In Sijbekarspel werd de bullestiek met ingang van het voorjaar van 1948 ingeruild voor een K.I.-station. De inseminator ging toen per motorfiets met sperma van fokstieren bij de koeien langs.
De gebroeders Dirk en Cornelis de Vries uit Andijk poseren voor hun schuit, waarmee zij naar ‘de bouw’ konden varen. (AWG)
In korte tijd werden alle koeien kunstmatig bevrucht en ook kunstmatig gemolken door machines. Door betere fokdieren ging de melkproductie omhoog. De melk werd in enorme fabrieken verwerkt tot kaas, boter, yoghurt, kwark en pap. Een ongekende Europese boterberg van 300.000 ton was in de jaren zeventig het gevolg. De veeboeren kregen productiebeperking opgelegd.
Een melkquotum op basis van de productie van 1983 legde onbeperkte melkleveranties aan banden. Wel moest de boer nog altijd op melkerstijd thuis zijn. Op de Zonnehoeve van de familie Chattellon in Abbekerk werd in 1996 een melkrobot aangeschaft. Deze uiterst geavanceerde, kostbare machine melkt zonder omkijken de koeien, al is het drie keer op een dag. De koeien waren er eerder aan gewend dan Chattellon...
Geen vrije boeren meer
Veehouder Chattellon kan nu rustig ‘te gast’ gaan of de jaarlijkse landbouwtentoonstelling in Opmeer bezoeken, want de robot gaat zijn gang. Met de intrede van de robot maakt veel ambachtelijk boerenwerk plaats voor pure nostalgie.
Landarbeider Leendert Kouwen uit Sint Pancras ‘doet 'n koppie’: even rust op het land. Een landarbeider verdiende niet veel. Om in zijn levensonderhoud te voorzien werkte Kouwen daarom niet alleen op het land, maar ook bij het gasbedrijf in Noord-Scharwoude. (VOSP)
Op de 75ste landbouwmanifestatie in Opmeer, in 1983, zweemde het van de nostalgie, het leek soms of er sinds 1890 niets was veranderd. In 1890 werd dit agrarisch evenement voor het eerst georganiseerd, op initiatief van de dorpsdokter van Spanbroek, Gerard van Balen Blanken. Dat was nog zo'n dokter die onder een boom een pijnlijke kies trok van een boer, als hij toevallig langs kwam. Toen waren het nog vrije boeren. Nu allang niet meer. Er is veel regelgeving en er wordt streng gecontroleerd. Als een boer ongeoorloofd mest uitrijdt of een groter perceel opgeeft dan werkelijk bezaaid, dan loopt hij het gevaar dat een onzichtbare satelliet de verboden daad haarscherp registreert.
Gebruikte afkortingen:
ARA: Algemeen Rijksarchief, Den HaagAWG : Archiefdienst Westfriese Gemeenten, Hoorn
HVK : Hollands Kaasmuseum Alkmaar, collectie Rijksmuseum, Amsterdam
HVS : Historische Vereniging Schagen e.o., Schagen
HVZ : Historische Vereniging ‘Den Swaegh Dyck’, Zwaagdijk
MVS : Museumboerderij Vreeburg, Schagen
OVM : Oudheidkundige Vereniging Medenblick, Medemblik
RAA : Regionaal Archief Alkmaar
SMA : Stedelijk Museum Alkmaar
SSVD : Stichting Semeijns de Vries van Doesburgh, Terwolde
VOSP : Historische Vereniging Sint Pancras
WFM : Westfries Museum, Hoorn
ZZM : Zuiderzeemuseum, Enkhuizen
BR : © 1999 c/o Beeldrecht, Amstelveen
Van werken van beeldende kunstenaars aangesloten bij een CISAC-organisatie
zijn de publicatierechten geregeld met Beeldrecht Amstelveen
© 1999 Uitgeverij Waanders b.v., Zwolle
Druk: Waanders Drukkers, Zwolle
ISBN 90 400 1097 8
Deze aflevering is mede tot stand gekomen dankzij de financiële ondersteuning van Accountants- en Belastingadviesbureau LTB B.V. met vestigingen in Heerhugowaard, Den Helder, Hoorn, Schagen en Zwaagdijk-Oost.
‘Konkeltoid’ in Aartswoud: tijd voor de ochtendschaft. Foto uit 1916. (C. Modder, Aartswoud) 