Klaas Bant
Na de renovatie van de dijk tussen Enkhuizen en Hoorn heeft het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier op een aantal plaatsen bankjes op de dijk geplaatst. Een goede zaak, omdat wandelaars en fietsers dan even kunnen rusten en van het Westfriese landschap en het IJsselmeer kunnen genieten.
De bankjes zien er goed uit, vandalisme bestendig, een frame van metaal met verder houten zittingen. Op ieder bankje is in het ijzerwerk een tekst gegraveerd. Het Hoogheemraadschap heeft waarschijnlijk gedacht dat deze teksten “ludiek” moesten zijn. Het is jammer dat de tekstschrijver af en toe de plank mis slaat.
Twee voorbeelden:
Op het bankje bij de Nek (Schellinkhout) heeft men zicht op de kokmeeuwenkolonie, die daar al jaren in het voorjaar nestelt. Alleen de laatste jaren is het aantal meeuwen sterk achteruit gegaan door de komst van de vele ganzen. Bovendien is de waterstand in het meertje veel te hoog, zodat de meeuwen onvoldoende plaats hebben om te nestelen. Het Hoogheemraadschap neemt niet de moeite de waterstand op het vroegere peil terug te brengen.
Voor het bankje heeft de tekstschrijver de volgende “leuke” tekst bedacht:
Larus Ridifundus met zijn chocolade bruine kop
Vermenigvuldigt zich hilarisch schaterlachend
Keer op keer tot een kolonie vol met kokmeeuw.
In juli zijn de meeuwen verdwenen en wordt er weinig gelachen door de kokmeeuwen.
Op het bankje bij Wijdenes heeft de schrijver aan Floris V gedacht. Hier schudde hij de volgende tekst uit de mouw.
Floris landde met zijn leger op Wijdenes
Om Willems dood te wreken, D-day 1282
De ridderschaar hief zwaard en knoet
Richtte burchten en een hof, anno nu
Vlagt Westfriesland vrij, Floris V fok joe.
Hier is de tekstschrijver het spoor volledig bijster. Vooral de woorden fok joe slaan nergens op. Waarschijnlijk een rare vertaling van het Engelse fuck you. Hopelijk leest een argeloze toerist deze onzin niet.
Tenslotte: Toen de bankjes geplaatst waren ontdekte men dat het ijzerwerk roestgevoelig was. Ze zijn dus alle weggehaald, behandeld en teruggeplaatst. Alleen zonder enige kennis van zaken. Het Wijdenesser bankje staat nu bij de Nek en het bankje van de Nek bij Wijdenes. Nu slaan de teksten echt nergens meer op. Hopelijk is er bij het Hoogheemraadschap een oplettende geest, die deze verwisseling opvalt en in ieder geval de bankjes weer op hun juiste plaats terugzet.
Schellinkhout, april 2015.
Foto: Netty Zander.
Verhaal van de maand
Iedereen kan voor deze rubriek verhalen insturen. De verhalen moeten zelf geschreven zijn en de Omringdijk als thema hebben. U kunt uw verhaal (of gedicht) sturen naar het Westfries Genootschap.
Iedere eerste maandag van de maand wordt er één nieuw verhaal geplaatst.
De overige inzendingen worden bewaard voor een andere maand.
Netty Zander
Waakzaam dat is de Westfries. Al eeuwen waakzaam ten opzichte van het water. Sinds de 13e eeuw heeft de gulzige waterwolf veel land opgevreten.
Hij heeft een grote hap genomen uit Westfriesland, vanaf Schardam hemelsbreed naar Hoorn. Tijdens de Sint Clemensvloed in 1334 waren de Westfriezen door zijn landhonger gedwongen om de rechte verbinding van Kolhorn naar Medemblik terug te leggen. Bij Wijdenes is het stuk land waar ooit de dwangburcht van Floris V op had gestaan buitengedijkt. Vele andere stukken van Westfriesland onderging dit lot. Door een inlaagdijk op te werpen, werd de oude dijk voorland, hierop verloren de grootste golven hun kracht. Zo kromp Westfriesland in naar wat het nu is.
De Westfriese Omringdijk heeft er in 2009 een kunstwerk bij gekregen, het heet Waakzaam. Het is gemaakt door Ben Raaijman in opdracht van het Hoogheemraadschap Holland Noorder Kwartier, het waterschap. Het kunstwerk is geplaatst nabij het gemaal Waakzaamheid in de buurt van Kolhorn, het bestaat uit twee delen. Raaijman noemt het oculairen en is geïnspireerd door de dijkinspecties die het waterschap plachtte te doen met z'n waakzaam oog. Het ene deel staat aan de landkant, de Braakpolder, daar is de dijk heel steil. Iets meer richting Winkel staat een oculair aan de kant van de Groetpolder en loopt daar geleidelijk af, als voorland.
