Spin in het web van Hoorns verzet
Gré (Margrieta) Visser wordt op 9 april 1917 in Hoorn geboren in ‘een rood nest’ als tweede kind van Taeke Visser en Catriena Anna Cromjongh. Vader Taeke was vrijdenker, antimilitarist en lid van de Vrije Socialisten.
In 1936 trouwt Gré met Jan Ruiter. Zij leert hem kennen op cursus Esperanto en bij de vredesbeweging. Zij vestigen zich in 1938 in het pand Grote Oost 35, waar Jan en zijn broer Piet zelfstandig een meubelzaak beginnen. Zij krijgen twee zoons. Het huwelijk houdt geen stand. Na de oorlog scheiden zij.
In 1942 stemmen zij in met het verzoek om voor een joods artsenpaar een onderduikadres te regelen. Dat is het begin van een lange reeks acties voor het onderbrengen van mensen die niet meer veilig zijn in bezet Nederland. In hun eigen huis Grote Oost 35 verbergt Gré Visser in de bovenwoning en het achterhuis zelfs 16 mensen. Een riskante zaak, want de Orts-Kommandantur is schuin tegenover in een groot pand gevestigd. Jan Ruiter regelt op basis van een inmiddels verkregen vertrouwensrelatie met ambtenaren op het gemeentehuis bonkaarten voor mensen waarvan de achtergrond niet wordt nagegaan… Gré doet ook koerierswerk. Zij reist daarvoor naar Groningen en Utrecht. Zij haalt en brengt bonkaarten, vervalste persoonsbewijzen, stempels en wapens voor het verzet. In West-Friesland weet zij diverse onderduikers onder te brengen. De Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers (LO) vergadert soms in haar huis.
In juni 1944 wordt Gré Visser opgepakt door de landwacht. Huiszoeking leidt tot de vondst van verdachte zaken, waarvoor Gré koelbloedig verklaringen vindt en volhoudt. Ook tijdens het verhoor in Amsterdam door de Sicherheitsdienst, waar het hoofd van de SD, Willy Lages, haar tenslotte vloekend de deur uit schopt.
Terug in Hoorn neemt Gré de draad weer op en zorgt voor oude en nieuwe onderduikers. De barre wintermaanden vragen veel van haar energie en vindingrijkheid. Als Jan tegen het eind van de oorlog bij het verzet in de problemen komt vanwege vermeende handel in bonkaarten, neemt Gré het voor hem op en waarschuwt hem. Hun huwelijk valt echter niet meer te redden.
Na de bevrijding wordt het huis Grote Oost 35 aan Jan toegewezen en moet Gré zich maar zien te redden. Na enige tijd verblijf in Amsterdam keert ze naar Hoorn terug en begint een winkeltje aan het Grote Noord. Ze trouwt met Piet Pronk en beleeft met hem een aantal gelukkige jaren. Hij overlijdt in 1972 op de leeftijd van 64 jaar.
Over de geschiedenis van haar verzetswerk blijft Gré jarenlang zwijgzaam. Pas in 2009 treedt zij naar buiten met haar levensverhaal in het boekje ‘Toen was ik Greetje van Hoorn… nu Gré Visser’. Bij de presentatie ervan bij de Vereniging Oud Hoorn op 12 september 2011 wordt Gré benoemd tot ereburger van Hoorn.
Op vrijdag 5 oktober 2012 overlijdt zij, 95 jaar oud.
Bron
‘Het stille geheim achter Het Gele Teken, Grote Oost 35’, artikel van Egbert Ottens in Kwartaalblad 3 / 2011 van Vereniging Oud Hoorn.
Diverse vermeldingen op de website van de Vereniging Oud Hoorn en van de gemeente Hoorn.
Publicatie
Gré Visser, Toen was ik Greetje van Hoorn… nu Gré Visser, uitgave in eigen beheer.
Gegevens bewerkt door: Koos van Bockxmeer te Blokker (2013).
