Portret van Maximiliaan de Henin, in West-Friesland beter bekend als graaf van Bossu (1542-1578). Reeds op 17-jarige leeftijd werd hij bevelhebber van een legerafdeling van de koning van Spanje, Filips II. In 1567 werd Bossu benoemd tot voorlopig stadhouder van Holland. (WFM)
Maar binnen de steden waren de tegenstellingen daarmee niet verdwenen. Toen Maximiliaan in 1481 zijn aandacht weer op het buitenland moest richten, wilde hij rust in Holland. Hij zette de Hoekse stadsregeringen in Gouda en Hoorn af en verving ze door Kabeljauwse. Overal werden de Hoeken weggezuiverd uit bestuurlijke functies. Nog eenmaal probeerden de Hoeken hun politieke isolement te doorbreken.
In 1488 had Maximiliaan wederom zijn handen vol aan de strijd met Frankrijk en een opstand in Vlaanderen. De Hoeken verbonden zich met andere tegenstanders van het bewind en kozen Frans van Brederode als aanvoerder. Maar ‘jonker Frans’ bereikte niet veel, uiteindelijk werd hij verslagen en in 1490 ter dood veroordeeld.
De slag op de Zuiderzee in 1573 verliep dramatisch voor de Spaanse vloot. De aanvoerder van de Spanjaarden, admiraal Bossu, werd gevangen gezet in het leegstaande Mariaklooster in Hoorn, dat later dienst zou doen als Burgerweeshuis. Pas in 1576 mocht Bossu Hoorn verlaten.Bedelaars en landlopers in opstand
De vele oorlogen bleven voor een zware belastingdruk zorgen. Bovendien waren door de wijze van belastinginning vooral op het platteland de lasten hoog, met name door het ruitergeld. Het ruitergeld was een belasting voor het onderhoud van het krijgsvolk. In West-Friesland leidde de inning telkens tot problemen, zodat de ontvanger meestal enige troepen moest meenemen om bij de inning van de pachten en tienden te assisteren. In 1491 volhardden de boeren in hun onwillige houding. Er werd hard ingegrepen. Twee boeren vonden de dood en één werd gevangen genomen. Boze boeren trokken vervolgens op naar Alkmaar, plunderden het huis van de ontvanger en doodden zijn dienaar. Ook in Hoorn was het onrustig; de soldaten werden de stad uit gejaagd.
In 1663 schilderde Jan Blankerhoff dit schilderij van de slag op de Zuiderzee. In 1573 trof de Spaanse vloot de schepen van de opstandige Hollandse steden. Het vlaggenschip van Bossu werd bestookt met buskruit, ongebluste kalk en stenen. Het schip liep vast voor de kust van Wijdenes en Jan Haring uit Hoorn slaagde erin de vlag van het schip te halen. Bossu restte niets anders dan zich over te geven. (WFM)