Waakzaam zijn de Westfriezen geweest.
De laatste grote dijkdoorbraak stamt vanuit 1675. Daar sprong de waterwolf door het dijklichaam bij Scharwoude. Het water liep tot Aartswoud, Medemblik. De Zwaagdijk brak door.
In 1932 werd de Afsluitdijk gesloten, de zoute Zuiderzee werd het zoete IJsselmeer. In 1976 werd de Houtribdijk door prins Claus geopend: de dijk tussen Enkhuizen - Lelystad. Het Markermeer heet het zuidelijke deel. De Westfriese Omringdijk is tussen Enkhuizen en Scharwoude van waker, via slaper, dromer geworden.
De golven kabbelen en klotsen tegen de noordse stenen die nog over zijn en tegen het aanwezige voorland.
De Westfriese Omringdijk wordt in de komende jaren versterkt van Hoorn tot Scharwoude.
Het is noodzakelijk dat het Hoogheemraadschap Hollands Noorder Kwartier en de provincie Noord-Holland oog hebben voor de veiligheid en bovendien waakzaam zijn voor het cultuurhistorische element van het provinciale monument: onze Westfriese Omringdijk.
Uitzicht vanaf de steile kant, de Braakpolder. Foto: Netty Zander.
De Waakzaam aan de kant van de Groetpolder. Foto: Netty Zander.
Verhaal van de maand
Iedereen kan voor deze rubriek verhalen insturen. De verhalen moeten zelf geschreven zijn en de Omringdijk als thema hebben. U kunt uw verhaal (of gedicht) sturen naar het Westfries Genootschap.
Iedere eerste maandag van de maand wordt er één nieuw verhaal geplaatst.
De overige inzendingen worden bewaard voor een andere maand.
Netty Zander
Door een nieuwe dijk tussen Medemblik en Barsingerhorn kwamen Gawijzend en Almersdorp gedeeltelijk aan de buitenzijde van de Westfriese Omringdijk te liggen; ze werden buitengedijkt. Op de kaart ziet deze vorm eruit als een badkuip.
Almersdorp lag ten noorden van Opperdoes, tussen de Westfriese Omringdijk en de even ten zuiden aangelegde inlaagdijk.
In 1334 woedde er een storm, de Sint Clemensvloed. De gulzige waterwolf deed een aanval op het land en vrat het noordelijke gedeelte van Almersdorp op.
Ten behoeve van een rotonde op de kruising Almersdorperweg/ Dijkweg bij Opperdoes doet de Archeologische Dienst Westfriesland onderzoek.
22 skeletten of delen van mensen zijn gevonden. Eerder kwamen er bodemschatten omhoog. Op anderhalve meter diepte werd een laag aangetroffen met scherven van aardewerk uit de periode 900 en 1100. Daaruit zou kunnen worden opgemaakt dat Almersdorp mogelijk 300 jaar ouder is dan de oudste vermelding.
In de drooggelegde Wieringermeer weten mensen nog dat er restanten van het verzwolgen deel van Almersdorp te zien waren.
Onder toezicht van de Westfriese Omringdijk en de kerktorens van Medemblik wordt boerenkool verbouwd nabij de plek van het zuidelijke gedeelte van Almersdorp. Foto: Netty Zander.
Verhaal van de maand
Iedereen kan voor deze rubriek verhalen insturen. De verhalen moeten zelf geschreven zijn en de Omringdijk als thema hebben. U kunt uw verhaal (of gedicht) sturen naar het Westfries Genootschap.
Iedere eerste maandag van de maand wordt er één nieuw verhaal geplaatst.
De overige inzendingen worden bewaard voor een andere maand.
Bregtje Buishand, Enkhuizen
Skaaing tussen land en water,
as 'n wumpel kronkel jij,
om oôs oôstelijk deel West-Friesland,
keerde oftig menig tai.
De iene kant de zulv'ren golfies
met wat bôte in 't verskiet,
d'are kant 't groene grasland,
onderdoiks 'n kraag van riet.
Ze hewwe nou de skop weer stoken,
ingewande komme bloôt.
't Beurt om te versterken teugen,
opzienkomende watersnoôd.
Maar is dat nou echt wel nodig?
Eeuwe was je sterk en goed,
hoe ze nou met jou tekeer gaan,
moin Westfriese hart dat bloed.
(juli 2008, herzien 2011)
Foto: Netty Zander.
Verhaal van de maand
Iedereen kan voor deze rubriek verhalen insturen. De verhalen moeten zelf geschreven zijn en de Omringdijk als thema hebben. U kunt uw verhaal (of gedicht) sturen naar het Westfries Genootschap.
Iedere eerste maandag van de maand wordt er één nieuw verhaal geplaatst.
De overige inzendingen worden bewaard voor een andere maand.