bron: K. Westra, Enkhuizen
Warmenhuizer, winnaar Elfstedentocht 1940
Sjouke Westra werd geboren te Warmenhuizen op 3 januari 1909. Hij overleed aldaar op 7 april 1993.
Sjouke Westra was een Westfriese schaatser van jewelste. De Elfstedentocht had hem blijvend in zijn greep. In 1929 was Sjouke al eens derde geworden, ondanks het feit dat hij toen onderweg tevergeefs een half uur op zijn vriend had gewacht. In 1940 werd hij zelfs een van de winnaars van de befaamde Friese Elfstedentocht. Sjouke Westra uit Warmenhuizen was toen 31 jaar. Hij moest de zege echter delen met vier anderen. Het was 30 januari. Vijf man reden op kop. Het was ijselijk koud, sneeuwjachten joegen genadeloos over het platteland, een gierende wind hield hen bij elkaar. Konden ze dat volhouden tot Leeuwarden? Cor Jongert uit Alkmaar, een van de vijf, stelde in een stempelcafé te Dokkum voor bij elkaar te blijven en samen hand-in-hand over de finish te gaan. Keijzer, Van der Duim en Adema vonden het goed. Westra niet. Hij wilde dat ieder voor zich op eigen kracht voor de zege ging knokken. Sjouke Westra kreeg geen kans, hij moest zich er bij neerleggen. De Westfries gaf zich over; dan toch samen met z'n vijven over de eindstreep. In de historie van de Elfstedentocht blijft wat daar is afgesproken voor altijd bewaard als "Het Pact van Dokkum". En toch. Wat gebeurde er toen?
"Had ik het maar nooit gedaan," schreef Westra in een brief, die met tal van andere herinneringen is bewaard. "Ik had het misschien niet gewonnen, maar ik voelde me sterk." Maar het werd nog erger. Adema ging er in Leeuwarden op smal ijs plotseling vandoor. Werd hij de winnaar? Enorme chaos volgde, de vier anderen waren razend, protesten bleven niet uit, het bestuur greep in en gaf de vier gelijk. Westra werd een van de vijf winnaars. Zijn winnaarsmedaille wordt bewaard in het schaatsmuseum te Hindelopen.
Aanvulling (2008): De officieel vastgestelde volgorde van binnenkomst werd:
1. Keijzer, 2. Adema, 3. Jongert, 4. Van der Duim. 5. Westra.
Literatuur:
Herman Lansdaal, 'Sjouke Westra (1909-1993) Winnaar van de Elfstendtocht', in: ALT W-F 19. Kleurrijke Westfriezen (2000).
Johannes Lolkama, De Tocht der Tochten, Tragiek en Triomf, 1749-2001. Uitg. Victoria, Akkrum (2001).
