De Bataafse Republiek ontwikkelde zich in de richting van een moderne eenheidsstaat. Maar doordat het land nu in de Europese oorlogen werd betrokken, ging het economisch snel bergafwaarts. Frankrijk had zich intussen meester gemaakt van een groot deel van Europa. Zijn tegenstanders, vooral de bondgenoten Engeland en Rusland, zagen dit met lede ogen aan. Reeds in 1798 ontstonden de eerste plannen om via een inval in de Bataafse Republiek een bres te slaan en de Fransen terug te dringen.
Oorlog betekende schaarste. Veel levensmiddelen gingen op de bon en in 1944 werd ook het voedseltekort op het platteland steeds nijpender. In Opmeer werd een centrale keuken ingericht op het terrein van zuivelfabriek Aurora. Daar werd gekookt voor inwoners van Opmeer, Spanbroek en Hoogwoud. Ook mensen uit de grote steden, op zoek naar voedsel, waren welkom. Op de foto worden aardappelen opgehaald bij Frouwtje Duinker in Hoogwoud. (HVH)
In de vroege ochtend van dinsdag 27 augustus 1799 landden Engelse soldaten op het strand tussen Petten en Callantsoog.
Het was de bedoeling de bij Den Helder liggende Bataafse vloot snel onschadelijk te maken. Door even ten zuiden van Den Helder te landen, kon het garnizoen daar in de rug worden aangevallen. Ondanks hevige gevechten met Bataafse troepen onder leiding van Herman Willem Daendels, slaagde deze opzet: Den Helder werd ingenomen en de vloot gaf zich over. Nu konden de Engelse troepen – de eerste Russen landden pas op 10 september – naar het zuiden optrekken. Schagen werd bezet, de kerk en het Slot werden ingeruimd voor de troepen.
De Duitsers vorderden tijdens de Tweede Wereldoorlog vele fietsen. Op de foto passeert op het Grote Noord een patrouille Duitsers te paard een kar met in beslag genomen fietsen. (AWG)
Enkele dagen later trokken de Engelsen Hoorn binnen. Daendels had zich teruggetrokken tot bij Petten en Franse divisies onder leiding van de Franse opperbevelhebber generaal Brune waren inmiddels bij Alkmaar gearriveerd. In totaal ongeveer 18.000 Bataafse en Franse soldaten stonden tegenover een invasieleger van 38.000 man. De Engelsen gingen ervan uit dat het altijd Orangistisch gestemde volk in opstand zou komen tegen de Fransen zodra de invasie een feit was. Zij hoopten dat de Bataafse soldaten vervolgens in groten getale zouden overlopen of de strijd zouden staken, maar dit bleek een misrekening. Er ontstond wel enig volksoproer, maar juist ten gunste van het nieuwe bewind. Hoewel de tijden niet florissant waren, wilde niemand de oude situatie terug!
De eerste slag vond op 19 september plaats ter hoogte van Bergen. De Russen rukten op naar dit dorp, maar door de slechte leiding en het ongedisciplineerde gedrag van de soldaten kwamen zij in de problemen. De Engelsen, die Warmenhuizen hadden ingenomen, moesten de Russen te hulp schieten, waardoor het plan geheel verkeerd liep. Bergen bleef in Bataafs-Franse handen. Er vielen die dag zeker 11.000 doden.
Ook brandstof was schaars en dus zeer kostbaar. Vindingrijke types bouwden hun auto's om. In plaats van op benzine reed een klein aantal auto's op gas, gestookt in een zogenaamde houtgasgenerator. Op de Loet te Schagen reed dit voertuig met aanhangwagen. (N.J. Grooff, Schagen)
