Over de pastoor van Obdam verhaalt een kroniek uit 1559: ‘Hij was een dronkaard die iedere dag in de herberg zat. Eens schold hij een man uit Spanbroek uit en werd toen in zijn wang gestoken. De mensen van Obdam zeiden toen: “Onze pastoor studeert in de wijnkan”.’
Zoals vaker gebeurde, waren ook in de hervormde kerk van Broek op Langedijk een paar banken gereserveerd voor het gemeentebestuur. Wie niet kwam opdagen, diende een aantal stuivers te betalen aan het armenfonds. Deze tekening werd gemaakt omstreeks 1750, toen een grote brand een deel van Broek in de as legde. (RAA)
Olievlek van wederdopers
West-Friesland viel onder het bisdom Utrecht. In 1300 benoemde de bisschop voor deze regio een proost, een functie die tot 1572 zou blijven bestaan. Aanvankelijk zetelde deze in Medemblik, later in Hoorn. Hij diende recht te spreken in kerkelijke zaken en zo de pastoors te ondersteunen. Uiteindelijk was het de bedoeling dat hij zich tot bisschop zou ontwikkelen. De werkelijkheid was echter anders. Veel proosten hadden slechts oog voor de inkomsten uit hun functie. Zoals vaker bij de hogere geestelijkheid gebeurde, lieten zij het werk over aan slecht opgeleide en even slecht betaalde dekens. Dit tot grote ergernis van de bevolking. Vooral Vrederijck Jansz (1465-1481), Dirk Gijsbrechts (1506-1513) en Pieter Ruyg (1526-1536) stonden slecht bekend om hun willekeur.
De trieste overblijfselen van de monumentale kerk op de Markt van Schagen. Na de fatale brand van augustus 1895 werd door J.A.G. van der Steur een nieuwe kerk gebouwd, met een toren aan de andere kant, in het hart van de Markt. Van der Steur bouwde in 1913 ook het Vredespaleis in Den Haag. (F. Timmer, Schagen
In verschillende golven is de protestantse Hervorming West-Friesland binnengekomen. Al in de dagen van Luther vond men hier rond 1520 de Sacramentariërs. Aanhangers zaten in Niedorp en in het hele kustgebied tussen Schagen en Medemblik. In Opperdoes verkondigde Petrus Eedijs dat ‘missen, vespers en sacramenten geen enkel nut tot zaligheid bezitten’. Volgens de pastoor van Twisk had Petrus geen macht om mensen in de hemel te brengen: ‘God ist alleen’. Vooral de beweging van de wederdopers vond hier rond 1530 veel gehoor.
De middeleeuwse kerk van Wervershoof brandde op 1 september 1908 af na door de bliksem te zijn getroffen. De voormalige roomskatholieke kerk bleef na de Reformatie protestants. De katholieken hadden toen drie schuilkerken. In 1806 bouwden zij een nieuwe kerk, die al snel te klein bleek. In 1875 werd de huidige ‘kathedraal’ in gebruik genomen. (AWG)
