Dienstdoend priester en amateur (kerk)historicus
Bertus Voets werd op 6 juli 1913 geboren in Workum maar bleef niet bekend als een verwoed Fries. Dat kwam ook doordat het gezin Voets in 1924, toen Bertus dus elf jaar was, verhuisde naar Enkhuizen. Kort daarna werd hij priesterstudent op het pas (1923) geopende derde gebouw van het seminarie Hageveld, nu in Heemstede. Zijn belangstelling voor de (kerk)geschiedenis werd niet daar, maar op het grootseminarie Warmond gewekt, vooral door de boeken van de latere kardinaal De Jong, die vóór hij aartsbisschop van Utrecht werd, hoogleraar in de kerkgeschiedenis was geweest op het grootseminarie van het aartsbisdom in Rijsenburg en een vierdelige kerkgeschiedenis had gepubliceerd, die ook op Warmond werd gebruikt.
Onderzoek in kerkelijke archieven
Op 22 mei 1937 werd Bertus Voets priester gewijd in de katholieke kathedraal van Haarlem. Jarenlang was hij actief kapelaan, o.a. in Wormerveer. Boskoop, Den Haag, Alkmaar en Amsterdam -waar hij ook enige tijd rector was-, maar in zijn vrije tijd verdiepte hij zich graag in de archieven van de kerken en de stad (vooral in de oorlogsjaren was er daartoe gelegenheid) zodat hij een schrijver kon worden van goed leesbare en goed gedocumenteerde kortere of langere artikelen op het gebied van lokale en kerkelijke geschiedenis. Vaak werd hij naar aanleiding van een jubileum gevraagd een parochiegeschiedenis te schrijven. Al zijn geschriften stonden bekend om hun uitvoerigheid en het feit dat ze uitstekend waren gefundeerd. En bovenal om hun lezenswaardigheid en vlotte schrijftrant. Men las en leest ze graag.
Bisschoppelijk archief
In de zestiger jaren werd hij benoemd tot pastoor, o.a. in Haarlem-Parkwijk en Castricum, maar in 1976 vroeg bisschop Zwartkruis hem archivaris van het bisdom Haarlem te worden om het bisschoppelijk archief te ordenen en meer ter beschikking van belangstellende te laten komen. Hij bleef dienstdoend pastor in de tachtiger jaren, woonde in Zandvoort en was intussen algemeen bekend als historieschrijver van plaatselijke (kerk)gemeenschappen. In 1984 werd hij op de jaarlijkse Westfriezendag van het Historisch Genootschap Oud West-Friesland benoemd tot lid van verdienste van dat genootschap, omdat hij in zijn geschriften vooral veel aandacht had besteed aan plaatsen in die regio. Bovendien was hij secretaris van de vereniging van Vrienden van het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.
Alphen aan de Rijn
In 1988 verhuisde hij naar Alphen aan den Rijn om geestelijk verzorger te worden in huize St. Joseph, een verzorgingshuis. Vanaf 1994 moest hij daar zelf verpleegd worden. Hij stierf op 9 september 2002 en werd op 13 september van dat jaar begraven in het priestergraf op het r.-k. kerkhof aldaar.
Publicaties:
Bewaar het toevertrouwde pand, het verhaal van het Bisdom Haarlem, 1981 Hilversum.
Een afscheid: In Memoriam bisschop Huibers, 1969
Het Bisdom Haarlem, in: ts. Noord Holland 1960
En hij bouwde een brug… over bisschop Zwartkruis, in ts. Noord Holland 1984
Een man uit één stuk… over bisschop Van Vree, 1978 z.pl. Bibliografische Index over 50 jaar jaarboek West-Friesland Oud en Nieuw, Hoorn jg. 62, 1995 (+ twee delen van de Stolphoevereeks)
en verder (na zijn emeritaat): veel boekjes (ongeveer dertig) en artikelen over bijna alle plaatsen in Noord-Holland vooral inzake parochiegeschiedenis en oude kloosters.
Laatste boek: Kerk tussen wildernis en weidegrond (over Schoorl) 1994
Er zijn weinig familiegegevens over hem bewaard: hij was daar zelf zeer terughoudend in; ons is geen familiegeschiedenis (door hemzelf) of autobiografisch geschrift bekend.
Voor lijst met verdere publicaties, zie Literatuur, Ed Dekker.
Literatuur:
In Memoriam Lambertus Voets in: Samen Kerk 27 (2002) 9, november, pag. 26 (met foto)
Volkert J. Nobel: In Memoriam Bertus Voets in “'t Vierkant”, oktober 2002, no. 3 pag. 19
Kees Bakker: Pastoor Bertus Voets, Noordhollandse Geschiedenis in persoon, NHD 17 februari 1979
Ed Dekker: ‘Het laatste boek van de schrijvende pastoor Bertus Voets’ in WFON 62 (1995) pag. 84-87 met lijst van publicaties
Gegevens aangeleverd door: Suus Messchaert-Heering en herzien door Gerard Weel te Hoorn (2012).
