Op donderdag 20 april vertrok een volle bus met leden van het Westfries Genootschap vanaf het station in Hoorn naar Muiden. Ditmaal had de reiscommissie, bestaande uit Thea Knijn, Klaas Bant en Hans van Kampen, een bezoek aan het Muiderslot en het Forteiland Pampus georganiseerd. Vanaf het parkeerterrein bij Muiden liepen we door het vestingstadje naar het Muiderslot. Het was een flinke wandeling. Door de noordwestenwind was het koud, maar de zon maakte veel goed.
Een blik op de vestingwallen bij het Muiderslot. Op de voorgrond de Holle Sluisbeer. (Foto Jan Smit)
Het slot, een rijksmonument, ligt aan de monding van de Vecht bij de voormalige Zuiderzee (nu IJmeer) en is vermoedelijk gebouwd rond 1285 in opdracht van graaf Floris V, dezelfde man die ook kastelen liet bouwen in Wijdenes, Medemblik, Eenigenburg en Alkmaar.
Muiden, met haar vroeg zeventiende-eeuwse aarden wallen en het Muiderslot, maakte deel uit van de Oude Hollandse Waterlinie die tijdens twee oorlogen heeft gefunctioneerd (1672 en 1794). Deze waterlinie liep van Muiden zuidwaarts naar Woudrichem.
Sinds 1878 is het kasteel een rijksmuseum. In 1895 werd het gerestaureerd onder leiding van de bekende architect Pierre Cuypers.
Het Muiderslot. (Foto Jan Smit)
Per boot vertrokken we vanuit Muiden naar Pampus waar we onthaald werden op broodjes en soep. Onder leiding van gidsen verkenden we in drie groepen het forteiland.
Na de Frans-Duitse Oorlog van 1870 was het Nederlands bestuur bang voor een aanval op Amsterdam. Daarom werd in 1879 voorgesteld om op het Muiderzand ten zuiden van Pampus een permanent fort aan te leggen. In 1887 werd met de bouw begonnen. Het staat op 3860 heipalen en is een onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Deze stelling is 135 kilometer lang en bestaat uit dijken en sluizen, alsmede 46 forten en batterijen.
Even uitrusten op de binnenplaats van het Muiderslot. (Foto Jan Smit)
Het forteiland Pampus heeft geen rol van betekenis gespeeld bij de verdediging van ons land. In de Eerste Wereldoorlog was ons land neutraal en in de Tweede Wereldoorlog was de manier van oorlogsvoering heel anders dan ten tijde van de bouw van het fort. In deze laatste oorlog speelden de vliegtuigen die het Duitse leger inzette bij de inval in mei 1940 een grote rol. De waterlinies en forten hadden hun functie als defensieobjecten verloren. Wat blijft is de historische waarde ervan.
De gids vertelt over de ontstaansgeschiedenis van Forteiland Pampus. (Foto Jan Smit)
Om vier uur vertrok de boot van Pampus naar Muiden en na een vlot verlopen busreis kwamen we om kwart voor zes in Hoorn aan. Het was een boeiende en leerzame dag, waarop een stukje van onze vaderlandse geschiedenis weer tot leven kwam.
Jan Smit
Stadszegel op het voormalige gemeentehuis van Muiden. Tot 1767 was dit het wapen van de stad. (Foto Jan Smit)
Koningin Wilhelmina vereerde Muiden op 3 augustus 1900 met een bezoek. (Foto Jan Smit)
Grote Zeesluis met op de achtergrond het Muiderslot. De geschiedenis van de sluis gaat terug tot 1674. (Foto Jan Smit)
