursussen geeft hij niet alleen in Hauwert maar ook in Nibbixwoud, Bangert, Zwaagdijk, Wervershoof en Bovenkarspel. Met dit pionierswerk stimuleert hij de arbeiders een eigen bedrijf te gaan starten. Daarmee heeft Klaas Ruyterman aan de land- en tuinbouw in Oostelijk West-Friesland grote diensten bewezen.
In zijn spaarzame vrije tijd hield hij zich graag bezig met natuurwandelingen en ... vissen met zijn bootje in Hauwert en omgeving.
Hij was actief op velerlei gebied en bekleedde bestuursfuncties in tal van culturele instellingen. Als secretaris-penningmeester van het Departement Hauwert van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen nodigde hij sprekers uit om lezingen te houden o.a. over het West-Fries dialect en de West-Friese klederdracht. Daar kwam toen de teloorgang van meerdere cultuurhistorische zaken ter sprake. Hij werd toen de initiatiefnemer om te komen tot een West-Friese cultuurhistorische vereniging. Zo werd hij in 1924 medeoprichter en eerste secretaris-penningmeester van het Historisch Genootschap Oud West-Friesland, een regionale historische vereniging die nu als Westfries Genootschap bekend staat. Hij bleef die combinatie van functies vervullen tot aan zijn dood in 1939.
Samen met voorzitter dokter Cornelis van Balen Blanken heeft Klaas Ruyterman in die 15 jaar het Westfries Genootschap een fundament gegeven en daarmee bijgedragen tot bevordering van het cultuurhistorisch besef in West-Friesland.
Op 21 maart, begin van de lente, overleed Klaas Ruyterman in zijn woonplaats Hauwert en werd aldaar op de Algemene begraafplaats begraven.
Het Westfries Genootschap eerde hem een jaar later met een bronzen tekstplaquette, vervaardigd door de beeldend kunstenaar G.H. Lückens te Hoorn. Op 26 oktober 2006 werd de tekstplaquette verplaatst naar de voorkant van de gerenoveerde onderwijzerswoning.
Al eerder hadden oud-leerlingen een bronzen plaquette met de beeltenis van Klaas Ruyterman laten vervaardigen, eveneens door Lückens. Deze plaquette was oorspronkelijk geplaatst in de openbare lagere school achter de onderwijzerwoning. In 1980 werd de school gesloopt maar anno 2006 kreeg deze plaquette een plaatsje in de portiek van de gerenoveerde onderwijzerswoning. De twee plaquettes houden de herinnering aan een groot man levendig.
Publicatie(s):
Het Historisch Genootschap in zijn eerste lustrum in WFON, jg. 4, 1930.
Oude Waterwegen (in West-Friesland) in WFON, jg. 10, 1936.
De Groote Kerk te Hoorn, herinnering aan den brand, die honderd jaar geleden in 1838 dat monumentale gebouw verwoestte in WFON, jg. 13, 1939.
Literatuur:D. Brouwer/J. Roselaar, K. Ruyterman, in leven secretaris-penningmeester van het Historisch Genootschap Oud West-Friesland, geboren 14 Maart 1864, overleden 21 Maart 1939 in WFON, jg. 14, 1940.
R. Sasburg, K. Ruyterman geschetst als Hoofd der School en onderwijsman in WFON, jg. 14, 1940.
C. Zwagerman, Meester Ruyterman. in WFON jg. 14, 1940.
J. de Groot, Klaas Ruyterman (1864-1939) in Westfriese families, jg. 40, nr. 3, 1999.
Websites:
www.luckens.nl
www.historisch-hauwert.nl
Gegevens aangeleverd door: Jaap Raat te Heiloo (2010).
