Conferencier en grossier in West-Friese grappen
De West-Friese conferencier Kees Stet werd geboren in Heerhugowaard op 9 juni 1900 als Piet Kroon, zoon van veehouder Jacob Kroon en Antje Stuy. Hij trouwde met Truus Schot, bekend als zangeres in de Alkmaarse operettewereld. Begin 1979 stopte Piet Kroon met zijn optredens als Kees Stet wegens gezondheidsproblemen. Op 3 september van datzelfde jaar overleed hij. Zijn zoon Piet Kroon jr. nam daarna als Kees Stet jr. het typetje van zijn vader over. Tot maart 2008, toen stierf Piet Kroon jr. op de jonge leeftijd van 57 jaar.
Vanuit Heerhugowaard kwam het gezin Kroon via Heiloo in Winkel terecht, waar Piet Kroon opgroeide. Zijn vader werd er kastelein en combineerde dat met een baan als conducteur bij de stoomtram Wognum-Schagen. Piet was nog maar zeventien jaar, toen hij al met zijn broer Klaas optrad ‘tussen de schuifdeuren’ als het duo Klaas en Kees Stet. Nadien ging hij op de solotoer met conferences en liedjes.
Een oud mannetje met een zwart boerenpetje, ziekenfondsbrilletje en een boerenzakdoek om zijn nek, bijeengehouden met de huls van een luciferdoosje: dat was ‘Kees Stet uit Ierswoud’. Over het ontstaan van zijn typetje had Piet Kroon eigenlijk maar weinig te zeggen: ‘Hai was er iniens’.
Bakkersvak
Zijn ouders vonden dat jonge Piet maar bakker moest worden. Dat had hij echter al gauw bekeken. Via diverse baantjes kwam hij op 19-jarige leeftijd bij toeval op de juiste plek: hij werd ambtenaar in dienst van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier in Alkmaar en bleef dat tot zijn pensioen. Hij kreeg nog wel problemen door zijn tot een nevenfunctie uitgegroeide hobby, maar dat werd opgelost met een officiële ontheffing: hij mocht blijven optreden als Kees Stet.
De echte bloeitijd van het West-Friese boertje begon toen na afloop van de Tweede Wereldoorlog overal bevrijdingsfeesten werden georganiseerd: Kees Stet was er vaak bij. Ook maakte hij een aantal jaren deel uit van het Alkmaarse Kleinkunst Ensemble. Daar ontmoette hij Truus Schot, gekend operettezangeres, met wie hij trouwde. Toen hij ook nog werd gevraagd voor het populaire AVRO-radioprogramma ‘De Bonte Dinsdagavondtrein’, kon Kees Stet niet meer stuk. Piet Kroon trok met hem over de provinciegrenzen en Kees Stet kreeg landelijke bekendheid.
In die tijd werkte hij ook samen met een andere bekende Alkmaarse cabaretier: André Carrell, de vader van Rudi, die als Willem Wouters van Wognum ook voor de radio optrad.
Langspeelplaten
Piet Kroon had geen letter van zijn conferences op papier staan, alles zat in zijn hoofd. Toch is veel van hem bewaard gebleven, omdat zijn vijftigjarig jubileum in 1968 de aanleiding vormde voor zijn eerste langspeelplaat: ‘Een halve eeuw Kees Stet’. Daarna werd door de Alkmaarse producer Frans Peters ‘Kees Stet vertelt verder’ opgenomen en vervolgens nog eens vier elpees.
Die platen zorgden voor een nieuwe opleving in de carrière van het West-Friese typetje. Ook West-Friese emigranten in landen als Canada, Australië en Nieuw-Zeeland waren er gek op, getuige de fanmail, die voor Kees Stet werd bezorgd bij de woning van Piet Kroon en zijn Truus aan de Frieseweg in Alkmaar.
De vernieuwde populariteit leidde ook tot optredens in televisieshows van Mies Bouwman, Willem Duys en Rudi Carrell. Het nadeel was dat door grammofoonplaten en tv-optredens het repertoire van Kees Stet als het ware ‘op straat’ kwam te liggen. Zijn optredens boden daardoor geen verrassingen meer.
Op de kaart
„Kees Stet heeft West-Friesland op de kaart gezet in Nederland”, stelde Siem de Haan van Creatief Westfries twintig jaar na de dood van Piet Kroon in het Noordhollands Dagblad. „Hij was vooral kort na de oorlog een van de eersten, die het West-Fries op een creatieve en leuke manier in de belangstelling bracht. Dat zijn humor platter werd toen hij elpees ging maken en dat hij met het dialect begon te rommelen om toegankelijker te worden voor een groter publiek, hebben we betreurd, maar het zij hem vergeven.”
Bronnen:
Maarten Leegwater, In memoriam Kees Stet, West-Frieslands Oud en Nieuw (47) in 1980, pag. 14.
Siem de Haan, Piet Kroon (Kees Stet) uit Heerhugowaard, West-Friesland Oud en Nieuw (67) in 2000, pag. 78-80.
Diverse publicaties in het Noordhollands Dagblad.
Gegevens aangeleverd en bewerkt door: Peter Smit te Alkmaar (2013).
