Een koningsgraf
De Koningspade in Hoogwoud is een oude weg met een bijzondere naam. Ongeveer halverwege, op nummer 17, staat een monumentale boerderij. Op de houten voorgevel is, links en rechts van de deur, de naam Willems' Hoeve geschilderd. De schilder moet bedoeld hebben dat deze 19de-eeuwse hoeve iets met ene Willem te maken heeft gehad. En volgens de overlevering is dat waar.
De boerderij Willems' Hoeve aan de Koningspade in Hoogwoud in de zomer van 2009. (Foto TM)
Bijna acht eeuwen geleden regeerde graaf Willem II over Zeeland en het grootste stuk van wat nu Noord- en Zuid-Holland heet. Waar hij tot zijn spijt niet over heerste, was het noordelijkste stukje dat toen al bekend stond als West-Friesland. De West-Friezen waren vrije mensen en ze wilden vrij blijven. Ze duldden geen vreemde overheersers. Willem II wilde het welvarende West-Friesland graag veroveren, dus trok hij in 1256 ten strijde. West-Friesland bevatte veel water en daarom was de winter met zijn bevroren kreken en plassen de beste tijd om aan te vallen.
De fraai gedecoreerde voordeur van Willems' Hoeve. (Foto TM)
Maar ijs kan ook gevaarlijk zijn. Dat bleek toen Willem er met paard en al doorheen zakte. Hij was machteloos en de West-Friezen maakten korte metten met hem. Toen ze tot hun ontzetting merkten dat ze de graaf hadden omgebracht, begroeven ze hem snel onder een haardplaat in een boerderij in Hoogwoud.
Nieuw gezag
Jaren later was graaf Floris V, de zoon en opvolger van Willem II, net zo'n machtige graaf als zijn vader. In 1282 trok Floris over de Zuiderzee met een leger naar het noorden om de opstandige inwoners van West-Friesland te onderwerpen. Hij landde bij Wijdenes, trok op naar Hoogwoud en vond daar het graf van zijn vader. Het verhaal luidt dat de boerderij waar ooit het lijk van Willem II door de boeren was verstopt, op de plaats moet hebben gestaan van de huidige Willems' Hoeve. Het lichaam van graaf Willem II werd mee teruggenomen en ligt nu begraven in de abdij van Middelburg.
Willems' Hoeve is waarschijnlijk in de 17de eeuw gebouwd door de paardenkoopman Pieter Jan Taams. Op het gesneden fries zien we hoe een ruiter enkele paarden geleidt. (Foto TM)
Op een schilderij van Caesar van Everdingen (1616-1678) geeft Willem II, graaf van Holland, zittend op de troon in 1255 bepaalde privileges aan Rijnland. (Gemenelandshuis, Leiden)
Om zijn gezag te handhaven bouwde Floris langs de grenzen van zijn nieuwe gebied een aantal dwangburchten. De meeste zijn verdwenen, van enkele zijn de fundamenten teruggevonden. Het kasteel Radboud in Medemblik geeft, na een omvangrijke restauratie, nog duidelijk weer hoe zo'n sterkte er moet hebben uitgezien.
Nu de verklaring van de straatnaam Koningspade nog! Willem II was niet alleen graaf van Holland, maar droeg ook de titel Rooms-koning. Hij was vorst van het toenmalige Duitse rijk met zijn vele kleine staatjes.
De aartsbisschop van Aken had hem in die hoedanigheid gekroond en deze belangrijke titel verschafte hem internationaal veel aanzien. Bovendien was het de bedoeling dat de paus in 1256 Willem II tot Duits keizer zou kronen. De naam Koningspade is dus een terechte naam voor de weg waaraan de Willems' Hoeve staat.
Gezicht op de Museumboerderij West-Frisia aan de Koningspade met op de voorgrond de kapel ter nagedachtenis aan de dood van Willem II. Volgens de legende liet Floris V, nadat hij het lichaam van zijn vader terugvond, een kapel bouwen in Hoogwoud. Hoewel de sporen daarvan nooit zijn gevonden, heeft Adriaan Donker, de stichter van de Museumboerderij, in 1970 op zijn terrein een kleine kapel ‘heropgericht’ als herinnering aan deze gebeurtenis. (Foto TM)
