Vliet, Dieuw van (1887-1974)

Vast beraden redder van mensen in oorlogstijd

Dieuw wordt geboren te Enkhuizen in 1887. Haar vader is vanaf 1915 huismeester in het pand van het Waterschap Drechterland in Hoorn. Het gezin is vrijzinnig hervormd. Dieuw wil dominee worden, maar dat is in die tijd voor haar een onbereikbaar ideaal. Als godsdienst-onderwijzeres kan zij wel aan de slag. Zij wordt veel gevraagd voor preekbeurten in diverse kerken in Hoorn en omgeving.

Op de zondagsschool in Hoorn ontmoet zij onderwijzeres Aaf Dell, (zie WBW), die haar levenspartner wordt. Vanaf 1940 wonen zij in de conciërgewoning van het Waterschap aan het Grote Oost 6. Na het overlijden van haar vader in 1930 neemt Dieuw de functie van conciërge daar over. De woning wordt in november 1942 gevorderd door de Duitse bezetter, maar het achterhuis valt daar niet onder. Hier bieden Dieuw en Aaf vanaf augustus onderduikers huisvesting en de komst van de Ortscommandantur brengt daar geen verandering in… Zij ondervinden veel steun en hulp van Odile Moereels, directrice van het Stadsziekenhuis aan het Kerkplein in Hoorn. Onverschrokken en origineel optreden van Dieuw houdt de onderduikers uit de handen van de bezetters.

Plaquette Grote Oost 4-6 in Hoorn.Plaquette Grote Oost 4-6 in Hoorn. Links Aaf Dell, rechts Dieuw van Vliet. (foto Jan Smit)

Op 10 februari 1944 wordt Aaf Dell gearresteerd en moet Dieuw verhuizen. In haar nieuwe onderkomen aan de Roode Steen 13 biedt ze opnieuw onderdak aan haar bekende joden. Haar huishoudelijke hulp in de conciërgewoning, Aaf Laan, helpt ook hier. Op 24 maart 1945 worden zij door de SS gearresteerd en in Amsterdam gevangen gezet. Op 14 april komen ze vrij en gaan lopend naar Hoorn, waar ze twee dagen later aankomen.
In 1947 vestigt Dieuw zich met Aaf Dell in Spanbroek, in 1950 keren zij terug naar Hoorn, waar zij op Noorderstraat 10 gaan wonen. Als in 1968 het Liornehuis klaar is vestigen zij zich daar.

In 1951 wordt zij met Aaf onderscheiden en in 1972 worden zij onderscheiden met de Medaille de Justes van Yad Vashem.
Op 2 oktober 1974 overlijdt Dieuw van Vliet in het Liornehuis in Hoorn, 87 jaar oud.

Aan de gevel van het pand Grote Oost 4-6 wordt in 1996 een plaquette geplaatst ter herinnering aan Dieuw van Vliet en Aaf Dell en hun geschiedenis daar.

Bronnen:
Artikelen van Herman Lansdaal in Kwartaalblad van de Vereniging Oud Hoorn, 17e jrg. nr. 1 en 18e jrg. nr. 2.

Gegevens aangeleverd en bewerkt door: Koos van Bockxmeer te Blokker (2012).